တိုင္းျပည္ဆိုတဲ့ ေျမကြက္ၾကီး
"တလက္မေလးေတာင္ အပါမခံႏုိင္ဘူး" ဆိုသူေတြက
ကုိယ့္လယ္ကြက္ ကုိယ္ျပန္ေတာင္းသူေတြကို
"မွားေနတယ္" လုိ႔ ေျပာၾကသတဲ့။
ငိုခ်င္ေပမဲ့ ရယ္ရတယ္။
ဒီေျမမွာေမြးခဲ့တဲ့ ဘာသာျခား ေက်ာင္းဆရာကို
မေန႔တေန႔ကမွ ဒီေျမၾကီးေပၚ လူျဖစ္လာတဲ့ ကေလးေပါက္စက
"ဧည့္သည္" လုိ႔ ေခၚသတဲ့။
ငိုခ်င္ေပမဲ့ ရယ္ရတယ္။
မိတၳီလာမွာ ကေလးေတြေသလို႔ ငိုတဲ့မူစလင္တစ္ေယာက္က
ဆက္ဒမ္နဲ႔ ဘင္လာဒင္ကိုက်ေတာ့ ကုိးကြယ္ျပန္သတဲ့။
ငိုခ်င္ေပမဲ့ ရယ္ရတယ္။
မႏၱေလးေကာလိပ္ ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ခဲ့တဲ့
ဦးရာဇတ္ရဲ႕ ရုပ္တု
မႏၱေလးတကၠသိုလ္မွာ ထားေရး ဆုိင္းငံ့ခံရသတဲ့။
ငိုခ်င္ေပမဲ့ ရယ္ရတယ္။
"ကုလား"လုိ႔ ေခၚတာ မၾကိဳက္တဲ့
အိႏၵိယႏြယ္ဖြားတေယာက္က
“တရုတ္”ကို “တယုတ္”လို႔ ေရးလိုက္သတဲ့။
ငိုခ်င္ေပမဲ့ ရယ္ရတယ္။
"တမလြန္ဆုိတာ ပံုျပင္ေတြ" လို႔ ေျပာလုိက္တဲ့ စတီဖင္ေဟာကင္းထက္
ရြာဦးေက်ာင္းက ဆရာေတာ္က
စၾကဝဠာ အေၾကာင္း ပုိသိသတဲ့
ငိုခ်င္ေပမဲ့ ရယ္ရတယ္။
ျမန္မာျပည္ အလယ္ပိုင္းမွာ ေမြးတဲ့ကုလားက
သူ႔ကုိယ္သူက် "ပသီ" လို႔ေျပာျပီး
ျပည္နယ္တစ္ခုမွာ ေမြးခဲ့တဲ့ကုလားကုိ
"က်ဴးေက်ာ္သူေတြ ထြက္သြား"တဲ့။
ငိုခ်င္ေပမဲ့ ရယ္ရတယ္။
“ပါဏာတိပါတာ လုပ္သင့္ေသာအခါ” ကို
ေရးခဲ့တဲ့
ဆရာေတာ္ရဲ႕ ေမတၱာဓါတ္ေၾကာင့္
ပရိတ္ေရေတြေတာင္ ဆူကုန္သတဲ့။
ငိုခ်င္ေပမဲ့ ရယ္ရတယ္။
"ဒီေကာင္ေတြကို ဗံုးၾကဲပစ္သင့္တယ္"လုိ႔ ဆိုခဲ့သူက
လူ႔အခြင့္အေရး စာအုပ္ထုတ္လိုက္သတဲ့။
ငိုခ်င္ေပမဲ့ ရယ္ရတယ္။
အင္စတီက်ဴးရွင္း ေတြ မွိႈလိုေပါက္လာေပမဲ့
စားလို႔မရတဲ့ မွိႈေတြျဖစ္ေနေသးေတာ့
ငိုခ်င္ေပမဲ့ ရယ္ရတယ္။
ျပိဳင္တူတြန္းလွ်င္ ေရြ႕ႏုိင္ပါသည္ဆိုေပမဲ့
ေခ်ာက္ထဲကို ျဖစ္ေနေတာ့
ငိုခ်င္ေပမဲ့ ရယ္ရတယ္။
ေကာင္းကင္ကို (စက္တင္ဘာ ၂၇၊ ၂၀၁၃)
Friday, September 27, 2013
Tuesday, September 17, 2013
ေကာ္ပီသီခ်င္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ လွ်ပ္တျပက္ အေတြး
music ပိုင္း ဖန္တီးမွႈ မပါဘဲ အကုန္ ကူးခ်ထားတာ ဆိုရင္ (melody နဲ႔ arrangement အပိုင္းက) အႏုပညာ သေဘာဘယ္သက္ေရာက္ေတာ့မလဲ။ အတုပညာ ျဖစ္သြားမွာေပါ့။ creation သိပ္မပါေတာ့ေလ။ (လံုးဝ မပါၾကတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး)
ဒီေနရာမွာ စကားစပ္လို႔ ေျပာခ်င္တာက မူရင္း အဓိပၸါယ္ ေကာင္းလြန္းတဲ့ သီခ်င္းေတြကို၊ အက်ိဳးျပဳ သီခ်င္းေတြ၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရး သီခ်င္းေတြကို ဖ်က္ဆီးမပစ္ဘဲ မူရင္း စာသားနဲ႔ နီးစပ္တာေတြ၊ မူရင္း အဓိပၸါယ္မ်ိဳးေတြ ျပန္ရေအာင္ ေရးတာကိုေတာ့ ၾကိဳဆုိပါတယ္။ (ခြင့္မေတာင္းရေကာင္းလား၊ ေကာ္ပီ လုပ္ရေကာင္းလား ဆုိသည္အထိ) က်ေနာ္ အျပစ္လုိက္ေျပာေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြါးေရး အေျခအေန၊ ခြင့္ေတာင္းဖုိ႔ ခက္တဲ ့အေနအထား၊ အမ်ားစုအတြက္ (ဝမ္းေရးေၾကာင့္) တခုခုကုိ ေဇာက္ခ်ေလ့လာဖုိ႔ ခက္တဲ့အေနအထား ျဖစ္ေနလုိ႔ပါ။ အဲဒီ့အထဲကေန ေကာ္ပီ မေရးဘဲ ကုိယ္ပုိင္ melody ေတြ ဖန္တီးခဲ့တဲ့ ဆရာ စုိင္းခမ္းလိတ္ ကုိေတာ့ အမ်ားၾကီး ေလးစားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အဓိက ဆုိးတာက credit ေပးေလ့ မရွိၾကတာ၊ တခါတခါ ေကာ္ပီမွန္းေတာင္ ေျပာေလ့ မရွိၾကတာပဲ။ ဘာသာျပန္ စာေရးဆရာေတြ နဲ႔ ႏွိႈင္းယွဥ္ၾကည့္။ သူတို႔ဆုိ မူရင္းစာေရးသူ နာမည္ေရာ၊ မူရင္းစာအုပ္နာမည္ေရာ အျမဲလိုလို ထည့္ၾကတယ္။
ေကာ္ပီ သီခ်င္းေရးတာက ထားေတာ့။ ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြါးေရး အေျခအေနနဲ႔လည္း နည္းနည္းဆုိင္တယ္။ (ဒါေတာင္ တခ်ိဳ႕ႏုိင္ငံေတြ မဖြံ႕ျဖိဳးေပမဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံထက္ ကုိယ္ပုိင္သံစဥ္ ပုိထြက္တယ္) ဒီမွာက သီခ်င္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေကာ္ပီနဲ႔ မလြတ္သေလာက္ ျဖစ္ေနျပီး တခါတခါဆို ႏုိင္ငံျခား သီခ်င္း တပုဒ္ထဲကို ဒီမွာ ၂ပုဒ္ ၃ပုဒ္ ျဖစ္ေနေရာ။ ေၾကာ္ျငာေတြဆုိရင္လည္း တျခားအုိင္ဒီယာေလးေတြနဲ႔ ရုိက္ရင္ ရရဲ႕သားနဲ႔ (သီခ်င္း လုိသည္ ျဖစ္ေစ မလိုသည္ျဖစ္ေစ) ဆိုင္ဆုိင္မဆုိင္ဆုိင္ ေကာ္ပီသီခ်င္းေတြပဲ သံုးၾကေရာ။ ေကာ္ပီထဲမွာပဲ ေပ်ာ္ေမြ႕သလို ျဖစ္ေနၾကတယ္။
ေနာက္ျပီး သူတို႔က အႏုပညာရွင္ အျဖစ္ ခံယူထားသူေတြဆုိေတာ့ credit ေပးဖုိ႔ ကိစၥမွာ သာမန္လူေတြထက္ကို ပုိသိရမွာ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အဲဒါမ်ိဳး ဘယ္သူမွ credit ေပးေလ့ မရွိလုိ႔ မေပးၾကတာ ဆိုရင္ ဂီတေလာကၾကီး တခုလံုး အဲဒီ့ က်င့္ဝတ္အပုိင္းမွာ နိမ့္က်ေနတဲ့သေဘာပဲ။ အမွတ္တမဲ့နဲ႔ ဘာသိဘာသာ ဆက္ေနေနၾကတာ ဆိုရင္လည္း အဲဒီ့အပုိင္းမွာ အသိတရား နည္းေနၾကတဲ့ သေဘာပဲ။ တဦးတေယာက္ခ်င္း အသိတရား နည္းတယ္ ဆုိတာထက္ ျဖစ္သင့္တဲ့ အေလ့အထကုိ မေမြးၾကပဲ တခ်ိဳ႕က တာဝန္ေပါ့ေလ်ာ့ၾကတာ။ တခ်ိဳ႕က မရုိးသားၾကတာပါ။ သာမန္လူေတြ မဟုတ္ဘဲ အႏုပညာရွင္လုိ႔ ခံယူထားသူေတြ၊ ပရိသတ္ဆီက ေမတၱာနဲ႔ ေငြေၾကးကုိ ရယူထားသူေတြမို႔ ပိုျပီး အသိတရား ရွိသင့္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ထင္မိပါတယ္။
ကုိယ့္ျမန္မာအခ်င္းခ်င္း သီခ်င္းဆုိ အဲလုိလုပ္လုိ႔ မရဘူး မဟုတ္လား။ ကုိယ့္ အႏုပညာ ပစၥည္းတစ္ခုကို တျခားသူ တေယာက္ေယာက္က credit မေပး၊ ဘာမေပးနဲ႔ လုပ္ခ်င္သလို လုပ္သြားရင္ ဘယ္လုိ ခံစားရမလဲ။
အနည္းဆံုးေတာ့ ဘာသာျပန္ စာေရးဆရာေတြလိုမ်ိဳး မူရင္းကို credit ေပးၾကတာမ်ိဳးကို အတုယူသင့္တယ္။ ကာဗာေလးမွာ မူရင္း သီခ်င္း နာမည္ေလးေတြ ေသးေသးေလး ရုိက္ေပးတာက ေနရာလည္း အရမ္းမယူပါဘူး။ ျပီးေတာ့ ေကာ္ပီမွန္းသိေပမဲ့လည္း လူေတြက နားေထာင္ၾကဦးမွာပဲ။ ေကာ္ပီကုိ ကုိယ္ပုိင္သံစဥ္လိုလုိနဲ႔ လိမ္တာကုိ သိသြားရင္ေတာင္မွ လူေတြ စိတ္မကြက္ဘဲ ဆက္နားေထာင္ၾကေသးတာ။ credit ေပးရံုနဲ႔ အထင္ေသးသြားျပီး နားမေထာင္ေတာ့ဘူးဆိုတာလည္း မရွိႏုိင္ဘူး။
