(ဂါဇာအရေး မြန်မာ့အမြင်တွေ)

 ဒါက ကမ္ဘာ့အရေးကို သုံးသပ်တာ မဟုတ်ဘူးနော်။ ကိုယ်တို့ နိုင်ငံက လူမျိုးဘာသာပေါင်းစုံရဲ့ စိတ်က ကမ္ဘာ့အရေးမှာ ဘယ်လိုထင်ဟပ်နေလဲဆိုတာကို သုံးသပ်ကြည့်တာ။

(ပါလက်စတိုင်း တော်လှန်ရေးကိုမဟုတ်ဘဲ) Hamas တွေကို ဆန့်ကျင်တဲ့နေရာမှာ အရပ်သားတွေကိုပါ ပစ်မှတ်ထား ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်မှုကို ဆန့်ကျင်ရမှာ။ နောက်တခုက ကမ္ဘာကြီးပေါ်မှာ ရှိနေပြီးသား သာမန်ပြည်သူချင်းရဲ့ အတူတကွတည်ရှိမှု (ဘယ်လိုအကြောင်းကြောင့်ပဲ အဲဒီဒေသကို ရောက်လာရောက်လာ) အဲလို အတူတကွတည်ရှိမှုကို လက်မခံခြင်းကို ဆန့်ကျင်ကြရမှာ။ (ဒီနေရာမှာ ဖိနှိပ်သူတွေနဲ့ အတူတကွ တည်ရှိမှုကိုတော့ လက်ခံစရာမလို။ လူတွေကို လူလိုတန်ဖိုးမထားဘဲ human animals လို့ ပြောပြီး အကုန်သိမ်းကြုံး ဖိနှိပ်၊ ဗုံးကြဲတဲ့ အာဏာရှင်မျိုးတွေ (ပြည်သူမပါဘူးနော်) နဲ့တော့ အတူတကွ တည်ရှိစရာမလိုဘူးပေါ့)။ ဒီတော့ ဆန့်ကျင်သင့်တာက ကလေးပါမချန် သတ်ဖြတ်မှု၊ လူလူချင်း အတူတကွ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း မနေချင်မှုတွေ။

မြန်မာက (လူမျိုးဘာသာပေါင်းစုံက လူတွေ) ဖြစ်နေကြတာက

(၁) အင်အားပိုကြီးတဲ့ အစ္စရေးကို သွားစတာကိုး၊ ခံပေါ့။ (အဲဒါဆိုရင် အစ္စရေးနေရာမှာ မင်းအောင်လှိုင်ကို အစားထိုးကြည့်) 

(၂) အစ္စရေးကို သွားထိရင်တော့ ဗုံးကြဲမှာပဲလေ။ (အဲဒါလည်း အစ္စရေးနေရာမှာ မင်းအောင်လှိုင်ကို အစားထိုးကြည့်။ ပြီးတော့ ဗုံးကြဲခံရလို့ သေသွားတဲ့ ကလေးတွေနေရာမှာ ကိုယ့်နိုင်ငံက ကလေးတွေနဲ့ အစားထိုးကြည့်)

(၃) ကိုယ့်ပြည်သူတွေ ဗုံးကြဲခံရမယ့်အရေး ထည့်မတွက်တာ။ (အဲဒါက မြန်မာမှာလည်း စစ်တို့၊ တော်လှန်ရေးတို့ ဖြစ်နေရင် ဗုံးကြဲတာတွေ၊ ရွာမီးရှို့တာတွေ ပိုလုပ်မှာပဲ။ အဲဒါဟာ စစ်ကောင်စီအပြစ်လား၊ တော်လှန်သူတွေရဲ့ အပြစ်လားဆိုတာ ပြန်သုံးသပ်)

(၄) အစ္စရေးရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေကို အားကျကြတယ်။ တကယ်က သူတို့ ပြည်သူတွေ ဘယ်တော့မှ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း မနေရ။ အန္တရာယ်တွေကြားမှာ။ စစ်သားဦးရေဆိုလည်း နိုင်ငံသားဦးရေ အချိုးအစားနဲ့ယှဉ်ရင် အရမ်းများတယ်။ စစ်နိုင်ငံကို သွားအားကျနေတာပဲ။ 

(၅) ပြီးတော့ မြန်မာက တချို့မွတ်စလင်တွေ၊ တချို့ခရစ်ယာန်တွေဟာ အကြောင်းအရာကို မကြည့်ဘဲ ဘက်တူတာနဲ့ ဟိုဘက်ကို စစ်သွားတိုက်မတတ် ပြောနေကြတာ။ ဒါတွေက တခြားအကြောင်းအရာတွေတုန်းက သူတို့ရပ်တည်ခဲ့ပုံတွေနဲ့ တိုက်ကြည့်ရင် ဘက်တူလို့ စစ်သွေးကြွမှန်းက သိသာတယ်။ ဗမာ မဘသတွေကတော့ ပိုဆိုး။ ဘက်တူတူ မတူတူ …. နှစ်ဘက်ချကြတဲ့ နေရာမှာ …. တဘက်ဘက်က မွတ်စလင်ဖြစ်နေရင် ဆန့်ကျင်ဘက်ကနေ သတ်ဖြတ်ဖို့ အားပေးပြီးသားပဲ။ 

(၆) ဟိုလို ဘက်တူလို့ သွားတိုက်မတတ် စစ်သွေးကြွနေတဲ့ ဒီက မွတ်စလင်တချို့တွေကို ဝေဖန်တာက တစ်ပိုင်းပေါ့နော်။ မြန်မာ့အရေးကလွဲရင် တခြားကမ္ဘာ့အရေးတွေကို စိတ်ဝင်စားရင် ရေးရင်…. အဲဒါတွေပဲ ဘယ်လိုအချိန်မှာဖြစ်ဖြစ် ရေးခွင့်မရှိသလို ပြောကြတယ်။ (မြန်မာမှာ ဝမ်းနည်းစရာ တအားဖြစ်တဲ့ ရက်တွေမျိုးမှာ) ကိုယ့်နိုင်ငံအရေးကို ပိုရေးစေချင်တာမျိုးကိုတော့ နားလည်ပါတယ်) ဒါပေမယ့် ကိုယ်နိုင်ငံရဲ့အရေးကို ကျော်ပြီး ကမ္ဘာ့အရေး ဘယ်တော့မှ မရေးသင့်သလို ပြောကြတာလည်းရှိတယ်။  (ဝင်စစ်သွေးကြွတာမျိုးမဟုတ်ဘဲ) ဝင်ရေးရင်ပဲ မဆိုင်တာ ဝင်ပါသလိုလို။ တော်လှန်ရေး လုပ်နေတဲ့ မြန်မာတွေရော တခြားနိုင်ငံတွေမှာ ပြေးနေရတာပဲ မဟုတ်လား။ တခြားနိုင်ငံတွေရဲ့ ခွင့်ပြုမှုနဲ့ ထောက်ပို့ လုပ်နေရတာ မဟုတ်ဘူးလား။ မြန်မာ့အရေးကို ကမ္ဘာကစိတ်ဝင်စားအောင် ဆိုပြီး နည်းမျိုးစုံနဲ့ ပွဲတွေ၊ campaign တွေ လုပ်နေကြ၊ အကူအညီတောင်း၊ နိုင်ငံတကာနဲ့ ချိတ်ဆက်လုပ်ဆောင်နေကြတာ မဟုတ်ဘူးလား)။ ၂၀၂၁ တုန်းက ဗုံးတွေကြားကနေ ဆီးရီးယားကလား၊ ပါလက်စတိုင်းကလား ကလေးလေးတေစ်ယောက် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ဆုတောင်းပေးတဲ့ ဓာတ်ပုံတွေ့တော့ရော ဝမ်းသာနေကြတာ မဟုတ်ဘူးလား။ ကိုယ့်ထက် စစ်ဒဏ်ပိုပြင်းတဲ့ သူတို့လောက်တောင် အမြင်မကျယ်တော့ဘူးလား) စစ်သွေးကြွတာ မဟုတ်ဘဲ အတွေးအမြင်ဖလှယ်မှု သဘော၊ အတွေးအမြင် တိုးတက်ရေး သဘောနဲ့ သုံးသပ်ကြခြင်းကရော အတွေးအခေါ် မပိန်းရေးအတွက် မဟုတ်ဘူးလား။ 

