We Can Do

၂၀၁၀ တုန္းက
ၾကိဳတင္မဲ

၂၀၁၃ က်ေတာ့
ၾကိဳတင္ေရႊတံဆိပ္
ကဲ…တို႔ေတြ မနိပ္ဘူးလား။

အဆိုးျမင္ဝါဒီ ေကာင္းကင္ကုိ (၂၂.၁၂.၂၀၁၃)
မွတ္ခ်က္။ ေခါင္းစဥ္ကုိ SEA Games ပိတ္ပြဲမွာ "We can do" ဆိုျပီး လူေတြနဲ႔ စာလံုး သရုပ္ေဖာ္ခဲ့တဲ့အတုိင္း ေပးထားတာပါ။

ဆီးဂိမ္း (အပိုင္း ၂)

Facebook မွာ ေရးခဲ့တာကို ျပန္တင္တာပါ။

ေရွးကျမန္မာေတြ ေတာ္ေတာ္ညံ့တာပဲ။ ခုေခတ္ျမန္မာေတြလို မဟုတ္ဘူး။ ၁၉၆၉ တုန္းက ျမန္မာမွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားပြဲၾကီး လုပ္ခဲ့တဲ့အျပင္ ျမန္မာလည္း ဗုိလ္စြဲခဲ့တာေတာင္ motivationလည္း မျဖစ္ၾကဘဲ စုတ္ျပတ္သတ္သြားလိုက္တာ အဆင္းရဲဆံုး ႏုိင္ငံျဖစ္သြားတဲ့အထိပဲ။ တို႔ေခတ္နဲ႔မ်ား ကြာပါ့။

အတည္ေျပာရရင္… တခ်ိဳ႕ေတြက ဆီးဂိမ္းဖြင့္ပြဲ ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားမွႈေၾကာင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွႈေတြ တိုးလာမယ္ ဆိုတာကုိ ေထာက္ျပၾကတာရွိတယ္။ ရိုးရုိးေလး စဥ္းစားၾကည့္။ ကုိယ္သာ ရင္းနွီးျမွဳပ္ႏွံမယ့္ ႏုိင္ငံျခားသား ဆုိပါေတာ့။ ဆီးဂိမ္းဖြင့္ပြဲၾကီး ခမ္းနားျခင္း မခမ္းနားျခင္းကိုၾကည့္ျပီး ရင္းနွီးျမွဳပ္ႏွံမွာလား။ ဥပေဒေတြ တည္ျငိမ္မွႈ ရွိမရွိ၊ သင့္ေလ်ာ္မွႈ ရွိမရွိ၊ ႏုိင္ငံအေျခအေန တည္ျငိမ္မွႈရွိမရွိ၊ အဓိကရုဏ္းေတြ ရွိမရွိ ခ်င့္ခ်ိန္ျပီး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွာလား။ အေပၚယံေလာက္ၾကည့္ျပီး ရင္းနွီးျမွဳပ္ႏွံရေလာက္ေအာင္ ဘယ္သူေဌးမွ အမယ္ မထင္။ စီးပြြါးေရး ဘာမွ မလုပ္တတ္တဲ့ က်ေနာ္ေတာင္ အဲေလာက္မအဘူး။