အခုေတာ့ ေကာ္ပီေတြ ေလွ်ာ့ျပီး ကုိယ္ပုိင္ သံစဥ္ေတြ မ်ားမ်ား ဖန္တီးေရးဆိုတာကို အသာထား၊ မူရင္းကို credit ေပးေရးကိုေတာင္ ကုိယ့္ဆီက ေကာ္ပီသမားေတြ ေတာ္ေတာ္ လုပ္ယူရဦးမယ္။
ေကာင္းကင္ကုိ
ဒီေနရာမွာ စကားစပ္လို႔ ေျပာခ်င္တာက မူရင္း အဓိပၸါယ္ ေကာင္းလြန္းတဲ့ သီခ်င္းေတြကို၊ အက်ိဳးျပဳ သီခ်င္းေတြ၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရး သီခ်င္းေတြကို ဖ်က္ဆီးမပစ္ဘဲ မူရင္း စာသားနဲ႔ နီးစပ္တာေတြ၊ မူရင္း အဓိပၸါယ္မ်ိဳးေတြ ျပန္ရေအာင္ ေရးတာကိုေတာ့ ၾကိဳဆုိပါတယ္။ (ခြင့္မေတာင္းရေကာင္းလား၊ ေကာ္ပီ လုပ္ရေကာင္းလား ဆုိသည္အထိ) က်ေနာ္ အျပစ္လုိက္ေျပာေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြါးေရး အေျခအေန၊ ခြင့္ေတာင္းဖုိ႔ ခက္တဲ ့အေနအထား၊ အမ်ားစုအတြက္ (ဝမ္းေရးေၾကာင့္) တခုခုကုိ ေဇာက္ခ်ေလ့လာဖုိ႔ ခက္တဲ့အေနအထား ျဖစ္ေနလုိ႔ပါ။ အဲဒီ့အထဲကေန ေကာ္ပီ မေရးဘဲ ကုိယ္ပုိင္ melody ေတြ ဖန္တီးခဲ့တဲ့ ဆရာ စုိင္းခမ္းလိတ္ ကုိေတာ့ အမ်ားၾကီး ေလးစားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အဓိက ဆုိးတာက credit ေပးေလ့ မရွိၾကတာ၊ တခါတခါ ေကာ္ပီမွန္းေတာင္ ေျပာေလ့ မရွိၾကတာပဲ။ ဘာသာျပန္ စာေရးဆရာေတြ နဲ႔ ႏွိႈင္းယွဥ္ၾကည့္။ သူတို႔ဆုိ မူရင္းစာေရးသူ နာမည္ေရာ၊ မူရင္းစာအုပ္နာမည္ေရာ အျမဲလိုလို ထည့္ၾကတယ္။
ေကာ္ပီ သီခ်င္းေရးတာက ထားေတာ့။ ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြါးေရး အေျခအေနနဲ႔လည္း နည္းနည္းဆုိင္တယ္။ (ဒါေတာင္ တခ်ိဳ႕ႏုိင္ငံေတြ မဖြံ႕ျဖိဳးေပမဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံထက္ ကုိယ္ပုိင္သံစဥ္ ပုိထြက္တယ္) ဒီမွာက သီခ်င္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေကာ္ပီနဲ႔ မလြတ္သေလာက္ ျဖစ္ေနျပီး တခါတခါဆို ႏုိင္ငံျခား သီခ်င္း တပုဒ္ထဲကို ဒီမွာ ၂ပုဒ္ ၃ပုဒ္ ျဖစ္ေနေရာ။ ေၾကာ္ျငာေတြဆုိရင္လည္း တျခားအုိင္ဒီယာေလးေတြနဲ႔ ရုိက္ရင္ ရရဲ႕သားနဲ႔ (သီခ်င္း လုိသည္ ျဖစ္ေစ မလိုသည္ျဖစ္ေစ) ဆိုင္ဆုိင္မဆုိင္ဆုိင္ ေကာ္ပီသီခ်င္းေတြပဲ သံုးၾကေရာ။ ေကာ္ပီထဲမွာပဲ ေပ်ာ္ေမြ႕သလို ျဖစ္ေနၾကတယ္။
ေနာက္ျပီး သူတို႔က အႏုပညာရွင္ အျဖစ္ ခံယူထားသူေတြဆုိေတာ့ credit ေပးဖုိ႔ ကိစၥမွာ သာမန္လူေတြထက္ကို ပုိသိရမွာ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အဲဒါမ်ိဳး ဘယ္သူမွ credit ေပးေလ့ မရွိလုိ႔ မေပးၾကတာ ဆိုရင္ ဂီတေလာကၾကီး တခုလံုး အဲဒီ့ က်င့္ဝတ္အပုိင္းမွာ နိမ့္က်ေနတဲ့သေဘာပဲ။ အမွတ္တမဲ့နဲ႔ ဘာသိဘာသာ ဆက္ေနေနၾကတာ ဆိုရင္လည္း အဲဒီ့အပုိင္းမွာ အသိတရား နည္းေနၾကတဲ့ သေဘာပဲ။ တဦးတေယာက္ခ်င္း အသိတရား နည္းတယ္ ဆုိတာထက္ ျဖစ္သင့္တဲ့ အေလ့အထကုိ မေမြးၾကပဲ တခ်ိဳ႕က တာဝန္ေပါ့ေလ်ာ့ၾကတာ။ တခ်ိဳ႕က မရုိးသားၾကတာပါ။ သာမန္လူေတြ မဟုတ္ဘဲ အႏုပညာရွင္လုိ႔ ခံယူထားသူေတြ၊ ပရိသတ္ဆီက ေမတၱာနဲ႔ ေငြေၾကးကုိ ရယူထားသူေတြမို႔ ပိုျပီး အသိတရား ရွိသင့္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ထင္မိပါတယ္။