အမြင်ကျယ် မလာကြဘူးဆိုရင်တော့ လူမျိုးပေါင်းစုံရှိတဲ့ ဒေသကြီးမှာ (နိုင်ငံလို့ မပြောဘူးနော်။ အင်အားကြီးတဲ့ ဗမာတွေဘက်က အကြောကြီးနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုပြီးဘက်လိုက်ပြောသလို ဖြစ်မှာစိုးလို့။ အမြင်မကျယ်လာကြရင်တော့၊ တော်လှန်ရေးမှာ ဘယ်သူတွေဘယ်လောက်ပေးဆပ်ပေးဆပ်၊ ဘယ်လောက်သေခဲ့သေခဲ့၊ သေကြတာတွေ ဒုက္ခရောက်ကြတာတွေပဲ အဖတ်တင်ပြီး၊ လူမျိုးပေါင်းစုံ ဘာသာပေါင်းစုံ ရှိတဲ့ဒေသကြီးမှာ လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေးတွေနဲ့ပဲ ဒစ်လည်နေနိုင်တယ်။ အတွေးအမြင်တွေ ကျယ်ပြန့်မလာဘူးလို့တော့ တရားသေ ပြောလို့မရပါဘူး။ ကျယ်ပြန့်လာနိုင်ပါတယ်။ အဲလိုဖြစ်အောင် မြန်မာ့အရေး၊ ကမ္ဘာ့အရေးတွေကို တွေးခေါ် သုံးသပ်တာမျိုးတွေတော့ လုပ်နေကြရမှာပါ။ မြန်မာ့အရေးက သုံးသပ်ရင် ထိလွယ်ရှလွယ်နဲ့ ခံစားချက်တွေ ပိုပါလာတာမို့ ကမ္ဘာ့အရေးနဲ့ သွယ်ဝိုက် သုံးသပ်ပြန်ရင်လည်း အမေကျော် ဒွေးတော်လွမ်းတယ် ဖြစ်ဦးမယ်။

ဂါဇာလို ပြဿနာတွေ ဖြေရှင်းဖို့ တစ်သားတည်း ကမ္ဘာ

 ( ဂါဇာလို ပြဿနာတွေ ဖြေရှင်းဖို့ တစ်သားတည်း ကမ္ဘာ )

ဂါဇာအရေး ဘယ်ဘက်က ရပ်တည်မလဲလို့ သူငယ်ချင်းတချို့ မေးကြတယ်။

ယေဘုယျပြောရင်တော့ နှစ်ဘက်လုံးက မှားတယ်လို့ ထင်တယ်။ Hamas တွေ မှားတယ်ဆိုတာက အရပ်သားတွေကို ဓားစာခံအဖြစ် ဖမ်းလို့။ အရပ်သားတွေသေမယ့် တိုက်ခိုက်မှု လုပ်လို့။ သူတို့ တော်လှန်ရေးကို မှားတယ်လို့ မဆိုလိုဘူး။ 

အစ္စရေးကတော့ မင်းအောင်လှိုင်တို့လိုပဲ အရင်ကတည်းက အရပ်သားတွေကို ဗုံးကြဲခဲ့၊ ရက်စက်ခဲ့တာမို့။

ဒါပေမယ့် NUG က ခေါင်းဆောင်တွေကတော့ သူများတွေ တော်လှန်ရေးကို စစ်သွေးကြွလို့ မပြောသင့်၊ မသုံးသင့်ဘူး။ မြန်မာ့တော်လှန်ရေးမှာလည်း အရပ်သားတွေကို target ထားနေကြတာကိုး။ ဒါပေမယ့် မြန်မာကတော့ အဖြူအမည်း နည်းနည်းပိုသည်းကွဲတယ် (လို့ထင်တယ်)။ သတင်းပေးအဖြစ် သေချာမှ လုပ်ကြတာလို့ ယူဆရတာကိုး။ Ethics တွေနဲ့ နည်းနည်းဖြစ်ဖြစ် ပိုညီတယ်ပေါ့ဗျာ။ အဲဒီမှာ ဟားမတ်စ်တွေကလည်း သူတို့က တိုက်ခိုက်သူတွေဟာ ကျူးကျော်တဲ့အစိုးရကို ထောက်ခံသူတွေပါလို့တော့ ဆင်ခြေပေးလို့ ရချင်ရမှာပေါ့။ 

ပါလက်စတိုင်း ကိစ္စကို အယ်လ်ခိုင်းဒါးတို့၊ IS တို့နဲ့ ရောကြိတ်လို့ မရဘူး (ထင်တယ်)။ IS တွေလည်း မွတ်စလင် Hamas တွေလည်း မွတ်စလင်ပါဆိုပြီး ရောကြိတ်ချင်လို့ မရဘူး (လို့ထင်တယ်)။ ဒါပေမယ့် အရပ်သားတွေကို အကြီးအကျယ် target ထားတာတော့ Hamas အမှားပေါ့။ 

စစ်သွေးကြွ ခေါ်ခံရခြင်း မခေါ်ခံရခြင်း၊ အကြမ်းဖက်တံဆိပ် ကပ်ခံရခြင်း မခံရခြင်း ကတော့ ပါဝါတွေ၊ အနေအထားတွေ၊ မဟာမိတ်ဖွဲ့နိုင်မှုတွေ အပါအဝင် ရှုပ်ရှုပ်ထွေးထွေး အနေအထားတွေပေါ်မှာ မူတည်တယ်။ IS ဆိုရင်တော့ စစ်သွေးကြွမှန်း ထင်ရှားတယ်။ တချို့ကိစ္စတွေကျ မထင်ရှားဘူး။ ဘာလို့လည်းဆိုတော့ ကမ္ဘာကြီးက demarcation line ကို အထူကြီးဆွဲထားတယ်။ အဲဒါမှ လိုသလို လုပ်လို့ ပိုကောင်းမှာကိုး။ အစ္စရေးဆို အရပ်သားတွေကို အမြဲလို ဗုံးကြဲပေမယ့် အကြမ်းဖက်စာရင်းထဲ မပါဘူး။ အကြမ်းဖက်ပေမယ့် အကြမ်းဖက်စာရင်းထဲ မပါတဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေလည်း အများကြီးပဲ။ တကယ်ကတော့ အဲဒီလို ကိစ္စတွေမှာ  demarcation line ဆိုတာတောင် မရှိပါဘူး။ ဒါတွေက လူတွေ လိုသလို သတ်မှတ်နေကြတဲ့ အရာတွေလို ဖြစ်နေပြီ။ ဒါပေမယ့် လူတိုင်းက သတ်မှတ်ချင်တိုင်း သတ်မှတ်ခွင့်တော့ မရကြဘူး။ ပါဝါရှိမှ ဘောင်ဝင်တာ။ Hamas တွေကျတော့ တံဆိပ်ကပ်ခံရတယ်။ စစ်သွေးကြွလို့ သုံးနှုန်းခံရတယ်။ မြန်မာက ကျောင်းသားတပ်မတော် (ABSDF) ကိုတောင် အမေရိကန်က အရင်တုန်းက အကြမ်းဖက်စာရင်း သွင်းလိုက်သေးတယ်။ ၂၀၁၀ ဒီဇင်ဘာလောက် ကျမှ ပြန်ပယ်ဖျက်တာ။ 

ပြောလိုရင်းကို ပြန်ကောက်ရရင်…. အရပ်သားတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုအရဆိုရင် အစ္စရေးရော Hamas ရော နှစ်ဘက်လုံး မှားတယ်လို့ ပြောတာ။ ပုါဝါနဲ့ ဖိနှိပ်မှုအရ ကြည့်ရင် လူတန်းစားအရကြည့်ရင်တော့ ပါလက်စတိုင်းတွေဘက်က ရပ်ရမှာပေါ့။

ခုကတော့ ရုရှားရဲ့ ကျူးကျော်မှုကို တွန်းလှန်နေတဲ့ Zelenskyy တောင် ကျူးကျော်ခဲ့တဲ့ အစ္စရေးကိုကျ အားတက်သရော ထောက်ခံနေတော့ သူ့ကို hypocrite လို့ တွစ်တာမှာ (X မှာ) အကြီးအကျယ် ဝေဖန်နေကြတာပေါ့။ ဒါကလည်း သူ့ကို ဝေဖန်သူတွေမှာ ခိုင်လုံတဲ့ လောဂျစ်တွေ ရှိတယ်လေ။ 

ပြီးတော့ ဇီယွန်ဝါဒီတွေက လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော်က ကျမ်းထဲက ပါတဲ့စာတွေကို သုံးပြီး သူတို့နယ်မြေလို့ အတင်းလုပ်ထားတာလည်းရှိတယ်။ အဲဒီလို ဘာသာရေးကျမ်းတို့ ဘာတို့က ဘယ်လောက်မှန်မှာလဲ။ ကျမ်းထဲကဟာ မှန်တယ်ထားဦး၊ နှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော် ကြာပြီးမှ မလိုလားတဲ့ ဒေသမှာ အဆင်မပြေနိုင်မှန်း သိသိနဲ့ နိုင်ငံကို ထူထောင်တာက ဟုတ်မှ မဟုတ်တာ။ (ဒါက ကမ္ဘာကြီးရဲ့ လက်ရှိ စံနှုန်းတွေအရ သုံးသပ်တာနော်)။ ဒီကမ္ဘာကြိးရဲ့ ခွဲခြားခွဲခြား လက်ရှိစနစ်အရဆိုရင် ဥပမာ— (ဥပမာနော်၊ အချက်အလက်မဟုတ်) မြန်မာတွေရဲ့ ဇစ်မြစ်က လွန်ခဲ့တဲ့နှစ် ၂၀၀၀ က တရုတ်မှာ ရှိခဲ့လို့ ဆိုပြီး အဲဒီမှာ နိုင်ငံသွားထူထောင်လို့တော့ ရမှာမဟုတ်ဘူး။ 

လူအများကြီး သွားနေလို့တော့ ရသင့်တာပေါ့။ နိုင်ငံအဖြစ် ထူထောင်လို့ မရမှာကို ပြောတာ။ အဲဒီတော့ ပါလက်စတိုင်းတွေက သူတို့မြေပေါ်မှာတင် သူတို့ နိုင်ငံမဲ့တွေ ဖြစ်နေကြတော့ တော်လှန်တိုက်ပွဲဝင်ခွင့် ရှိတယ်ပေါ့။ ဒါပေမယ့် ပါလက်စတိုင်းတော်လှန်ရေးဟာ ဂျူးဆန့်ကျင်ရေးတို့ ဂျူးမုန်းတီးရေးတို့တော့ မဖြစ်သင့်ဘူး။ ဂျူးတိုင်းကလည်း ဇီယွန်ဝါဒီတွေ မဟုတ်ဘူး။ 

ပြီးတော့ လွန်ခဲ့တဲ့ သုံးရက်လောက်အတွင်းမှာ ညီနှစ်ယောက်နဲ့ ပြောဖြစ်တာက …. အင်္ဂလိပ်တွေရဲ့ ပယောဂလည်း ပါတယ်. (လို့ထင်တယ်)။ ဥရောပမှာ လုပ်မပေးဘဲ အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာမှ ရွေးပြီး တမင်မီးမွှေးလိုက်သလိုပဲ။ အဲဒီကာလက ဂျူးတွေရောက်နေပြီးသား နေရာတွေ ဥရောပ နိုင်ငံတွေမှာပဲ လူ့အခွင့်အရေး အပြည့်အဝနဲ့ ပေးပြီး ပြဿနာတက်မယ့်လမ်းကို ရှောင်ခဲ့ရင်ရော။ အခုတော့ အစ္စရေးက တခြားနယ်မြေတွေကို တဖြည်းဖြည်းသိမ်းပိုက်တယ်။ သူ့ကို ဝိုင်းတိုက်ကြတော့လည်း အကြောင်းပြလို့တော့ ပိုကောင်းသွားတာပေါ့။ အရပ်သားတွေကိုလည်း အများကြီးသတ်တယ်။ Hamas တွေက အရပ်သားတွေကို human shield အဖြစ် အသုံးချတာလည်း ပါမှာပေါ့။ ပိုပျော့ပြောင်းတဲ့ ပါလက်စတိုင်းအဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ Fatah အဖွဲ့က Hamas တွေ human shield သုံးတဲ့ ကိစ္စကို ဝေဖန်ဖူးတယ်။ ပါလက်စတိုင်းတွေပဲ human shield သုံးတာလားဆိုတော့ မဟုတ်။ အစ္စရေးဘက်ကလည်း သုံးတဲ့အကြောင်း report တွေ နည်းနည်းပါးပါး ဖတ်ဖူးတယ်။

ထားပါတော့။ Ethics တွေဟာ လူက တကူးတကလုပ်ထားရတဲ့ အမှန်တရားတွေ။ လူလုပ်အမှန်တရားတွေ။ ပကတိ အမှန်တရားမဟုတ်ဘူး။ စည်းမျဥ◌်းစည်းကမ်းတွေရှိပေမယ့် တကယ့်တိုက်ပွဲတွေမှာကျ ကိုယ်အနိုင်ရရေးအတွက် ကြုံသလို ညစ်ကြတာပါပဲ။ စစ်ပွဲမပြောနဲ့ ဘောလုံးပွဲလို အရာမှာတောင် ဘယ်နိုင်ငံသားဖြစ်ဖြစ် အနိုင်ရရေးအတွက် ကြုံသလို ညစ်ကြ၊ ဟန်ဆောင်ကြသေးတာ။ ဒါကြောင့် အချစ်နဲ့ စစ်မှာ မတရားဘူးဆိုတာ မရှိဘူးဆိုတဲ့ စကား ပေါ်လာတယ်။ ဒါပေမယ့် ပကတိအမှန်တရားမဟုတ်တောင် လူလုပ်အမှန်တရား ethics တွေအကြောင်းက ဆွေးနွေးဖို့ သင့်တယ်။  တိတိကျကျကြီး မသတ်မှတ်နိုင်တောင် စံနှုန်းလေးတွေတော့ ရှိဖို့ လိုတာပေါ့။ နို့မို့ဆိုရင် ဟစ်တလာလိုလူတွေ၊ မင်းအောင်လှိုင်လို လူတွေ အများကြီး ပေါ်လာမှာပေါ့။ စံနှုန်းတွေကို လိုက်နာကြခြင်း မလိုက်နာကြခြင်းကတော့ တကဏ္ဍပေါ့လေ။ 

မြန်မာမှာလည်း အရပ်သား ဒလန်တွေကို သတ်ကြတယ်။ Ethics နဲ့ မညီဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဘေးကလွတ်ရာကျွတ်ရာက လူတွေက တိုက်ပွဲတွင်းက လူတွေကို စာအုပ်ကြီးနဲ့ချည်း ကိုင်ပေါက်လို့လည်း မရပြန်ဘူး။ နှစ်ဘက်ရန်ဖြစ်နေချိန်မှာ ကိုယ့်လူတွေကိုချည်း သွားပြီးချုပ်ရင် ကိုယ့်လူတွေရှုံးမှာလေ။ တစ်ဘက်မှာ ethics ဆိုတဲ့အရာကလည်း တကယ့် သဘာဝအမှန်တရား မဟုတ်ဘဲ လူလုပ်အမှန်တရားဆိုပြီး လုံးဝ ထည့်မစဉ်းစားလို့လည်း မရပြန်ဘူး။ ဒီလိုအရာတွေမှာ အရာရာတိုင်းအတွက်မှန်မယ့် Theory of Everything မရှိဘူး။ ပုံသေနည်း မရှိဘူးပေါ့ဗျာ။ ပုံသေနည်းမရှိပေမယ့် အထိန်းအကွပ်မရှိ ထင်ရာတော့ စွတ်လုပ်ဖို့လည်း မသင့်တဲ့အရာတွေ။ 

ဂါဇာကိစ္စ ပြန်ကောက်ရရင် ပါလက်စတိုင်းက သူတို့မြေမှာ stateless ဖြစ်နေတာတော့ မဟုတ်သေးဘူးပေါ့။ တခုခု လွဲနေပြီ။ ဒါကလည်း လက်ရှိရောက်နေတဲ့ ကမ္ဘာ့စံနှုန်းအရပဲ ပြောတာ။

ဖြစ်သင့်တဲ့အရာ၊ ကိုယ့်အမြင်ဆိုရင်တော့ လူသားတွေဟာ သူ့ နိုင်ငံမြေ၊ ကိုယ့်နိုင်ငံမြေ ဆိုတဲ့ အစွဲတွေကို ကျော်လွန်ပြီး တကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ တသားတည်းဖြစ်သင့်ပါပြီ။ Oneness ဖြစ်သင့်ပါပြီ။ ပါလက်စတိုင်းမြေလို့ အစဉ်အလာအရ ယူဆရမယ်ဆိုရင်တောင် အဲဒီမြေမှာ ဂျူးတွေလည်း အခြေချခွင့်ရှိရမယ်။ မူရင်းရှိပြီးသားသူတွေကို စနစ်တကျ ဖိနှိပ်မှုမပါတဲ့ အခြေချမှုမျိုးတော့ ဖြစ်ရမယ်။ (လူတဦးချင်းစီ ဖိနှိပ်မှုတွေကတော့ မရှိသင့်ပေမယ့် ဖြေရှင်းရ ခက်မှာမို့ ရှိနေဦးမှာပဲ။ လူတစ်စုနဲ့ တစ်စု ဖိနှိပ်မှုတွေ မရှိအောင် အရင်လုပ်ဖို့ကို ပြောတာ)။ အဲဒီဒေသတွေမျာ နဂိုရှိပြီးသားသူတွေကလည်း အသစ်ရောက်လာသူတွေအပေါ် ဖိနှိပ်မှု မရှိစေရ။ ဒါပေမယ့် ကမ္ဘာကြီးရဲ့ collective consciousness ကတော့ အဲဒီအအဆင့်အထိ မရောက်သေးဘူး။ 