ေနာက္ေထာက္ျပၾကတာက ဆီးဂိမ္းဖြင့္ပြဲၾကီး ခမ္းနားတဲ့အတြက္ motivation ေတြ ျဖစ္ေစတယ္တဲ့။ အဲဒါဆုိရင္ အဲဒါၾကီး မလုပ္ခဲ့ဘူးဆိုရင္ သိမ္ငယ္စိတ္ဝင္ေနၾကလို႔လားဗ်ာ။ အဲဒါၾကီး ျဖစ္မလာခဲ့ဘူးဆိုရင္ ကိုယ့္အလုပ္ကုိယ္လုပ္ဖု႔ိ အားမာန္ မရွိၾကေတာ့ဘူးလား။ SEA Games ဖြင့္ပြဲဓါတ္ပံုၾကီးေတြ နံရံမွာ ကပ္ထားျပီးမွ ကုိယ္လုပ္စရာ ရွိတာေတြ လုပ္ၾကမွာ မို႔လို႔လား။ ဒါမ်ိဳး ခမ္းနားမွႈဆုိတာက တခါတေလမွ လုပ္နုိင္ေတာ့ တဒဂၤပဲ ခံမယ့္ motivation ပါ။ အင္တာနက္ေႏွးတဲ့အခါ၊ ကုိယ့္ဝန္ၾကီးေတြ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အသံုးမက်တဲ့အခါ၊ မီးပ်က္တဲ့အခါ၊ အစစ အရာရာ လြဲေခ်ာ္ျပီး ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ ျမန္မာ့စနစ္ေတြနဲ႔ ထူးဆန္းေနတဲ့အခါ အဲဒီ motivation က ဆက္ရွိပါ့ဦးမလား။ ၁၉၆၉ အားကစားပြဲဆုိရင္ ျမန္မာက အိမ္ရွင္လုပ္ႏုိင္ရံုတင္ မကဘူးေနာ္။ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ကစားၾကတဲ့ အားကစားနည္းေတြနဲ႔ခ်ည္းပဲ ျမန္မာက ထိပ္ဆံုးေရာက္ခဲ့တာ။ ဒါေတာင္ အဲလို motivation က ဘယ္ေလာက္ခံလို႔လဲ။ ဘယ္ခံမလဲ။ ဦးေနဝင္းမွ အသံုးမက်တာကုိး။ ဒီေတာ့ အဲလုိ motivation ေတြက အေပၚယံ ခဏပဲခံမယ့္ ဟာေတြပါ။ လုပ္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရးစနစ္ေတြ၊ ပညာေရးစနစ္ေတြ လြဲေနရင္၊ infrastructure ေတြ မေကာင္းရင္၊ တရားမွ်တမွႈေတြ၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေတြ မရွိရင္ ဘာမွအလုပ္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

SEA Games ဖြင့္ပဲ ခမ္းနားလို႔ သာမန္ခ်ီးက်ဴးတာမ်ိဳး၊ အားကစားပြဲေတြကို အားေပးတာမ်ိဳး၊ ဖြင့္ပြဲပိတ္ပြဲမွာ ေပ်ာ္တာမ်ိဳးကို လက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မဆုိင္တဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႔ အတင္းၾကီး ဆြဲေစ့တာေတာ့ လက္ခံလို႔ မရဘူး။ ဆီးဂိမ္းဖြင့္ပြဲ ခမ္းနားမွႈေၾကာင့္ေတာ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွႈလည္း ေျပာပေလာက္ေအာင္ တက္လာမွာမဟုတ္ဘူး။ (ဆီးဂိမ္းပြဲခဏမွာ လာျပီး ရင္းနွီးျမွဳပ္ႏွံမယ့္လူေတြ၊ စပြန္ဆာလုပ္မယ့္လူေတြေတာ့ ရွိတာေပါ့။ ဒါက ဖြင့္ပြဲ ခမ္းနားမွႈနဲ႔ ဘာမွမဆုိင္ဘူး။ နဂုိကတည္းက သူတုိ႔အျမတ္အစြန္းရမယ္ဆုိရင္ လာမယ့္သူေတြ)။ ဖြင့္ပြဲကုိ သာမန္ေလာက္လုပ္လည္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆီးဂိမ္းမလုပ္ခဲ့လည္း အျမတ္အစြန္းရခ်င္တဲ့သူကေတာ့ သူတုိ႔အတြက္ အေျခအေနေကာင္းမယ္ဆုိရင္ တြက္ခ်က္ျပီး လာၾကမွာပဲ။

ျပီးေတာ့ တကယ္သာ motivation ျဖစ္ေနရင္၊ စိတ္အားတက္ၾကြေနရင္ ေဝဖန္ေထာက္ျပတာကုိပဲျဖစ္ျဖစ္ အဆုိးျမင္တာကုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘာစိတ္ဆိုးစရာ ရွိလုိ႔လဲဗ်ာ။ ခိုင္မာေနရင္ အဲေလာက္နဲ႔ motivation က ျပိဳလဲသြားမွာ မဟုတ္ဘူးေလ။