ကုိယ့္ျမန္မာအခ်င္းခ်င္း သီခ်င္းဆုိ အဲလုိလုပ္လုိ႔ မရဘူး မဟုတ္လား။ ကုိယ့္ အႏုပညာ ပစၥည္းတစ္ခုကို တျခားသူ တေယာက္ေယာက္က credit မေပး၊ ဘာမေပးနဲ႔ လုပ္ခ်င္သလို လုပ္သြားရင္ ဘယ္လုိ ခံစားရမလဲ။
အနည္းဆံုးေတာ့ ဘာသာျပန္ စာေရးဆရာေတြလိုမ်ိဳး မူရင္းကို credit ေပးၾကတာမ်ိဳးကို အတုယူသင့္တယ္။ ကာဗာေလးမွာ မူရင္း သီခ်င္း နာမည္ေလးေတြ ေသးေသးေလး ရုိက္ေပးတာက ေနရာလည္း အရမ္းမယူပါဘူး။ ျပီးေတာ့ ေကာ္ပီမွန္းသိေပမဲ့လည္း လူေတြက နားေထာင္ၾကဦးမွာပဲ။ ေကာ္ပီကုိ ကုိယ္ပုိင္သံစဥ္လိုလုိနဲ႔ လိမ္တာကုိ သိသြားရင္ေတာင္မွ လူေတြ စိတ္မကြက္ဘဲ ဆက္နားေထာင္ၾကေသးတာ။ credit ေပးရံုနဲ႔ အထင္ေသးသြားျပီး နားမေထာင္ေတာ့ဘူးဆိုတာလည္း မရွိႏုိင္ဘူး။
အခုေတာ့ ေကာ္ပီေတြ ေလွ်ာ့ျပီး ကုိယ္ပုိင္ သံစဥ္ေတြ မ်ားမ်ား ဖန္တီးေရးဆိုတာကို အသာထား၊ မူရင္းကို credit ေပးေရးကိုေတာင္ ကုိယ့္ဆီက ေကာ္ပီသမားေတြ ေတာ္ေတာ္ လုပ္ယူရဦးမယ္။
ေကာင္းကင္ကုိ
Monday, September 9, 2013
Reality
Reality
Equality is still considered as a low-key affair,
but incurable optimists are building a castle in the air.
Speaking metaphorically,
what we have to do is to climb the Mount Everest, not to live in an ivory tower.
And the sun will not rise in the witching hour.
by Kaung Kin Ko (September 9, 2013)
(Adaption of my own Burmese poem)
က်ေနာ့္ရဲ႕ ခက္တယ္ ဆုိတဲ့ ျမန္မာကဗ်ာ (http://kaungkinko.blogspot.com/2009/10/blog-post_20.html) ထဲက ေနာက္ဆံုး အပုိဒ္ကို အဂၤလိပ္လို “ျပန္ေရး” ထားတာပါ။
ခက္တယ္
ဘယ္သူေတြ ဘယ္လိုစိတ္မွန္းနဲ႔
ေလကုိဖမ္းျပီး ဒန္းဆင္ဆင္
ေရွ႕ကေတာင္ဟာ ဧဝရက္မွန္းနဲ႔
ညဥ့္နက္သန္းေခါင္မွာ ေနမထြက္မွန္း ..
သိေနေတာ့လည္း ခက္တယ္။
ေကာင္းကင္ကုိ (ေအာက္တိုဘာ ၂၀၊ ၂၀၀၉)
“ဘာသာျပန္တယ္” လို႔ မသံုးဘဲ ျပန္ေရးတယ္လို႔ သံုးထားတာက တိုက္ရုိက္ ဘာသာျပန္တာ မဟုတ္ဘဲ အဲဒီ့ အပုိဒ္ရဲ႕ theme နဲ႔ metaphor တခ်ိဳ႕ ျပန္ယူထားလို႔ပါ။
မူရင္းကဗ်ာမွာ “ေရွ႕ကေတာင္ဟာ ဧဝရက္မွန္းနဲ႔၊ ညဥ့္နက္သန္းေခါင္မွာ ေနမထြက္မွန္း” ဆိုတဲ့ အတြဲလိုက္ နေဘ ထည့္ေရးထားတာမို႔ ၊ အဂၤလိပ္လိုမွာလည္း rhyme ပါရင္ ေကာင္းမယ္ ဆိုျပီး ခံစားမိလို႔ ေနာက္ဆံုးစာလံုးေတြကုိ rhyme ပါေအာင္ ေရးထားတာပါ။ “affair” နဲ႔ “air” ၊ “tower” နဲ႔ “hour” ေပါ့။