ဂျွန်လင်နွန်ရဲ့ သီချင်းထဲကလိုဆိုရင်တော့

“Imagine there's no countries

It isn't hard to do

Nothing to kill or die for

And no religion, too” ပေါ့။ အကြမ်းဖျင်း အဓိပ္ပါယ်ကတော့ “တိုင်းပြည်တွေ နိုင်ငံတွေ ဆိုတာ မရှိဘူး (ကမ္ဘာကြီးဟာ နိုင်ငံတွေအများကြီးအဖြစ် အုပ်စုကွဲမနေဘူး) လို့ စိတ်ကူးကြည့်ပါ။ အဲဒါကို လုပ်ဖို့ မခက်ပါဘူး။ (အဲဒါဆိုရင် နိုင်ငံအတွက်ဆိုပြီး) သတ်ရတာတွေ သေရတာတွေလည်း မရှိတော့ဘူးပေါ့။ အဲလိုပဲ ဘာသာတရားဆိုတာတွေလည်း မရှိဘူးလို့ စိတ်ကူးကြည့်စမ်းပါ” ဆိုတဲ့သဘော။ 

သူ့မြေ ကိုယ့်မြေ အငြင်းပွားနေပြီး အဲဒီသဘောတရားကို အခြေခံပြီး အဆုံးအဖြတ်ပေးခြင်းမျိုးကတော့ ပြဿနာကို အပေါ်ယံ ဖြေရှင်းမှုပဲ။ ငြိမ်းချမ်းရေးကို လိုလားရင်တော့ ကမ္ဘာ့လူသားတွေဟာ တဆင့်တက်ဖို့ လိုပါပြီ။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ မွေးလာတဲ့လူသားဟာ ဘယ်အရပ် ဘယ်ဒေသက မြေပေါ်မှာမဆို ခြေချခွင့်ရှိသင့်တယ်လေ။ ဒါဟာ တစ်ဦးတစ်ယောက်တည်း၊ တစ်နိုင်ငံတည်း ချွန်ထွက်လုပ်လို့ရမယ့် အရာမျိုးတော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဝေးသေးတဲ့ အနာဂတ် တချိန်ချိန်မှာ လုပ်နိုင်လာကြမယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာကြီးမှာ စစ်စရိတ်တွေ အကြိးအကျယ် သက်သာသွားမယ်။ တခြား အကျိုးရှိမယ့် နေရာတွေမှာ သုံးလာနိုင်မယ်။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အခြေအနေ ပိုကောင်းလာမယ်။ တခြား ကောင်းကျိုးတွေလည်း အများကြီး နေမှာပါ။ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေလည်း ရှိတော့ ရှိနိုင်တယ်။ ဥပမာ စစ်စရိတ်တွေ သုံးစရာမလိုတော့လို့ လူတွေ စားဝတ်နေရေး အကုန်အဆင်ပြေလာကြတာ ကောင်းပေမယ့် အဆင်ပြေပြီး လူဦးရေတွေ အဆမတန်ပွားလာတာမျိုး မဖြစ်ဖို့တော့ လိုမှာပေါ့။ 

ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ကမ္ဘာကြီး oneness အဆင့်ကို မရောက်သေးသရွေ့ကတော့ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်မှုဟာ သိပ်အရာထင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ 

ကျွန်တော်က အရှေ့အလယ်ပိုင်း ရေးရာ ကျွမ်းကျင်သူ မဟုတ်လို့ အချက်အလက် မှားတာပါရင်လည်း ပြောပါ။ တကယ်ရေးချင်တာကတော့ အချက်အလက်ဆိုတာတွေထက် အတွေးအမြင်ကို ဦးစားပေးပြီး ရေးချင်တာပါ။ 

(အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃)

ကောင်းကင်ကို

စက်တင်ဘာ

 ( စက်တင်ဘာ )

ငါသာ တန်ခိုးရှင်ဖြစ်ရင် စက်တင်ဘာကို ပြန်အသက်သွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး လ တစ်စင်း ဖန်ဆင်းမယ်။

အဲဒီလမင်းဟာ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ အမှောင်မိုက်ဆုံးဒေသတွေမှာ ခရီးလှည့်ပြီး သာရမယ်။ (ကောင်းကင်ကို) - 2007, September ***** ( September)

If I were a deity divine I'd breathe life into September's line, To mold it into a Moon of Peace.

The Moon must travel To the darkest parts of the world. (translated and re-composed in English by Kaung Kin Ko)

၂၀၀၇ စက်တင်ဘာ (ရွှေဝါရောင်တော်လှန်ရေး ကာလ) တုန်းက ရေးထားတဲ့ ကဗျာထဲက ဟာကို ဒီနေ့ အင်္ဂလိပ်လိုပါ ဘာသာပြန်ပြီး ပြန်တင်တာပါ။

တော်လှန်ရေး တောက် (တော်လှန်ရေး တာအို)

အာဏာရှင်တွေကို အတိုက်အခံတွေက တော်လှန်ကြတယ်။ အဲဒီအတိုက်အခံတွေထဲမှာ အာဏာရှင် စရိုက်တွေနဲ့ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားရှာသူတွေ ရှိလာရော။ (အနည်းစုပါ၊ အကုန်မဟုတ်)

အဲဒါနဲ့ အဲဒီ အတိုက်အခံတွေကို ထောက်ပြမယ့် third party ဆိုတာတွေ ပေါ်လာတယ်။ အတိုက်အခံထဲက အတိုက်အခံတွေပါ။ ဘယ်ဘက်ကမှ လက်မခံလို သတ္တိပိုကောင်းကြရတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီထဲမှာလည်း ကိုယ်ကျိုးစီးပွားအတွက် third party ဖြစ်သူတွေ၊ နေရာမရလို့ third party ယောင် ဆောင်လာသူတွေ ပါလာရော။ (အနည်းစုပါ၊ အကုန်မဟုတ်)။ ဥပမာ စစ်ကောင်စီ အဖွဲ့ဝင်တောင် ဖြစ်သွားခဲ့သေးတဲ့ ဦးသိန်းညွန့်ရဲ့သား၊ ခိုင်မင်းတို့ပေါ့။ စေတနာနဲ့ လူမုန်းခံ ထောက်ပြသူတွေစေ၊ မတရားတာကို မကြိုက်လို့ လူမုန်းခံ ထောက်ပြသူတွေကို ..... အဲလို ခိုင်မင်းတို့လို သူ့အဖေ နေရာမရလို့ third party ယောင်ဆောင်လာသူတွေက ဇွတ် ဝင်ရောလာရော။ တချို့ကလည်း ရိုးတော့ စေတနာမှန်ထင်ပြီး လက်ခံကြတာပေါ့။ အဲလိုနဲ့ fourth party ထောင်ရမလိုတောင် ဖြစ်လာတယ်။ ဟဲဟဲ

ဒီလိုနဲ့ မြန်မာ့ နိုင်ငံရေးမှာ freedom of expression ကို အသုံးချရမှာတောင် ခပ်လန့်လန့် ဖြစ်လာကြတယ်။ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးမှာ ပြောသင့်တာတွေ့ရင်တောင် ဝင်ပြောရမှာကို စိတ်အားမထက်သန်ဘဲ ဖြစ်လာကြတယ်။

ကဗျာဆရာ မောင်ဖီလာ ရေးဖူးတဲ့ သဘောတစ်ခု သတိရတယ်။ စာသားအတိအကျတော့ မမှတ်မိဘူး။ ဘာမှမရေးခြင်းအားဖြင့် အရည်အချင်းကို ထိန်းသိမ်းထားတယ် ဆိုလားပဲ။

လောက်ဇူ ရဲ့ Taoism ကလည်းပြောတယ်။ Flow လေးကို ဝင်မနှောင့်နဲ့တဲ့။ သူ့သဘောသူဆောင်နေတဲ့ အရာလေးတွေကို ဝင်မနှောင့်ခြင်းဟာ တချို့အခြေအနေတွေမှာ အလုပ်ဖြစ်တယ်။ (ထိုင်နေလို့တော့ မရဘူးပေါ့လေ၊ flow အတိုင်းတော့ လိုက်ရတယ်)

တကယ်စစ်မှန်တဲ့ တော်လှန်ရေးဆိုတာလည်း လူတစ်ဦးတစ်ယောက်တည်းကြောင့် မဟုတ်ဘဲ သူ့သဘောသူဆောင်နေတာ။ လူတစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီထက် တော်လှန်ရေးက ပိုကြီးတယ်။ အောင်မြင်စေချင်ရင် flow အတိုင်းတော့ လိုက်ရတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် တော်လှန်ရေးထက် လူတစ်ယောက်ချင်းက ပိုကြီးသယောင်နဲ့ ဝင်နှောင့်လို့တော့ အလုပ်ဖြစ်မှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒီလိုဆိုတော့ မဝေဖန်ရဘူးလား။ ဝေဖန်ရမှာပေါ့။ ဝေဖန်ခြင်းကိုက တော်လှန်ရေးပဲ။ ဒါပေမယ့် ဥပမာ ထပ်ပေးရရင် တော်လှန်ရေး အကျိုး၊ တော်လှန်ရေး flow မဟုတ်ဘဲ ..... ခိုင်မင်းတို့လို ကိုယ်ကျိုး flow အတွက် ဝင်ပါတာ၊ ဝင်လုပ်တာကျ အနှောင့်အယှက်ပဲ ဖြစ်စေတယ်။ အဲလိုမျိုးဆိုရင်တော့ အဲဒါမျိုး လုပ်မယ့်အစား ငြိမ်ငြိမ်လေး နေတာကတောင် ပိုကောင်းသေးတယ်။