ဖြင့္ပြဲအတြက္ ၾကိဳးစားၾကတဲ့ ကေလးေတြတုိ႔၊ လူေတြတို႔ကိုေတာ့ အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။ ဥပမာ ရီးယဲမက္ဒရစ္တို႔၊ မန္ခ်က္စတာ စီးတီးတို႔က ေငြေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္တယ္လုိ႔ ေျပာလို႔ ရေပမဲ့ ....စီေရာ္နယ္ဒိုတုိ႔၊ ေဘးလ္တုိ႔၊ အေဂြရိုတို႔၊ နီဂရီဒိုးတို႔ ကေတာ့ တကယ္အားစုိက္ျပီး training ဆင္းရ၊ ကန္ရ လုပ္ရေသးတာကုိး။ ပုိင္ရွင္အတြက္က ေငြေၾကာင့္ဆိုတာ ဟုတ္ေပမဲ့ ကစားသမားေတြရဲ႕ ေျပာင္ေျမာက္တဲ့ ကစားပံုေတြကုိ ခ်ီးက်ဴးတာက တပုိင္းပါ။ ဒီေတာ့ ဖြင့္ပြဲအတြက္ ေခၽြးထြက္ခဲ့ၾကတဲ့ ကေလးေတြကုိေတာ့ ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။ ဒါေတာင္မွ ကေလးေတြ အဲဒီလိုသမိုင္းဝင္ဖြင့္ပြဲမွာ ပါဝင္ခြင့္ ရခဲ့တာမ်ိဳးထက္၊ ႏုိင္ငံက ပညာေရးဘတ္ဂ်တ္ေတြ မ်ားမ်ားသံုးျပီး ပညာေရးစနစ္ ေကာင္းမြန္ အဆင့္မီသြားတာမ်ိဳးကပဲ ကေလးေတြအတြက္ ပုိျပီးအက်ိဳးရွိမွာပါ။

လူအမ်ားစုက၊ မၾကာခင္ ဒီဖြင့္ပြဲၾကီးအေၾကာင္း ေမ့သြားၾကျပီး ပံုမွန္အတုိင္းဆက္ျပီး…. ႏုိင္ငံျခားမွာ တခ်ိဳ႕ေတြ သိမ္ငယ္စိတ္နဲ႔၊ အေျခအေန အရပ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာျဖစ္လ်က္နဲ႔ ျမန္မာမဟုတ္သလုိလို ညာေျပာၾကတာေတြ ဆက္ရွိေနဦးမွာပဲ၊ အဲလိုပဲ ၾကြခ်င္တဲ့သူေတြကလည္း အေၾကာင္းမရွိအေၾကာင္းရွာျပီး ျမန္မာကြ သာကီဝင္ကြ ဆိုျပီး ဆက္ၾကြေနဦးမွာပဲ ဆိုတာကို သိပါတယ္။ အခုေရးလိုက္တာက မဆီမဆုိင္ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ ကမၻာၾကီးက ဆီးဂိမ္းကို ေစာင့္ၾကည့္၊ အထင္ေတြၾကီးျပီး ရင္းနွီးျမွဳပ္ႏွံမွႈေတြ အမ်ားၾကီးပုိဝင္လာမယ္ ဆုိတဲ့လူေတြ၊ ဖြင့္ပြဲၾကီးက motivation တအားျဖစ္ေစျပီး၊ အရာရာမွာ ျမန္မာက ကမၻာ့အဆင့္ကုိ “ဥံဳ၊အပ္ခ်ေလာင္း” ဆိုျပီး မီလာေတာ့မလိုလို ေျပာေနတဲ့သူေတြကုိ ေထာက္ျပရံု သက္သက္ပါ။

ေကာင္းကင္ကုိ (December 13, 2013)