ေလကိုဖမ္းျပီး ဒန္းဆင္တယ္ ဆိုတဲ့ အဂၤလိပ္စာ မရွိဘူး။ daydreaming လို႔လည္း ရုိးရုိးမသံုးခ်င္ဘူး။ ဒီေတာ့ ေလထဲမွာ ရဲတိုက္ေဆာက္ေနၾက တယ္ “building a castle in the air” လို႔ ေရးလိုက္ပါတယ္။ “air” နဲ႔ ကာရန္ယူခ်င္တာေရာ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ equality ဆိုတာ မရွိေသးတာေရာ ထည့္ခ်င္လို႔ အေပၚမွာ “Equality is still considered as a low-key affair” ဆိုတဲ့ စာေၾကာင္းကုိ အပုိထည့္လိုက္ပါတယ္။
ညဥ့္နက္သန္းေခါင္ကုိ ရုိးရုိး midnight လို႔ မသံုးဘဲ witch ေတြက်က္စားတဲ့ အခ်ိန္ (the witching hour) လို႔ သံုးလုိက္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ witch က female သေဘာကိုရည္ညႊန္းခ်င္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ မေကာင္းဆုိးဝါးေတြ ကုိ ရည္ညႊန္းတာပါ။ ျမန္မာမွာလည္း မေကာင္းဆုိးဝါးေတြ က်က္စားေနတုန္းပဲ မဟုတ္လား။ ဒီေတာ့ the witching hour ဆိုျပီးေတာ့ မေကာင္းဆုိးဝါးေတြ က်က္စားတဲ့ ညဥ့္နက္သန္းေခါင္အခ်ိန္မွာ ေနမထြက္ဘူး လို႔ ရည္ညႊန္းတဲ့ သေဘာမ်ိဳးပါ။
ျပီးေတာ့ အဓိပၸါယ္ အံဝင္ခြင္က်လည္း ျဖစ္ေစမယ့္၊ ေရွ႕အပုိဒ္မွာ ေျပာထားတဲ့ (incurable optimists) ေတြနဲ႔ လုိက္ဖက္မယ့္၊ ေအာက္စာေၾကာင္း hour နဲ႔လည္း rhyme မိမယ့္ tower .... “ivory tower” ဆင္စြယ္ဘံုနန္း ဆုိတဲ့ဟာကုိလည္း က်ေနာ့္ ျမန္မာကဗ်ာမွာ မပါေပမဲ့ အပိုထည့္ထားပါတယ္။
ဘာသာစကားေတြရဲ႕ သေဘာသဘာဝ မတူေတာ့ ကဗ်ာေတြကို မ်ားေသာအားျဖင့္ တုိက္ရုိက္ ဘာသာမျပန္ခ်င္ဘူး။ တိုက္ရုိက္ဘာသာျပန္လို႔ မရတာလည္း မ်ားတယ္။ ျပန္လုိက္ရင္လည္း မူရင္းကေန အမ်ားၾကီး ဆံုးရွံႈးသြားေရာ။ ကာရန္ေတြ၊ ရစ္သမ္ေတြ ျပန္မပါေတာ့တာတင္ မဟုတ္ဘူး။ မူရင္း ဘာသာစကားမွာ ကြက္တိျဖစ္ေနေပမဲ့ ေနာက္ဘာသာစကားနဲ႔ အံမကိုက္ေတာ့တာေတြ၊ တင္စားမွႈေတြက ေနာက္ဘာသာစကားနဲ႔ အံမဝင္ေတာ့တာေတြ၊ မူရင္းဘာသာစကားရဲ႕ အသံုးအႏွႈန္းမ်ိဳး၊ တင္စားမွႈမ်ိဳး ေနာက္ဘာသာစကားမွာ မရွိတာေတြ စသည္ျဖင့္ အခက္အခဲေတြ အမ်ားၾကီးပဲ။ ကုိယ္ကုိယ္တိုင္ ေရးခဲ့တဲ့ ကဗ်ာဆိုရင္ တခုပိုလုပ္လုိ႔ ရတာက တိုက္ရုိက္ ဘာသာမျပန္ဘဲ မူရင္း ကုိယ့္ကဗ်ာကုိယ္ အေျခခံျပီး မူရင္း theme ေတြ metaphor ေတြနဲ႔ ကစားလို႔ ရတာေတာ့ ရွိတယ္။ တျခား ကဗ်ာဆရာ တေယာက္ ေရးထားတဲ့ဟာကို ဆုိရင္ေတာ့ တိုက္ရုိက္ ဘာသာျပန္မွပဲ ျဖစ္မွာေပါ့။ ကုိယ့္အာေဘာ္ေတြ ေလွ်ာက္ထည့္လို႔၊ အပုိေတြနဲ႔ ေလွ်ာက္ကြန္႔လို႔ မျဖစ္ဘူးေလ။
စကားစပ္မိလို႔ ေျပာရရင္...တခါတခါ တခ်ိဳ႕ေတြ လြဲေနတာ ရွိတယ္။ မူရင္းကုိ မဖတ္ဖူးဘဲ ျမန္မာ ဘာသာျပန္စာအုပ္ေတြ ဖတ္ျပီးေတာ့ ျမန္မာလိုမွာ စာေခ်ာရံုနဲ႔ ဘာသာျပန္ေကာင္းတယ္တဲ့။ တကယ္က မူရင္းကို အကုန္အစင္ မဖတ္ဖူးဘဲ ဘာသာျပန္ ေကာင္းလိုက္တာလို႔ ေျပာလို႔ မရဘူး။ စာေခ်ာတာပဲ ရွိတာ။ မူရင္းထဲက ဘာေတြ ခ်န္ခဲ့လဲ၊ က်န္သြားလဲ၊ အဓိပၸါယ္ေတြ လြဲသြားေသးလား စသည္ျဖင့္ တိုက္ၾကည့္ျပီးမွ၊ ဘာသာစကား ႏွစ္ခုၾကားက မတူညီမွႈေတြ၊ အခက္အခဲေတြ၊ ခြက်မွႈ (ဂြက်မွႈ) ေတြမွာ ဘယ္လုိခ်ိန္ဆထားလဲ၊ ဘယ္လို ေျပျပစ္ေအာင္ အားထုတ္ထားလဲ၊ မူရင္းက ေျပာတာေတြ ဘယ္ေလာက္ထိ ဘာသာျပန္မွာ ျပန္ျပီးပါလာလဲ၊ ျမန္မာလိုမွာေရာ စာေခ်ာရဲ႕လား စသည္ျဖင့္ အဲဒါေတြ အကုန္ေလ့လာျပီးမွ အဲဒီ့ဘာသာျပန္ ေကာင္းမေကာင္း ဆံုးျဖတ္လုိ႔ ရမွာ။ က်ေနာ္ အခုလုပ္ထားတာကေတာ့ ဘာသာျပန္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ adaption ပါ။
