သဘောကျရတဲ့ activist (Jullian Assange)

 Activist တွေမှာ သဘောအကျဆုံးတွေထဲက တစ်ယောက်ကတော့ Julian Assange ပဲ။
ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံက activist တွေ အနောက်နိုင်ငံတွေကို ပြေးကြတယ်။ (ပြေးတာကို အပြစ်ရှိတယ်လို့ ဆိုလိုခြင်းမဟုတ်။ Julian Assange နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ချင်လို့ ပြောတာ။ ကိုယ်လည်း ထိုင်းကို ပြေးလာတာပဲလေ) Julian Assange ကျတော့ အနောက်နိုင်ငံမှာ ရောက်နေပြီးသားသူက နိုင်ငံကို စွန့်ခွာတာ။ ခိုလှုံခွင့်ရတဲ့နေရာမှာလည်း သိုးလေးတကောင်လို ခေါင်းငုံ့မခံဘူး။ Assange ကတော့ Australia
နိုင်ငံသားပါ။

လန်ဒန်က အီကွေဒေါ သံရုံးမှာ ခိုလှုံခွင့်ရပေမယ့် အီကွေဒေါ အာဏာပိုင်တွေကို မနာခံတော့..... ဟိုက ရဲတွေကို ဖိတ်ပြီး ဖမ်းခိုင်းလိုက်ရော။ အီကွေဒေါက ပေးတဲ့ အကြောင်းပြချက်တွေကတော့.... အီကွေဒေါရဲ့ လုံခြုံရေးဖိုင်တွဲတွေကို ချိုးဖောက်ဝင်ရောက်တာ၊ ဂီတကို အကျယ်ကြီးဖွင့်တာနဲ့ တစ်ကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းမှု မရှိလို့တဲ့။ 

အများစုက တခြားနိုင်ငံတွေကို အာခံရဲကြပေမယ့် အမေရိကန်နဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေကို သူတို့နိုင်ငံထဲက ထိထိရောက်ရောက် အာခံနိုင်သူ၊ တုန်လှုပ်သွားအောင် အမှန်တရားကို ဖော်ထုတ်နိုင်သူ ရှားတယ်။
လွတ်လပ်မှုကို အားပေးပါတယ်ဆိုတဲ့ အမေရိကန်ရဲ့ သဘောထားကလည်း မြန်မာမှာ ကိုဝလုံး နဲ့ ကိုကျော်စိုးဦးကို ထောင်ချခဲ့တဲ့ မြန်မာအစိုးရရဲ့ သဘောထားနဲ့ အတူတူပဲ။ နိုင်ငံတော်လျှို့ဝှက်ချက်ကို ဖော်ထုတ်လို့ ပြစ်ဒဏ်ခတ်တာ။ နိုင်ငံတော် လျှို့ဝှက်ချက်ကလည်း ဘာကြီးများလဲဆိုတော့ ခိုးကြောင်ခိုးဝှက် လူသတ်တာ။ အမေရိကန်ကလည်း သူများနိုင်ငံကိုသာ လိုက်အပြစ်တင်တာ (အပြစ်မဲ့ အရပ်သားတွေကို သတ်တာကို အပြစ်တင်ခြင်းက မမှားပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သူ့နိုင်ငံကလည်း အလားတူ လုပ်ခြင်းကလည်း မှားတာ။ သူတို့တောင် မတရားသတ်သေးတာပဲ၊ ငါတို့နိုင်ငံက သတ်တာ ဘာဖြစ်လဲ ဆိုသူတွေကိုလည်း ကျွန်တော်က အရင်ကတည်းက ဆန့်ကျင်ပါတယ်)၊ ပြောလိုရင်းကို ပြန်ကောက်ရရင် အမေရိကန်က သူများနိုင်ငံကိုသာ လိုက်အပြစ်တင်တာ။ Julian Assange တို့ ဖော်ခဲ့တဲ့ အမေရိကန်ရဲ့ နိုင်ငံတော်လျှို့ဝှက်ချက်ထဲမှာလည်း အမေရိကန် စစ်သားတွေက  အီရတ် အရပ်သား ၁၈ ယောက်ကို ဟယ်လီကော်ပတာပေါ်ကနေ ပစ်ခတ်တာလည်းပါတယ်။ 