ဆီးဂိမ္းဖြင့္ပြဲနဲ႔ ပတ္သတ္လုိ႔

ဆီးဂိမ္း ဖြင့္ပြဲၾကီးက ခမ္းနားလား လို႔ ေမးလာမယ္ ဆုိရင္ ခမ္းနားတယ္လို႔ ေျပာရမွာပါ။ ဝိုင္းျပီး လုပ္ၾကတဲ့ ကေလးေတြကိုလည္း ခ်ီးက်ဴးသင့္ပါတယ္။ ရုိးရုိးသားသား သာမန္ခ်ီးက်ဴးမွႈေတြေတာ့ လုပ္ထုိက္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဒါမ်ိဳးဖြင့္ပြဲေတြဆိုတာက ဘယ္ႏုိင္ငံမွာ လုပ္လုပ္ ဒါမ်ိဳးခမ္းနားၾကတာ ခ်ည္းပဲ။ ၂၀၁၁ က လုပ္သြားတဲ့ အင္ဒိုနီးရွားပြဲကုိပဲ တခ်က္ျပန္ၾကည့္လိုက္။ ဆုိလိုတာက ဘယ္ႏုိင္ငံမွာလုပ္လုပ္ ခမ္းနားမွာခ်ည္းပဲ။ မလုပ္ခင္ကတည္းကလည္း ခမ္းနားမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ျပီးသား။ ဒါမ်ိဳးေတြဟာ ေငြသံုးရင္၊ တျခားႏုိင္ငံေတြ အကူအညီနဲ႔ လုပ္ရင္ ဘယ္ေနရာမွာမဆုိ လုပ္လုိ႔ ရႏုိင္တာမ်ိဳးမုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြင့္ပြဲၾကီး စုတ္ျပတ္သတ္ေနမယ္လို႔ ေလွ်ာ့တြက္ခဲ့တဲ့ အထဲမွာ က်ေနာ္ မပါလုိ႔ အခုလည္း သိပ္ေတာ့ မအံ့ၾသဘူး။  တျခားႏုိင္ငံရဲ႕ အကူအညီကုိယူတာေတြ၊ ေငြသံုးတာေတြကို အျပစ္တင္ေနတာ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ မလိုအပ္ဘဲ လက္မ အလြန္အကၽြံေထာင္ေနတာကို ေျပာတာပါ။

အာရွမွ ဘယ္ႏုိင္ငံမွ မလုပ္ႏုိင္တဲ့ ပြဲဆုိတာလည္း လြဲေနတယ္။ ဒါမ်ိဳးပြဲေတြ youtube ကေနေတာင္ ျပန္ရွာမၾကည့္မွန္း သိသာတယ္။ ျမန္မာကုိ ကမၻာက သိေအာင္လို႔ ဆိုတဲ့ စကားလံုးကလည္း ပြဲတုိင္းမွာ လူတုိင္းက သံုးေနေတာ့ ေခါက္ရုိးက်ိဳးေနျပီ။ အခုေရာ ျမန္မာကို ကမၻာက မသိလို႔လား။ ဘယ္ႏုိင္ငံမဆို သူ႔သိကၡာနဲ႔သူေတာ့ ရွိျပီးသားပါ။ ကုိယ့္ႏုိင္ငံ ဆင္းရဲလုိ႔၊ နိမ့္က်ေနလို႔ တဘက္ကလူက ဘလိုင္းၾကီး လာႏွိမ္ရင္ လာႏွိမ္တဲ့သူရဲ႕ အျပစ္ပဲ။ ျမန္မာ့အေၾကာင္း သူတုိ႔ မသိရင္ သူတုိ႔ရဲ႕ ဗဟုသုတ ခ်ိဳ႕တဲ့မွႈပဲ။ သိမ္ငယ္စိတ္နဲ႔ မလိုအပ္ဘဲ ေနရာတကာ လက္မေထာင္ျပဖို႔၊ အေရးမပါတဲ့ေနရာေတြမွာ အနုိင္ယူျပဖို႔ မလိုပါဘူး။ ကုိယ့္ႏုိင္ငံကုိ တရားလြန္ျမွင့္ျပီး မာန္ေထာင္ဖု႔ိ မလိုသလို ၊ ႏုိင္ငံဆင္းရဲလို႔ သိမ္ငယ္ေနစရာလည္း မလိုဘူး။ လူခ်င္းအတူတူပဲ။ ကုိယ္သာ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ေနမယ္ဆုိရင္ ဂုဏ္သိကၡာခ်င္း အတူတူပဲ။

ကမၻာက ေစာင့္ၾကည့္မယ္ ဆုိတာလည္း အလြန္အကၽြံ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါဟာ ကမၻာ့အဆင့္ အုိလံပစ္ပြဲလည္း မဟုတ္၊ အာရွအဆင့္ပြဲလည္းမဟုတ္။ အာဆီယံႏုိင္ငံထဲက လူေတြေတာ့ တခ်ိဳ႕လည္း ေစာင့္ၾကည့္လိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီပြဲရွိမွန္းေတာင္ မသိတဲ့သူေတြ ထိုင္းမွာအမ်ားၾကီး။ ကုိယ္ေတြေရာ ၂၀၁၁ အင္ဒုိနီးရွားမွာ လုပ္တုန္းက ၾကည့္ျဖစ္လုိ႔လား။ ၾကည့္ျဖစ္ရင္ေကာ အဲဒါေလးအတြက္နဲ႔ အင္ဒုိနီးရွားကို အထင္ၾကီးသြားခဲ့လုိ႔လား။ ခုလည္း သူမ်ားေတြ အဲလုိေနမွာပဲ။