စကားေျပကို ဘာသာျပန္ရင္ေတာ့ ကဗ်ာကုိ ျပန္ရသေလာက္ ခြမက်ဘူး။ ဘာသာစကားေတြရဲ႕ သဘာဝခ်င္း မတူၾကေပမဲ့ လိုအပ္ရင္ စကားေျပထဲမွာ မွတ္ခ်က္အေနနဲ႔ ထည့္ရွင္းျပလို႔ ရတာရယ္၊ ဒုတိယ ဘာသာစကားမွာ မရွိတဲ့ စကားလံုးမ်ိဳးကုိ အက်ယ္ခ်ဲ႕ျပီး စကားလံုးအတြဲေတြနဲ႔ သံုးလုိက္လို႔ ရတာမ်ိဳးေတြ ရွိေတာ့ ေတာ္ေသးတယ္။ ကဗ်ာမွာက်ေတာ့ အဲလုိ ရွင္းျပေနရရင္ ကဗ်ာပ်က္ျပီေပါ့။ ပြေယာင္းေယာင္း ျဖစ္ကုန္မယ္။ စကားေျပမွာက အဓိပၸါယ္ ကုိပဲ အဓိက ျပန္ၾကရတာ မ်ားတယ္။ ကဗ်ာကို ဘာသာျပန္တာမွာက် (မ်ားေသာအားျဖင့္) အဓိပၸါယ္အျပင္ မူရင္းကဗ်ာရဲ႕ တျခားအလွအပေတြ၊ ဂုဏ္သတၱိေတြကုိပါ ျပန္ပါေအာင္ အားထုတ္ရတာဆုိေတာ့ မလြယ္လွဘူး။ ဘာသာျပန္လုိ႔ ရသည့္တိုင္ေအာင္ (မ်ားေသာအားျဖင့္) မူရင္းကေန အမ်ားၾကီး ဆံုးရွံဳးသြားေရာ။
ေကာင္းကင္ကုိ (စက္တင္ဘာ ၉၊ ၂၀၁၃)
Equality is still considered as a low-key affair,
but incurable optimists are building a castle in the air.
Speaking metaphorically,
what we have to do is to climb the Mount Everest, not to live in an ivory tower.
And the sun will not rise in the witching hour.
by Kaung Kin Ko (September 9, 2013)
(Adaption of my own Burmese poem)
က်ေနာ့္ရဲ႕ ခက္တယ္ ဆုိတဲ့ ျမန္မာကဗ်ာ (http://kaungkinko.blogspot.com/2009/10/blog-post_20.html) ထဲက ေနာက္ဆံုး အပုိဒ္ကို အဂၤလိပ္လို “ျပန္ေရး” ထားတာပါ။
ခက္တယ္
ဘယ္သူေတြ ဘယ္လိုစိတ္မွန္းနဲ႔
ေလကုိဖမ္းျပီး ဒန္းဆင္ဆင္
ေရွ႕ကေတာင္ဟာ ဧဝရက္မွန္းနဲ႔
ညဥ့္နက္သန္းေခါင္မွာ ေနမထြက္မွန္း ..
သိေနေတာ့လည္း ခက္တယ္။
ေကာင္းကင္ကုိ (ေအာက္တိုဘာ ၂၀၊ ၂၀၀၉)
“ဘာသာျပန္တယ္” လို႔ မသံုးဘဲ ျပန္ေရးတယ္လို႔ သံုးထားတာက တိုက္ရုိက္ ဘာသာျပန္တာ မဟုတ္ဘဲ အဲဒီ့ အပုိဒ္ရဲ႕ theme နဲ႔ metaphor တခ်ိဳ႕ ျပန္ယူထားလို႔ပါ။
မူရင္းကဗ်ာမွာ “ေရွ႕ကေတာင္ဟာ ဧဝရက္မွန္းနဲ႔၊ ညဥ့္နက္သန္းေခါင္မွာ ေနမထြက္မွန္း” ဆိုတဲ့ အတြဲလိုက္ နေဘ ထည့္ေရးထားတာမို႔ ၊ အဂၤလိပ္လိုမွာလည္း rhyme ပါရင္ ေကာင္းမယ္ ဆိုျပီး ခံစားမိလို႔ ေနာက္ဆံုးစာလံုးေတြကုိ rhyme ပါေအာင္ ေရးထားတာပါ။ “affair” နဲ႔ “air” ၊ “tower” နဲ႔ “hour” ေပါ့။