အဲလိုပဲ နိုင်ငံတော် လျှီု့ဖော်ကောင်လုပ်ခဲ့တဲ့ Snowden ကိုဆိုလည်း အမေရိကန်က အကြီးအကျယ် မဲတာပဲ။
အမှန်ကို ဖွင့်ချနိုင်သူချင်းအတူတူ Snowden နဲ့ မတူတာက Snowden က ရုရှားမှာ Asylum ခံပြီး ပူတင်က Snowden ကို ရုရှားနိုင်ငံသားပါ ပေးလိုက်တာ။ ဒီတော့ Snowden က ဟိုဘက်က ပြေးပြီး တခြားတဘက်ကို ပြေးကပ်တာမို့ သိပ်မထူးဘူး။ Snowden ကတော့ ခိုလှုံခွင့်ရခဲ့တဲ့ အီကွေဒေါသံရုံးအထိပါ မဟုတ်မခံ။
သူက ငယ်ငယ်ကတည်းက ဇနဲ့ပါ။ ငယ်ငယ်ကတည်းက ဟက်ကာ။ သူက သင်္ချာရယ်၊ Physics ရယ်၊ ကွန်ပျူတာ ပရိုဂရမ်းမင်းရယ်ကို (၁၉၉၄) မှာ ကွင်းစလန်း တက္ကသိုလ် (၂၀၀၃ ကနေ ၂၀၀၆) မှာ မဲလ်ဘုန်း တက္ကသိုလ်တွေမှာ သင်ယူခဲ့ပေမယ့် ကျောင်းတောင် ပြီးအောင် မတက်ခဲ့ပါဘူး။ ငယ်ငယ်တုန်းကတည်းက ဟက်ကာ လုပ်ခဲ့တယ်ဆိုပေမယ့် သူက သူချမှတ်ထားတဲ့ ethics တွေနဲ့အညီ၊ ကျင့်ဝတ်တွေနဲ့ အညီ ဟက်ကာလုပ်တာ။ သူဟာ system တွေကို ပျက်စီးအောင် မလုပ်ဘဲ information တွေကိုပဲ ပြန်ရှယ်တာ။ ဖော်ထုတ်တာ။ ၁၉၉၁ မှာ သူ့ကို အအောင်မြင်ဆုံး ဟက်ကာ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်မယ် လို့ The Guardian က ရေးသားခဲ့တယ်။ ၁၉၉၆ ဒီဇင်ဘာမှာဆိုရင် သူဟာ သီအိုရီအရဆိုရင် ထောင် နှစ်ပေါင်း ၂၉၀ အထိ ကျနိုင်တဲ့ ဟက်ကာ အမှုတွေကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတာပါ။ 

၂၀၁၉ ဧပြီလက စပြီး သူက လန်ဒန် Belmarsh ထောင်ထဲမှာပါ။ ၂၀၂၂ မတ်လကတော့ သူ့ရဲ့ ပါတနာ Stella Moris နဲ့ ထောင်ထဲမှာပဲ လက်ထပ်လိုက်တယ်။ သူတို့က ကလေးနှစ်ယောက်တော့ ရပြီးသားပါ။
၂၀၂၁ ငြိမ်းချမ်းရေး နိုဘယ်ဆုအတွက် အမည်စာရင်းတင်သွင်းခံရတယ်။ ဆုတော့ မရနိုင်မှန်း သိကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆုတွေ အများကြီး ရခဲ့ပါတယ်။ John Lenon ရဲ့ ဇနီး Yoko Ono Lenon ပေးတဲ့ Courage Award for the Arts ဆု အပါအဝင်ပေါ့။ နောက်ဆုံးရထားတဲ့ ဆုကတော့ ဂျာမနီနိုင်ငံ  Academy of Arts, Berlin က ပေးတဲ့ Konrad Wolf Prize ပါ။ 

Caption: Julian Assange during a press conference attended by international media (Photo: David G. Silvers, Cancillería del Ecuador)