 အံ့ၾသတာက ဒါေလးကို ၾကည့္ျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ ေနရာတကာ အဆင့္မီလာသလိုလို ေရးၾကတာပဲ။ အမွန္ကုိ မ်က္ခ်ည္မျပတ္မွ အမွန္အတုိင္း လုပ္လို႔ကုိင္လုိ႔ ရမွာမို႔ လက္ရွိအေနအထားေတြကိုေတာ့ သေဘာေပါက္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ တကယ္က ဒါမ်ိဳးပြဲေတြဆိုတာက အေပၚယံပါ။ ႏုိင္ငံတနုိင္ငံ ဘက္စံုဖြံ႕ျဖိဳးလာဖုိ႔ အဓိက လိုအပ္တာက စိတ္ဓါတ္ပါ။ ႏုိင္ငံသားအခ်င္းခ်င္း ဆင္းရဲခ်မ္းသာ လူတန္းစား မခြဲျခားတဲ့ စိတ္ဓါတ္၊ လူမ်ိဳးဘာသာေတြ မခြဲျခားတဲ့ စိတ္ဓါတ္၊ တႏုိင္ငံလံုး တန္းတူရည္တူ သေဘာထားတဲ့ စိတ္ဓါတ္၊ စာရိတၱတို႔ ပညာတို႔ကုိ ေလးစားျမတ္ႏုိးတဲ့ စိတ္ဓါတ္ေတြ ရွိျပီလား။ ဒါမ်ိဳးေတြမွာ ဟုိးေအာက္ဆံုး က်ေနတုန္းပဲ။

ဒါမ်ိဳးေတြမွာ ေအာက္က်ေနာက္က် ျဖစ္ေနလို႔ ဒီလိုပြဲ မလုပ္ရဘူး၊ တျခားႏုိင္ငံ အကူအညီ မယူရဘူးလို႔ ေျပာေနတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဝုိင္းျပီးလုပ္ၾကတဲ့ လူေတြ၊ ကေလးေတြကို အသိအမွတ္ မျပဳတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေငြေၾကာင့္ လုပ္လို႔ရတယ္ဆိုေပမဲ့ လူေတြရဲ႕ လုပ္အားေတြ၊ ေလ့က်င့္မွႈေတြေတာ့ စုိက္ရမွာပါ။ ဒါေတြကိုေတာ့ အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဒီလုိပြဲေတြက အေပၚယံေလာက္ပဲ ျဖစ္တာမို႔၊ ဟစ္တလာေတာင္ အုိလံပစ္ပြဲ လုပ္ေပးဖူးတာမို႔၊ ဒါေလးေတြကို ၾကည့္ျပီး အလြန္အကၽြံ တက္ေထာင္တာေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူးလို႔ ထင္လို႔ပါ။ ခမ္းခမ္းနားနားလုပ္ႏုိင္လုိ႔ ေပ်ာ္ၾကတာကေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ့္ ဂုဏ္သိကၡာဆိုတာ ဒီလို တစ္ပြဲတုိး၊ တစ္ခ်က္ေကာင္း နဲ႔ တည္ေဆာက္ယူလို႔ မရပါဘူး။ ဒီလိုဖြင့္ပြဲၾကီး လုပ္ျပီးမွ၊ ဦးေအာင္ေဇယ် ရုပ္တုၾကီးနဲ႔ ထုိင္း-ျမန္မာ ေဘာလံုးပြဲ သြားအားေပးေနလဲ အလကားပဲကုိး။

ေကာင္းကင္ကို (၁၂.၁၂.၂၀၁၃)
Facebook မွာ ခုနက ေရးလုိက္တဲ့ဟာေလးကို blog မွာ ျပန္တင္လိုက္တာပါ။

သူ႔အပုိင္း

Click ေနမွ မဟုတ္ပါဘူး။

ျခင္းခတ္ျပမွ မဟုတ္ပါဘူး။

ျမန္မာကို ကမၻာက မသိေသးရင္လည္း

မာန္ေယာင္ေဆာင္ေနတဲ့ သိမ္ငယ္မွႈေတြကို ခဏေခါက္ထား

အဲဒီ ကမၻာကုိ စာဖတ္ခုိင္းလိုက္ရင္ ရျပီ။

ေကာင္းကင္ကုိ (ဒီဇင္ဘာ ၆၊ ၂၀၁၃)