ေလကိုဖမ္းျပီး ဒန္းဆင္တယ္ ဆိုတဲ့ အဂၤလိပ္စာ မရွိဘူး။ daydreaming လို႔လည္း ရုိးရုိးမသံုးခ်င္ဘူး။ ဒီေတာ့ ေလထဲမွာ ရဲတိုက္ေဆာက္ေနၾက တယ္ “building a castle in the air” လို႔ ေရးလိုက္ပါတယ္။ “air” နဲ႔ ကာရန္ယူခ်င္တာေရာ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ equality ဆိုတာ မရွိေသးတာေရာ ထည့္ခ်င္လို႔ အေပၚမွာ “Equality is still considered as a low-key affair” ဆိုတဲ့ စာေၾကာင္းကုိ အပုိထည့္လိုက္ပါတယ္။
ညဥ့္နက္သန္းေခါင္ကုိ ရုိးရုိး midnight လို႔ မသံုးဘဲ witch ေတြက်က္စားတဲ့ အခ်ိန္ (the witching hour) လို႔ သံုးလုိက္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ witch က female သေဘာကိုရည္ညႊန္းခ်င္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ မေကာင္းဆုိးဝါးေတြ ကုိ ရည္ညႊန္းတာပါ။ ျမန္မာမွာလည္း မေကာင္းဆုိးဝါးေတြ က်က္စားေနတုန္းပဲ မဟုတ္လား။ ဒီေတာ့ the witching hour ဆိုျပီးေတာ့ မေကာင္းဆုိးဝါးေတြ က်က္စားတဲ့ ညဥ့္နက္သန္းေခါင္အခ်ိန္မွာ ေနမထြက္ဘူး လို႔ ရည္ညႊန္းတဲ့ သေဘာမ်ိဳးပါ။
ျပီးေတာ့ အဓိပၸါယ္ အံဝင္ခြင္က်လည္း ျဖစ္ေစမယ့္၊ ေရွ႕အပုိဒ္မွာ ေျပာထားတဲ့ (incurable optimists) ေတြနဲ႔ လုိက္ဖက္မယ့္၊ ေအာက္စာေၾကာင္း hour နဲ႔လည္း rhyme မိမယ့္ tower .... “ivory tower” ဆင္စြယ္ဘံုနန္း ဆုိတဲ့ဟာကုိလည္း က်ေနာ့္ ျမန္မာကဗ်ာမွာ မပါေပမဲ့ အပိုထည့္ထားပါတယ္။
ဘာသာစကားေတြရဲ႕ သေဘာသဘာဝ မတူေတာ့ ကဗ်ာေတြကို မ်ားေသာအားျဖင့္ တုိက္ရုိက္ ဘာသာမျပန္ခ်င္ဘူး။ တိုက္ရုိက္ဘာသာျပန္လို႔ မရတာလည္း မ်ားတယ္။ ျပန္လုိက္ရင္လည္း မူရင္းကေန အမ်ားၾကီး ဆံုးရွံႈးသြားေရာ။ ကာရန္ေတြ၊ ရစ္သမ္ေတြ ျပန္မပါေတာ့တာတင္ မဟုတ္ဘူး။ မူရင္း ဘာသာစကားမွာ ကြက္တိျဖစ္ေနေပမဲ့ ေနာက္ဘာသာစကားနဲ႔ အံမကိုက္ေတာ့တာေတြ၊ တင္စားမွႈေတြက ေနာက္ဘာသာစကားနဲ႔ အံမဝင္ေတာ့တာေတြ၊ မူရင္းဘာသာစကားရဲ႕ အသံုးအႏွႈန္းမ်ိဳး၊ တင္စားမွႈမ်ိဳး ေနာက္ဘာသာစကားမွာ မရွိတာေတြ စသည္ျဖင့္ အခက္အခဲေတြ အမ်ားၾကီးပဲ။ ကုိယ္ကုိယ္တိုင္ ေရးခဲ့တဲ့ ကဗ်ာဆိုရင္ တခုပိုလုပ္လုိ႔ ရတာက တိုက္ရုိက္ ဘာသာမျပန္ဘဲ မူရင္း ကုိယ့္ကဗ်ာကုိယ္ အေျခခံျပီး မူရင္း theme ေတြ metaphor ေတြနဲ႔ ကစားလို႔ ရတာေတာ့ ရွိတယ္။ တျခား ကဗ်ာဆရာ တေယာက္ ေရးထားတဲ့ဟာကို ဆုိရင္ေတာ့ တိုက္ရုိက္ ဘာသာျပန္မွပဲ ျဖစ္မွာေပါ့။ ကုိယ့္အာေဘာ္ေတြ ေလွ်ာက္ထည့္လို႔၊ အပုိေတြနဲ႔ ေလွ်ာက္ကြန္႔လို႔ မျဖစ္ဘူးေလ။
စကားစပ္မိလို႔ ေျပာရရင္...တခါတခါ တခ်ိဳ႕ေတြ လြဲေနတာ ရွိတယ္။ မူရင္းကုိ မဖတ္ဖူးဘဲ ျမန္မာ ဘာသာျပန္စာအုပ္ေတြ ဖတ္ျပီးေတာ့ ျမန္မာလိုမွာ စာေခ်ာရံုနဲ႔ ဘာသာျပန္ေကာင္းတယ္တဲ့။ တကယ္က မူရင္းကို အကုန္အစင္ မဖတ္ဖူးဘဲ ဘာသာျပန္ ေကာင္းလိုက္တာလို႔ ေျပာလို႔ မရဘူး။ စာေခ်ာတာပဲ ရွိတာ။ မူရင္းထဲက ဘာေတြ ခ်န္ခဲ့လဲ၊ က်န္သြားလဲ၊ အဓိပၸါယ္ေတြ လြဲသြားေသးလား စသည္ျဖင့္ တိုက္ၾကည့္ျပီးမွ၊ ဘာသာစကား ႏွစ္ခုၾကားက မတူညီမွႈေတြ၊ အခက္အခဲေတြ၊ ခြက်မွႈ (ဂြက်မွႈ) ေတြမွာ ဘယ္လုိခ်ိန္ဆထားလဲ၊ ဘယ္လို ေျပျပစ္ေအာင္ အားထုတ္ထားလဲ၊ မူရင္းက ေျပာတာေတြ ဘယ္ေလာက္ထိ ဘာသာျပန္မွာ ျပန္ျပီးပါလာလဲ၊ ျမန္မာလိုမွာေရာ စာေခ်ာရဲ႕လား စသည္ျဖင့္ အဲဒါေတြ အကုန္ေလ့လာျပီးမွ အဲဒီ့ဘာသာျပန္ ေကာင္းမေကာင္း ဆံုးျဖတ္လုိ႔ ရမွာ။ က်ေနာ္ အခုလုပ္ထားတာကေတာ့ ဘာသာျပန္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ adaption ပါ။