လက်ရှိကာလ ဘယ်သူ့ကိုမှ ဦးတည်ရေးခြင်း မဟုတ်။ ပွဲရှာခြင်း မဟုတ်။ ခိုင်မင်းအကြောင်း တွေးမိလို့။

All reactions:

3Mg Yay Chan, Banyar Chan Mon and 1 other

[ ခေါင်းထဲက အသံတွေ - အပိုင်း (၁) ]

 အသံတစ်ခုက ပြောတယ်။ ဟိုကောင် မင်းကို ဆဲနေပြီ။ 

တကယ်တော့ ဆဲလိုက်တဲ့သူရဲ့ အသံမှာ ဘာအဓိပ္ပါယ်မှ မရှိ။ အားလုံး သဘောတူ ပညတ်ထားတဲ့ လူလုပ် အဓိပ္ပါယ်တွေပဲ ရှိတယ်။ အဲဒီ ယေဘုယျသဘောတူညီထားတဲ့ လူလုပ် ပညတ်တွေက ကျွန်တော်တို့ကို ကျွန်ပြုထားတယ်။ မင်းကို ခွေးလို့ ပြောရင် မင်း နှလုံးခုန်သံတွေ မြန်လာရမယ်၊ မျက်နှာနီရဲ၊ အသံပြောင်းပြီး ဒေါသထွက်လာရမယ် စသည်ဖြင့်ပေါ့။ ကိုယ်ခန္ဓာမှာ ဘာတွေ ဖြစ်လာလဲ အသေးစိတ်တော့ ကျွန်တော် မသိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် လူလုပ် ပညတ်စကားတစ်ခွန်း ပြောလိုက်တာနဲ့ ကြားရသူ (အများစုဟာ) ဟို လူလုပ်ပညတ်  စကားရဲ့ အမိန့်ကို သွယ်ဝိုက် နာခံရသလို ဖြစ်သွားတယ်။ ကျွန်ပြုခံရသလို ဖြစ်သွားတယ်။

ဒီနည်းနဲ့ ခွေးလို့ ပြောခံရရင် နာ၊ ငါ…မသားလို့ ပြောခံရရင်နာ၊ သောက်ပေါ လို့ ပြောခံရရင်နာကြရရော။ ခွေးလို့ ပြောလိုက်တဲ့သူက ကိုယ့်ကို နာစမ်းကွာ၊ လောင်စမ်းကွာလို့ သွယ်ဝိုက် အမိန့်ပေးလိုက်တာနဲ့ အတူတူပဲ။ တကယ်လို့ ကမ္ဘာပေါ်မှာ မရှိတဲ့ ဂြိုဟ်သားစကားတခုခုနဲ့ (ကမ္ဘာပေါ်က ဘယ်သူမှ နားမလည်တဲ့ ဘာသာစကား တခုခုနဲ့ လာဆဲတယ်ဆိုပါတော့။ လေသံတွေ၊ အမူအရာတွေမှာလည်း အီမိုးရှင်း မဲ့နေတယ်ဆိုပါတော့)။ ဒါဆို ဆဲခံရလည်း အားလုံး သဘောတူ ပညတ်ထားတာ မရှိတော့ ဘယ်သူမှ နာမှာ မဟုတ်ဘူး။ အဲဒီဖြစ်စဉ်မှာဆို ဘာဖြစ်သွားသလဲဆိုတော့ ဆဲသူက သူဖြစ်စေချင်တဲ့ သွယ်ဝိုက်အမိန့်ကို …. နားထောင်သူဆီ ပို့ပေးမယ့် ယာဥ◌် မရှိတော့တာနဲ့ တူတယ်။ ဒီတော့ အဲဒီ သွယ်ဝိုက်အမိန့် (လောင်စမ်းကွာ ဆိုတဲ့ အမိန့်နဲ့ စေတနာ)က တဘက်လူဆီ မရောက်တော့ဘူး အဆက်ပြတ်သွားတယ်။ စကားလုံးတွေအပေါ် ကျွန်တော်တို့ ခံစားကြတယ်၊ နာကြတယ်၊ တုံပြန်ကြတယ် ဆိုတာက လူလုပ်ပညတ်တွေအပေါ် ဒီလိုပြောရင် ဒီလိုနာ ဆိုပြီး ငယ်ငယ်ကတည်းက ရိုက်သွင်းခံထားရခြင်းနဲ့ survival instinct ပေါင်းပြီး ဖြစ်လာတာ ထင်ပါတယ်။ အမူအရာတွေနဲ့ တခြားအရာတွေအပေါ် တုံ့ပြန်မှုကတော့ survival instinct အရ ဖြစ်မယ်။ 

ဒီတော့ စကားလုံးတွေအတိုင်း လိုက်ခံစားကြရတဲ့ ကျွန်တော်တို့ဟာ လူလုပ်ပညတ်တွေရဲ့ ကျွန်ပြုခံရတာနဲ့ တူတယ်။ အဲလိုလူလုပ်ပညတ် တွေရဲ့ ကျေးကျွန်မဖြစ်ချင်ရင် စကားလုံးတွေကို လိုက်မခံစားနဲ့။ နောက်ဆုံး ပြောရရင် ကိုယ့်ခေါင်းထဲ ပေါ်လာတဲ့ စကားလုံးတွေကိုတောင် လိုက်မခံစားနဲ့။ ကိုယ့်ခေါင်းထဲက အသံက ၊ ကိုယ့်ခေါင်းထဲက လူလုပ်ပညတ်က ဟေ့ကောင် …. အပြစ်ခံစားစမ်းဆိုပြီး သွယ်ဝိုက် အမိန့်ပေးချင်ပေးနေမယ်။ ဟေ့ကောင် မင်းသောက်သုံးမကျဘူး၊ စိတ်ဓာတ်ကျစမ်းလို့ အမိန့်ပေးချင် ပေးနေမယ်။ လိုက်မခံစားနဲ့။

သူများပြောတဲ့ အသံဖြစ်စေ (သူများရဲ့ သွယ်ဝိုက်အမိန့် ဖြစ်စေ)၊ ကိုယ့်ခေါင်းထဲက အသံဖြစ်စေ (ကိုယ့်ခေါင်းထဲက သွယ်ဝိုက် အမိန့်ဖြစ်စေ) ….. ဗုဒ္ဓဘာသာ စကားလုံးနဲ့ ဆိုရရင် သူ့သဘောသူဆောင်နေတာ။ မိုးလေး မိနစ်ပိုင်း ရွာသလို၊ စကားလုံးမိုးလေး သူများပါးစပ်ဖျားမှာ ဖြစ်စေ၊ ကိုယ့်ခေါင်းထဲမှာ ဖြစ်စေ မိနစ်ပိုင်းလောက် မိုးရွာနေတာ။ အချိန်တန်ရင် တိတ်သွားလိမ့်မယ်။ 

ဒါပေမယ့် မျက်ကွယ်ပြုလို့ မရတာက တစ်ခုရှိတယ်။ လူတွေမှာ သက်ရှိတွေမှာ အဲလို response တွေ ပေါ်လာတာက evolution ဖြစ်စဉ် အရ။ အဲလိုမှ မဟုတ်ရင် အသက်ရှင်သန်ဖို့တော့ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ ဒီတော့ သဘာဝ အရကို အခြေအနေအလိုက် တုံပြန်မှုတွေ (အခြေအနေ ဆိုတာမှာ သူများပြောတဲ့ စကား၊ သူများ အမူအရာ၊ ရန်ပြုမယ့် တိရစ္ဆာန်တွေရဲ့ အသံ၊ အမူအရာ) စတာတွေ ပါတော့ အဲဒါတွေကို တုံ့ပြန်ပြီး အသက်ရှင်သန်ဖို့ ရုန်းကန်နိုင်အောင် သဘာဝက ထည့်ပေးထားတာတွေ။ မီးလောင်နေတာကို  မိုးရွာနေသလို ထပ်တူပြုပြီး အချိန်တန် တိတ်သွားလိမ့်မယ်လို့ တွေးရင်တော့ မီးကျွမ်း သင်္ဂြိုဟ်ပြီးသား ဖြစ်သွားနိုင်သလိုပေါ့။ တုံ့ပြန်ခြင်းက သက်ရှိ နဲ့ သက်မဲ့ ခြားနာစေတဲ့ အရာလည်း ဟုတ်တော့ လုံးလုံးတော့ မျက်ကွယ်ပြုလို့ မရဘူးနော်။ 

