Algebra...Geometry...သရဲတစ္ဆေ....ယုတ္တိ....Godel...စိတ္တဇ
(Facebook Memories မှာ တက်လာတဲ့ ပို့စ်ကို မူရင်းရေးခဲ့တဲ့ date အတိုင်း blog မှာ ပြန်စုတာပါ)
ဟိုးတစ်ရက်က တခြားသူတစ်ယောက်ရဲ့ စာတစ်ပုဒ်မှာ (မင်းခိုက်စိုးစံတို့ တာရာမင်းဝေတို့ရဲ့ အဆိုအမိန့်တွေ ထည့်ရေးထားတဲ့ စာတစ်ပုဒ်မှာ) algebra က နိမ့်သလိုလို သဘော ရေးထားတာကို ဖတ်လိုက်ရတယ်။ အရှေ့တိုင်းသားတွေဟာ အလွတ်ကျက်ပြီး algebra ကို ကျွမ်းကျင်တဲ့ပုံစံမျိုး။ ပြောရရင် algebra က နိမ့်နေတဲ့ ပုံစံမျိုး ရေးထားတယ်။ ပြီးတော့ prove လုပ်ရတာဟာ Geometry မှာပဲရှိပြီး Algebra မှာ မရှိတဲ့သဘောမျိုး ဖတ်လိုက်ရတယ်။ တကယ်က algebraic proof တွေ ရှိပါတယ်နော်။
ဒါပေမဲ့ သူရေးထားတာမှာ အဲဒီအချက်ရယ်၊ မင်းခိုက်စိုးစံက တစ်ဘက်စွန်းဆန်ဆန် (Geometry မရသူတွေကပဲ သရဲတစ္ဆေတွေကို ယုံကြသလိုလို ပြောထားတာ) ကို သူက ကိုးကားထောက်ခံထားတဲ့အချက်ရယ်၊ အဲဒါတွေက လွဲရင်တော့ သူဟာ ပညာကိုချစ်တဲ့စိတ်နဲ့ရေးထားတာမို့ သူ့ Post က ကေင်းပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ Geometry ရတာ မရတာက တစ်ကဏ္ဍ၊ သရဲတစ္ဆေ ယုံတာ မယုံတာက တစ်ကဏ္ဍပါ။ Geometry ရပြီး သရဲတစ္ဆေ ယုံသူ ရှိသလို၊ အဲဒါမရပေမဲ့ သရဲတစ္ဆေ မယုံသူလည်း ရှိတာပဲ။ ကိုယ်လည်း Geometry ချစ်ပေမဲ့၊ သရဲတစ္ဆေကို မယုံပေမဲ့၊ သင်္ချာမရသူတွေ အဲလိုဟာတွေကို ယုံမယ်လို့ စွပ်စွဲတာမျိုးကိုတော့ မကြိုက်။ စွပ်စွဲရင် ရလဒ်က ချစ်စရာကောင်းတဲ့ သင်္ချာကို ပိုမုန်းလာကြတာပဲရှိမယ်။
သရဲတွေဘာတွေ ယုံမယုံက တကယ်တော့ သင်္ချာဘာညာနဲ့ မဆိုင်၊ အိုင်ကျူနဲ့လည်း မဆိုင်။ Psychology နဲ့ပဲ ဆိုင်မယ်ထင်တယ်။
Kurt Gödel ဆိုတာ တော်လွန်းတဲ့ ထိပ်တန်း သင်္ချာပညာရှင်၊ ယုတ္တိပညာရှင်၊ ဒဿန ပညာရှင်ပေါ့။ အိုင်းစတိုင်းတဲ့ ခင်မင်တဲ့ မိတ်ဆွေ။ ဂိုဒဲ(လ်)စကြာဝဠာ ဆိုတာလည်း နာမည်ကြီးတယ်။ သူ့ စကြာဝဠာမှာဆို အချိန်ခရီးသွားလို့ရတယ်။ ထားပါတော့။ သူက logic ကိုလည်း အားပြုရတဲ့ logician ။ Proof တွေ ဆိုတာက သူ့အလုပ်။ ဒါပေမဲ့ သရဲတစ္ဆေကို ယုံကြည်တယ်လို့ ဖတ်ဖူးတယ်။ ဟုတ်မဟုတ်တော့ မသိ။ ကျွန်တော်ဖတ်ဖူးတာကို ပြောတာ။ ထားပါတော့။ သူဟာ စနိုးဝှှိုက် နဲ့ လူပုလေးခုနစ်ယောက် (မြန်မာမှှု ပြုကြတာကတော့ မနှင်းဖြူနဲ့ လူပုလေး ခုနစ်ယောက်ပေါ့) အဲဒီရုပ်ရှင်ကို အရမ်းစွဲလမ်းတယ်။ အဲဒီ ဇာတ်လမ်းထဲက အဆိပ်ခတ်ထားတဲ့ ပန်းသီးနဲ့ နည်းနည်းပါးပါး ဆက်စပ်နေမလားတော့ မသိ။ (တိုက်ရိုက် ဆက်စပ်ချင်မှလည်း ဆက်စပ်မယ်။) သူ့ကို အစားအသောက်ထဲမှာ အဆိပ်ခတ်ကြမှာလို့ စွဲလမ်းယုံကြည်ခဲ့တယ်။ ဒီတော့ သူ့မိန်းမ ကျွေးတဲ့ အစားအစာ ကလွဲရင် ဘာမှ မစားတော့။ ဖြစ်ချင်တော့ သူအသက်ကြီးနေပြီ ဖြစ်တဲ့အချိန်မှာ (သူ့အသက် ၇၁ နှစ်မှာ) သူ့မိန်းမက ဆေးရုံတက်ရပါလေရော။ ဒီတော့ သူ့အတွက် အစားအစာ လုပ်မပေးနိုင်တော့ဘူး။ ဒီတော့ မစားတော့ဘူးလေ။ သေသွားတာပေါ့။ သူဆုံးတော့ သူ့ကိုယ်ခန္ဓာ အလေးချိန်က ၂၉ ကီလိုပဲ ရှိတော့တယ်။
Godel လောက် လောဂျစ်ပိုင်တာ သိပ်မရှိနိုင်။ ဒါပေမဲ့ စိတ္တဇဝင်သွားတော့ logic မရှိတာကိုလည်း စွဲလမ်းသွားတာပါပဲ။ Godel လောက် အိုင်ကျူမြင့်တာလည်း ရှားမယ်။ ဒီတော့ သရဲတစ္ဆေလို ဟာတွေကို ယုံကြည်မှှုဟာ အမြဲတမ်းတော့ အိုင်ကျူတွေ ဘာညာတွေနဲ့လည်း မဆိုင်။ (ယေဘုယျအားဖြင့် ဆိုင်တဲ့ အခါတွေ ရှိမယ်) ဒါပေမဲ့ စိတ္တဇ ဝင်သွားရင်တော့ ဘယ်လောက် အိုင်ကျူမြင့်မြင့်၊ ဘယ်လောက် လောဂျစ်ကောင်းကောင်း ဖြစ်ချင်တာဖြစ်၊ စွဲလမ်းချင်တာ စွဲလမ်းတော့တာပဲ။ ဒါကြောင့် Geometry ရခြင်း မရခြင်းနဲ့ သရဲတစ္ဆေလို အရာတွေကို စွဲလမ်းခြင်း၊ မစွဲလမ်းခြင်းတိုနဲ့တော့ လူတွေရဲ့ အိုင်ကျူတွေ၊ ဗဟုသုတတွေ၊ အတွေးအခေါ် အဆင့်အတန်းတွေကို အမြဲတမ်း သွားဆုံးဖြတ်လို့ မရဘူးဆိုတာကို ပြောချင်တာပါ။ ဒီလို ပြောခြင်းဟာ အဲဒါတွေ မဆက်စပ်နေဘူးလို့ လုံးဝ ပယ်ချခြင်းတော့ မဟုတ်ဘူးနော်။ "အမြဲတမ်း" တော့ မဆက်စပ်ဘူး ဆိုတာမှာ "အမြဲတမ်း" ဆိုတာကို တမင်တကာကို ထည့်ထားတာပါ။ ယေဘုယျအားဖြင့် ဆက်စပ်နေတာတွေတော့ ရျိပါမယ်။ စကားအထအန နဲ့ အထောက်ခံရတတ်လို့ ပေရှည်ရပါတယ်။ ဆိုလိုချင်တာက ဉာဏ်ဘယ်လောက်ကောင်းကောင်း၊ ကျန်တဲ့ကိစ္စတွေမှာ လောဂျစ်ဘယ်လောက်ကျကျ စိတ္တဇ ဝင်လာရင်တော့ သရဲ၊တစ္ဆေ၊ ဥစ္စာစောင့် ဆိုတာတွေ၊ ဘာသာရေး ထူးခြားဆန်းကြယ် အဖြစ်တွေကို ယုံချင်ယုံကြမှာပါပဲ။
(ကောင်းကင်ကို)
Posts
No comments:
Post a Comment