စကားေျပကို ဘာသာျပန္ရင္ေတာ့ ကဗ်ာကုိ ျပန္ရသေလာက္ ခြမက်ဘူး။ ဘာသာစကားေတြရဲ႕ သဘာဝခ်င္း မတူၾကေပမဲ့ လိုအပ္ရင္ စကားေျပထဲမွာ မွတ္ခ်က္အေနနဲ႔ ထည့္ရွင္းျပလို႔ ရတာရယ္၊ ဒုတိယ ဘာသာစကားမွာ မရွိတဲ့ စကားလံုးမ်ိဳးကုိ အက်ယ္ခ်ဲ႕ျပီး စကားလံုးအတြဲေတြနဲ႔ သံုးလုိက္လို႔ ရတာမ်ိဳးေတြ ရွိေတာ့ ေတာ္ေသးတယ္။ ကဗ်ာမွာက်ေတာ့ အဲလုိ ရွင္းျပေနရရင္ ကဗ်ာပ်က္ျပီေပါ့။ ပြေယာင္းေယာင္း ျဖစ္ကုန္မယ္။ စကားေျပမွာက အဓိပၸါယ္ ကုိပဲ အဓိက ျပန္ၾကရတာ မ်ားတယ္။ ကဗ်ာကို ဘာသာျပန္တာမွာက် (မ်ားေသာအားျဖင့္) အဓိပၸါယ္အျပင္ မူရင္းကဗ်ာရဲ႕ တျခားအလွအပေတြ၊ ဂုဏ္သတၱိေတြကုိပါ ျပန္ပါေအာင္ အားထုတ္ရတာဆုိေတာ့ မလြယ္လွဘူး။ ဘာသာျပန္လုိ႔ ရသည့္တိုင္ေအာင္ (မ်ားေသာအားျဖင့္) မူရင္းကေန အမ်ားၾကီး ဆံုးရွံဳးသြားေရာ။
ေကာင္းကင္ကုိ (စက္တင္ဘာ ၉၊ ၂၀၁၃)
Thursday, September 5, 2013
မ်ိဳးခ်စ္ၾကီးမ်ား ႏွစ္ျခမ္းကြဲျခင္း
ပင္လယ္နီၾကီး ႏွစ္ျခမ္းကြဲခဲ့ မကြဲခဲ့
ဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္မသိ။ ျမန္မာျပည္က မ်ိဳးခ်စ္ၾကီးေတြေတာ့ ႏွစ္ျခမ္း ကြဲခဲ့ပါတယ္။
နန္းခင္ေဇယ်ာ အေရးေတြ၊ ခင္ဝင့္ဝါ အေရးေတြမွာေပါ့။
ဘယ္လိုႏွစ္ျခမ္းကြဲၾကသလဲ?
***
(၁) “ဟာ…ျမန္မာမ မဟုတ္တဲ့ အတုိင္းပဲ။ လူမ်ိဳး ဂုဏ္သိကၡာကို
ဖ်က္ဆီးေနတယ္။ အရွက္မရွိတဲ ့ဟာမေတြ” လို႔ လူတိုင္း အလြတ္ရေနတဲ့ စကားလံုးေတြနဲ႔ မ်ိဳးခ်စ္ျပမွာက
တစု
(၂) “ျမန္မာကို ကမၻာက သိဖုိ႔ “ဗုတ္”
ၾကပါ။ ျမန္မာမယ္ ႏုိင္သြားလို႔ ႏုိင္ငံ့ ဂုဏ္သိကၡာ တက္လာရင္ ျမန္မာ passport ကိုင္ရတာ မ်က္ႏွာငယ္စရာ မလိုေတာ့ဘူးေပါ့။ ျမန္မာမယ္ သာလွ်င္
ဆုနဲ႔ အထုိက္တန္ဆံုး” ဆိုျပီး ဇြတ္ခ်စ္ျပမွာက တစ္စု။ (သူတုိ႔ စိတ္ကူးယဥ္သလို ျဖစ္ရင္ေတာ့
အေကာင္းသား။ ဒါဆို မေလးတို႔ ထုိင္းတို႔က ျမန္မာေတြ မ်က္ႏွာမငယ္ရေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒါေပမဲ့လည္း ဗုတ္
ပြဲေတြမွာ ျမန္မာေတြ ဗိုလ္စြဲခဲ့တာ တစ္ၾကိမ္ မကေတာ့ပါဘူး)
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ေလ….အဲဒီ့ ႏွစ္ခုထဲက တစ္ခုကို
ေရြးရမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ဒုတိယ တစ္ခုကို လက္မေထာင္ ေပးပါမယ္။ အျပဳသေဘာ ေဆာင္သလို ရွိလို႔ေလ။
အဲ….အာဖရိကန္မယ္ေတြကို “မည္းမည္းသည္းသည္း အခြက္ေတြနဲ႔ မယ္ဝင္ျပိဳင္ေနေသးတယ္” ဆိုျပီး
နင္ပဲငဆ အပုပ္မခ်ၾကဘူး ဆိုရင္ေပါ့။
ေကာင္းကင္ကို (စက္တင္ဘာ ၅၊ ၂၀၁၃)
Subscribe to:
Posts (Atom)