ဒါပေမယ့် အဲဒီ fight or flight response ဟာ ဒီနေ့ခတ်လူတွေမှာ နေရာတကာ အကျင့်ပါကုန်တာ။ အဓိက survival အတွက်ပဲ မဟုတ်တော့ဘဲ နေရာတကာ ဖြစ်လာတယ်။ ဆဲခံရလည်း အဲဒီ response တွေ ဖြစ်လာတယ်။ ဝေဖန်ခံရလည်း ဖြစ်လာတယ်။ ဆဲခံရ၊ ဝေဖန်ခံရတာ မရှိတောင် ကိုယ့်အတွေးနဲ့တင် အန္တရာယ်ကို ကိုယ့်ဘာသာ ဖန်ဆင်းပြီး သူတော့ ငါ့ကိုဆဲတော့မလား၊ ငါ့ကို ဝေဖန်တော့ မလား စသည်ဖြင့် ခေါင်းထဲက အသံတွေက ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ဒုက္ခပေးလာတယ်။ ငါ နောက်နှစ်ကျရင် အဆင်ပြေပါ့မလား စသည်ဖြင့် လူဟာ သူများ သွယ်ဝိုက်အမိန့်တွေရဲ့ ကျေးကျွန်သာ မက ကိုယ့်ခေါင်းထဲက အသံတွေရဲ့ ကျေးကျွန်လုံးလုံးဖြစ်လာတယ်။ ကိုယ့်ဘာသာ အတွေးတစ္ဆေကို ဖန်တီးပြီး ကိုယ်ဖန်တီးတဲ့ တစ္ဆေကို ကိုယ့်ဘာသာပြန်ကြောက်လာကြတယ်။ 

ဥပေက္ခာပါရမီ ဆိုတာကို ထိထိရောက်ရောက် ကျင့်ချင်ရင် သူများတွေကို ဥပေက္ခာပြုရမှာ မဟုတ်ဘဲ  ကိုယ့်ခေါင်းထဲက တရားလွန်အသံတွေကိုပါ ဥပေက္ခာပြုနိုင်ရမှာ။ ခေါင်းထဲက အသံတွေကို ငါနဲ့ ထပ်တူ ပြုထားရင်တော့ ဥပေက္ခာပြုလို့ ရမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ငါ့အတွေး၊ ငါ့အလို၊ ငါ့ကို ဝိုင်းပြောနေကြတယ်၊ ငါက သနားစရာ ဆိုပြီး ငါထဲမှာ တဝဲဝဲ တလည်လည် ဖြစ်နေမှာပါ။ တရားမှတ်တယ် ဆိုတာကလည်း ခေါင်းထဲက အသံတွေဟာ absolute truth မဟုတ်ဘူးလို့ သိအောင်လုပ်ခြင်းလို့ တခါတရံမှာ ပြောလို့ရနိုင်မလား မသိ။  (ဒါပေမယ့် အသံတိုင်းကို ဥပေက္ခာပြုရင်တော့ survival မဖြစ်နိုင်တာတော့ ရှိတာပေါ့)။ survival မဖြစ်ပြန်ရင်လည်း ဖြစ်တည်မှုဆိုတာ လုံးဝမရှိတော့ဘူး၊ အဲဒါနဲ့အတူ တရားသိခြင်းတွေ wisdom တွေပါ မရှိနိုင်တော့ဘူးဆိုတော့ survival ဆိုတာကလည်း လုံးဝ လျစ်လျူရှုရမယ့် အရာတော့ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် survival နောက်ပဲ လိုက်နေရင် လူဟာ survival ရဲ့ ကျေးကျွန်ဖြစ်နေပြီး အာရုံငါးပါးရဲ့ တိုက်ရိုက်အမိန့် သွယ်ဝိုက်အမိန့်တွေ စတာတွေထဲမှာပဲ နစ်မြုပ်သွားမှာပါ။ 

ဒီလိုနဲ့ paradox အတွေးတစ်ခု ပေါ်လာတယ်။  survival (ရှင်သန်ရေး) နောက်ပဲ လိုက်နေရရင် ရှင်သန်မှု မရှိတော့ဘူး။ ရှင်သန်ရေးနောက်ပဲ လိုက်နေရရင် (ရှင်သန်မှုအစစ်/တန်ဖိုးရှိတဲ့ ရှင်သန်မှု) မရှိတော့ဘူး။ စက်ယန္တရားလို တုံ့ပြန်မှု၊ ရှင်သန်လိုမှုရဲ့ ကျွန်ပြုခံရခြင်းပဲ ရှိတော့မယ်။ရှင်သန်လိုစိတ်ကို မေ့ပြီး ကဗျာတစ်ပုဒ်၊ ပန်းချီကားတစ်ချပ်၊ သိပ္ပံသဘောတရားတစ်ရပ်၊ ဖီလော်ဆော်ဖီ အတွေး အဲဒါတွေကို နစ်နေတဲ့ အချိန်မှာသာ ကိုယ့်အတ္တကိုမေ့ပြီး သက်ဆိုင်ရာ အနုပညာ/ပညာရပ် အတွေးထဲမှာ စီးမျောပျော်ဝင်ပြီး ကြောင့်ကြမှုကင်းနေတဲ့ အချိန်တွေမှာ တန်ဖိုးရှိတဲ့ ရှင်သန်မှုလေးတွေပါ။ (အဲဒါလည်း absolute truth တော့ မဟုတ်ဘဲ၊ ကိုယ်ရှုထောင့်ကနေကိုယ် တန်ဖိုးရှိကြောင်း ဆိုချင်တာပါ။) ကိုယ့်အတွေးထဲမှာ ရှင်သန်ခြင်းအတွက် မကြောင့်ကြနေတဲ့ အချိန်တွေကမှ လွတ်မြောက်မှုရှိရှိ ရှင်သန်နေချိန်ပါ။

နောက်တခါမှာ ခေါင်းထဲက ကိုယ့်အတွေးတစ်ခုက ကိုယ့်ကိုဖိစီးပြီး စိတ်ထောင်းကိုယ်ကြေ ဖြစ်နေရင် အဲဒီအတွေးက ကိုယ်နဲ့မဆိုင်လို့ မှတ်ယူလိုက်ပါ။ ခေါင်းထဲက ဆူညံသံအနှောင့်အယှက် တစ်ခုလို့ ယူဆလိုက်ပါ။ 

ဒီမော်တော်ကား ဥပမာကတော့ ယူကျုဗီွဒီယို တစ်ခုမှာ ကြည့်ဖူးတာပါ။ ခေါင်းထဲက အသံတွေ တစ်နည်းအားဖြင့် အတွေးတွေဟာ လမ်းမှာဖြတ်သွားနေကြတဲ့ ကားတွေလိုပါပဲ။ ကားတွေ တစ်စီးချင်း နောက်ကို ပြေးလိုက်ဖို့ မလိုသလို အတွေးတွေနောက်ကိုလည်း ပြေးလိုက်ဖို့ မလိုပါဘူး။ တစ်ဘက်မှာ အဲဒီ လမ်းပေါ်က ကားတွေ အစီးတိုင်းကို မလာနဲ့လို့ လိုက်တားနေဖို့ မသင့်သလို သူ့ဘာသာသူ ခေါင်းထဲ ပေါ်လာတဲ့ အတွေးတွေကို မလိုချင်ဘူးဆိုပြီး လမ်းပေါ်မှာ ကားတွေကို လိုက်တားနေသလို အတွေးတွေကို လိုက်တားနေဖို့ မလိုပါဘူး။ မိုးရွာနေသလို ၊ လမ်းပေါ်မှာ ကားတွေ သူ့ဘာသာသူ သွားနေသလို သူ့သဘောသူဆောင်နေတာလို့ မှတ်လိုက်ပါ။ စိတ်သက်သာရာ ရသွားပါမယ်၊ စိတ်ငြိမ်းချမ်းသွားပါလိမ့်မယ်။ 

နောက်တစ်ခုက ဒီစာကရော ခေါင်းထဲက အသံတွေပဲ မဟုတ်ဘူးလား။ ဟုတ်ပါတယ်။ absolute truth မဟုတ်ပါ။ Absolute truth အနေနဲ့ ရေးတာ မဟုတ်ဘဲ tool တစ်ခု အနေနဲ့ ရေးတာပါ။ ဒါပေမယ့် ရောက်တတ်ရာရာ သောကအတွေး ဖိစီးမှုအတွေးနဲ့ ၊ စုစုစည်းစည်း ဆင်ခြင်မှု အတွေးတွေ၊ functional ဖြစ်တဲ့အတွေးတွေက ကွာပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အားလုံးအဆင်ပြေ၊ မှန်လည်းမှန်၊ လွတ်မြောက်မှုလည်း ပေးမယ့် အားလုံးကို တပြိုင်တည်း ပြေလည်စေမယ့် လှေနံဓားထစ် ဖော်မြူလာတော့ မရှိပါဘူး။  

ဒါမျိုးရေးတော့ မင်းရော သူများလာဆဲလာရင် ခံနိုင်မှာလားဆိုတော့ မခံနိုင်ပါ။ တအားလောင်ပါတယ်။ အဲလို ခံနိုင်လို့ ၊ spiritual ပိုင်း အဆင့်မြင့်နေလို့ရေးတာမဟုတ်ပါဘူး။ တအားလောင်တတ်လို့ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ဆုံးမရင်း ရေးတာပါ။ ဖတ်ဖူးတာ တစ်ခုရှိတယ်။ အိုဘားမားက ဂေးတစ်ယောက်ကို မေးတာထင်တယ်။ သေချာမမှတ်မိပေမယ့် သဘောကိုတော့ မှတ်မိပါတယ်။ ခင်ဗျားက ဂေးလားဆိုတော့ ဟိုလူက ပြန်ဖြေတယ်။ ကျွန်တော် လိင်ဆက်ဆံနေတဲ့အချိန် သို့မဟုတ် လိင်စိတ်ပေါ်နေတဲ့ အချိန်မှာပဲ ဂေးပါတဲ့။ ကျန်တဲ့အချိန်မှာတော့ အကုန်လုံးနဲ့ အတူတူပါပဲတဲ့။ အဲလိုပဲ ကဗျာဆရာတစ်ယောက်ဟာလည်း ကဗျာရေးနေတဲ့ အချိန်မှာသာ သို့မဟုတ် ကဗျာ သို့မဟုတ် အနုပညာခံစားနေတဲ့အချိန်မှာပဲ ကဗျာဆရာပါ။ တရားသဘောကိုလည်း အဲဒီအတိုင်းပါပဲ။ ကျွန်တော် ဒီစာအတိုင်း ဆင်ခြင်မိတာလည်း ဒီအတိုင်းပါပဲ။ လတ်တလော သတိကပ်နေချိန်၊ သို့မဟုတ် ဆင်ခြင်မိချိန်မှာပဲ အသုံးချနိုင်မှာပါ။ ကျန်တဲ့အချိန်မှာတော့ အကုန် အတူတူပါပဲ။ သတိမကပ်ချိန်မှာ ပေါက်ကွဲမိကြမှာပါ။ 

ကောင်းကင်ကို (ရေးသားချိန် 26, August, 2023)

ပုံက- AI

Minimialization လုပ်ဖို့တောင် မလိုတော့တဲ့အထိ 

 ဒီပစ္စည်း ငါမလို 

 ဒီခံစားချက် ငါမလို

ဒီအသိအမှတ်ပြုမှု ငါမလို

ဒီအောင်မြင်မှု ငါမလို

ဒီရှောင်ကြဉ်မှု ငါမလို

ရှင်သန်ကျန်ရစ်ဖို့တောင် မလိုတော့တဲ့အထိ 

တကူးတက သေဆုံးဖို့လည်း မလိုတော့တဲ့အထိ 

Minimalization လုပ်လိုက်ချင်တယ်။ 

ကောင်းကင်ကို

နှုတ်ခမ်းနု သက်တံ့ကွေးသို့

(နှုတ်ခမ်းနု သက်တံ့ကွေးသို့)

အနမ်းနုလက်ကျန်မွှေး

လွမ်းသူ့ ဓာတ်ခံလေးနဲ့

Young Mood FM တေးကို နားဆင်ရင်း 

တမ်းသူ့ မနက်ဖန်လေး ငိုနေပြီ

ပန်း အခုလက်ခံပေးပါ။

ကောင်းကင်ကို (၁ - အောက်တိုဘာ၊ ၂၀၂၀)

Young Mood FM ပေ့ချ်က သီချင်းလေးတွေကို ကြိုက်လို့ လက်တန်း ရေးထားတာပါ။

Facebook မှာ ရေးခဲ့တဲ့ ပို့စ်တွေ စာတွေကို မူရင်းရေးခဲ့တဲ့ တင်ခဲ့တဲ့ ရက်အတိုင်း blog မှာ back date နဲ့ ပြန်တင်တာပါ။ 

Algebra...Geometry...သရဲတစ္ဆေ....ယုတ္တိ....Godel...စိတ္တဇ

 Algebra...Geometry...သရဲတစ္ဆေ....ယုတ္တိ....Godel...စိတ္တဇ 

(Facebook Memories မှာ တက်လာတဲ့ ပို့စ်ကို မူရင်းရေးခဲ့တဲ့ date အတိုင်း blog မှာ ပြန်စုတာပါ)

ဟိုးတစ်ရက်က တခြားသူတစ်ယောက်ရဲ့ စာတစ်ပုဒ်မှာ (မင်းခိုက်စိုးစံတို့ တာရာမင်းဝေတို့ရဲ့ အဆိုအမိန့်တွေ ထည့်ရေးထားတဲ့ စာတစ်ပုဒ်မှာ)  algebra က နိမ့်သလိုလို သဘော ရေးထားတာကို ဖတ်လိုက်ရတယ်။ အရှေ့တိုင်းသားတွေဟာ အလွတ်ကျက်ပြီး algebra ကို ကျွမ်းကျင်တဲ့ပုံစံမျိုး။ ပြောရရင် algebra က နိမ့်နေတဲ့ ပုံစံမျိုး ရေးထားတယ်။ ပြီးတော့ prove လုပ်ရတာဟာ Geometry မှာပဲရှိပြီး Algebra မှာ မရှိတဲ့သဘောမျိုး ဖတ်လိုက်ရတယ်။ တကယ်က algebraic proof တွေ ရှိပါတယ်နော်။ 

ဒါပေမဲ့ သူရေးထားတာမှာ အဲဒီအချက်ရယ်၊ မင်းခိုက်စိုးစံက တစ်ဘက်စွန်းဆန်ဆန် (Geometry မရသူတွေကပဲ သရဲတစ္ဆေတွေကို ယုံကြသလိုလို ပြောထားတာ) ကို သူက ကိုးကားထောက်ခံထားတဲ့အချက်ရယ်၊ အဲဒါတွေက လွဲရင်တော့ သူဟာ ပညာကိုချစ်တဲ့စိတ်နဲ့ရေးထားတာမို့ သူ့ Post က ကေင်းပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ Geometry ရတာ မရတာက တစ်ကဏ္ဍ၊ သရဲတစ္ဆေ ယုံတာ မယုံတာက တစ်ကဏ္ဍပါ။ Geometry ရပြီး သရဲတစ္ဆေ ယုံသူ ရှိသလို၊ အဲဒါမရပေမဲ့ သရဲတစ္ဆေ မယုံသူလည်း ရှိတာပဲ။ ကိုယ်လည်း Geometry ချစ်ပေမဲ့၊ သရဲတစ္ဆေကို မယုံပေမဲ့၊ သင်္ချာမရသူတွေ အဲလိုဟာတွေကို ယုံမယ်လို့ စွပ်စွဲတာမျိုးကိုတော့ မကြိုက်။ စွပ်စွဲရင် ရလဒ်က ချစ်စရာကောင်းတဲ့ သင်္ချာကို ပိုမုန်းလာကြတာပဲရှိမယ်။ 

သရဲတွေဘာတွေ ယုံမယုံက တကယ်တော့ သင်္ချာဘာညာနဲ့ မဆိုင်၊ အိုင်ကျူနဲ့လည်း မဆိုင်။ Psychology နဲ့ပဲ ဆိုင်မယ်ထင်တယ်။ 

Kurt Gödel ဆိုတာ တော်လွန်းတဲ့ ထိပ်တန်း သင်္ချာပညာရှင်၊ ယုတ္တိပညာရှင်၊ ဒဿန ပညာရှင်ပေါ့။ အိုင်းစတိုင်းတဲ့ ခင်မင်တဲ့ မိတ်ဆွေ။ ဂိုဒဲ(လ်)စကြာဝဠာ ဆိုတာလည်း နာမည်ကြီးတယ်။ သူ့ စကြာဝဠာမှာဆို အချိန်ခရီးသွားလို့ရတယ်။ ထားပါတော့။ သူက logic ကိုလည်း အားပြုရတဲ့ logician ။ Proof တွေ ဆိုတာက သူ့အလုပ်။ ဒါပေမဲ့ သရဲတစ္ဆေကို ယုံကြည်တယ်လို့ ဖတ်ဖူးတယ်။ ဟုတ်မဟုတ်တော့ မသိ။  ကျွန်တော်ဖတ်ဖူးတာကို ပြောတာ။ ထားပါတော့။ သူဟာ စနိုးဝှှိုက် နဲ့ လူပုလေးခုနစ်ယောက် (မြန်မာမှှု ပြုကြတာကတော့ မနှင်းဖြူနဲ့ လူပုလေး ခုနစ်ယောက်ပေါ့) အဲဒီရုပ်ရှင်ကို အရမ်းစွဲလမ်းတယ်။ အဲဒီ ဇာတ်လမ်းထဲက အဆိပ်ခတ်ထားတဲ့ ပန်းသီးနဲ့ နည်းနည်းပါးပါး ဆက်စပ်နေမလားတော့ မသိ။ (တိုက်ရိုက် ဆက်စပ်ချင်မှလည်း ဆက်စပ်မယ်။) သူ့ကို အစားအသောက်ထဲမှာ အဆိပ်ခတ်ကြမှာလို့ စွဲလမ်းယုံကြည်ခဲ့တယ်။ ဒီတော့ သူ့မိန်းမ ကျွေးတဲ့ အစားအစာ ကလွဲရင် ဘာမှ မစားတော့။ ဖြစ်ချင်တော့ သူအသက်ကြီးနေပြီ ဖြစ်တဲ့အချိန်မှာ (သူ့အသက် ၇၁ နှစ်မှာ) သူ့မိန်းမက ဆေးရုံတက်ရပါလေရော။ ဒီတော့ သူ့အတွက် အစားအစာ လုပ်မပေးနိုင်တော့ဘူး။ ဒီတော့ မစားတော့ဘူးလေ။ သေသွားတာပေါ့။ သူဆုံးတော့ သူ့ကိုယ်ခန္ဓာ အလေးချိန်က ၂၉ ကီလိုပဲ ရှိတော့တယ်။ 

Godel လောက် လောဂျစ်ပိုင်တာ သိပ်မရှိနိုင်။ ဒါပေမဲ့ စိတ္တဇဝင်သွားတော့ logic မရှိတာကိုလည်း စွဲလမ်းသွားတာပါပဲ။ Godel လောက် အိုင်ကျူမြင့်တာလည်း ရှားမယ်။ ဒီတော့ သရဲတစ္ဆေလို ဟာတွေကို ယုံကြည်မှှုဟာ အမြဲတမ်းတော့ အိုင်ကျူတွေ ဘာညာတွေနဲ့လည်း မဆိုင်။ (ယေဘုယျအားဖြင့် ဆိုင်တဲ့ အခါတွေ ရှိမယ်) ဒါပေမဲ့ စိတ္တဇ ဝင်သွားရင်တော့ ဘယ်လောက် အိုင်ကျူမြင့်မြင့်၊ ဘယ်လောက် လောဂျစ်ကောင်းကောင်း ဖြစ်ချင်တာဖြစ်၊ စွဲလမ်းချင်တာ စွဲလမ်းတော့တာပဲ။ ဒါကြောင့် Geometry ရခြင်း မရခြင်းနဲ့ သရဲတစ္ဆေလို အရာတွေကို စွဲလမ်းခြင်း၊ မစွဲလမ်းခြင်းတိုနဲ့တော့ လူတွေရဲ့ အိုင်ကျူတွေ၊ ဗဟုသုတတွေ၊ အတွေးအခေါ် အဆင့်အတန်းတွေကို အမြဲတမ်း သွားဆုံးဖြတ်လို့ မရဘူးဆိုတာကို ပြောချင်တာပါ။ ဒီလို ပြောခြင်းဟာ အဲဒါတွေ မဆက်စပ်နေဘူးလို့ လုံးဝ ပယ်ချခြင်းတော့ မဟုတ်ဘူးနော်။ "အမြဲတမ်း" တော့ မဆက်စပ်ဘူး ဆိုတာမှာ "အမြဲတမ်း" ဆိုတာကို တမင်တကာကို ထည့်ထားတာပါ။ ယေဘုယျအားဖြင့် ဆက်စပ်နေတာတွေတော့ ရျိပါမယ်။ စကားအထအန နဲ့ အထောက်ခံရတတ်လို့ ပေရှည်ရပါတယ်။ ဆိုလိုချင်တာက ဉာဏ်ဘယ်လောက်ကောင်းကောင်း၊ ကျန်တဲ့ကိစ္စတွေမှာ လောဂျစ်ဘယ်လောက်ကျကျ စိတ္တဇ ဝင်လာရင်တော့ သရဲ၊တစ္ဆေ၊ ဥစ္စာစောင့် ဆိုတာတွေ၊ ဘာသာရေး ထူးခြားဆန်းကြယ် အဖြစ်တွေကို ယုံချင်ယုံကြမှာပါပဲ။ 

(ကောင်းကင်ကို)

ကလေးတွေကို ရိုက်သင့် မသင့်နဲ့ ကန့် ဒဿန

 ဒီပို့စ်က ကလေးတွေကို ရိုက်သင့် မရိုက်သင့်ကိစၥ သက်သက်ကိုချည်း ပြောချင်တာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ Kant ရဲ့ ethics အယူအဆကိုပါ လမ်းကြုံအနေနဲ့ နည်းနည်းပြောချင်တာပါ။

ဥပမာ Kant ဆိုရင် (ယေဘုယျအားဖြင့်) non-consequentialist လို့ ဆိုရမယ်။ ခြွင်းချက်တော့ ရှိတာပေါ့။ Consequentialism ဆိုတာက အပြုအမူ တစ်ခုရဲ့ရလဒ်ကို ကြည့်ပြီး အဲဒီအပြုအမူကောင်းမကောင်း သတ်မှတ်တာမျိုးပေါ့။ Kant က အဲဒါမျိုးမဟုတ်။  deontological ethic ပေါ့။ အကျိုးဆက်ကို မကြည့်ဘဲ အပြုအမူကိုယ်တိုင်က ကောင်း၊မကောင်း ကိုပဲ အခြေခံတာ။ Kant က ကျင့်ဝတ်တွေကို ပုံသေလို့ သဘောထားတယ်။ ဥပမာ လူသတ်သမားက သူသတ်ချင်သူရဲ့ နေရာကို မေးတယ်၊ ကိုယ်ကလည်း အဲဒီနေရာကို သိတယ်ပေါ့။ ဒါဆို (မဖြေ မနေရဆို) လိမ်မပြောရဘူး။ နေရာ အမှားမပြောဖို့ ကျင့်ဝတ်တာဝန် ရှိတယ်ပေါ့။ မလိမ်လို့ ဟိုလူ အသတ်ခံလိုက်ရလည်း မလိမ်သူမှာ အပြစ်မရှိ။ လိမ်ညာလိုက်ရင်တော့ အပြစ်ရှိသွားပြီ ဆိုတဲ့ အယူအဆမျိုး။ ဒီနေရာမှာ “မဖြေဘဲနေလိုက်လေ” ဆိုရင်တော့ ရတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒါဟာ လူသတ်သမားကိစ္စကို အဖြေရှာချင်တာမဟုတ်၊ ဒဿနအကြောင်း စဉ်းစားကြတာဆိုတော့ “မဖြေဘဲနေခြင်း” ကို ရွေးချယ်ခွင့် ပေးမထားဘူး။

နေရာတကာမှာ Deontology သာလျှင် အမှန်၊ အဲဒါကိုပဲ လူတိုင်းကျင့်သုံးသင့်တယ်လို့တော့ ကျွန်တော် မဆိုလိုပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ကလေးတွေကို ရိုက်သင့်၊ မရိုက်သင့် ကိစ္စမှာတော့ ...ကျွန်တော့်အမြင်ကတော့ မရိုက်သင့်၊ ရိုက်ဖို့နေနေသာသာ မဆဲသင့်၊ စကားကြမ်းကြမ်းနဲ့ မဆူသင့်ဆိုတဲ့ အယူအဆကို (ရလဒ်ကို မကြည့်ဘဲ) ပုံသေ ခံယူထားတယ်။

တချို့က မေးကြတယ်။ တပည့်တစ်ယောက်က အရမ်းဆိုးသွမ်းနေတယ်။ စာလည်း မလုပ်ဘူးပေါ့။ မရိုက်ရင် စာမတတ်ဘဲ ဖြစ်သွားမယ်၊ ဆိုးသွမ်းပျက်စီးသွားမယ်ပေါ့။ ရိုက်လိုက်ရင်တော့ လိမ္မာသွားမယ်ပေါ့။ ကျွန်တော့်သဘောအရ ဆိုရင်တော့ အဲလို ကလေးကိုလည်း မရိုက်ဘူး၊ မဆဲဘူး၊ မကြိမ်းဝါးဘူး။

ဘာလို့လဲ။ ရိုက်လိုက်ရင် လိမ္မာသွားမယ်လို့လည်း ဘယ်သူမှ အာမ မခံနိုင်။ တကယ်တော့ consequentialism အရ စဉ်းစားရင်တောင်မှ ရိုက်ခံရတဲ့ ကလေး၊ အဆူခံရလွန်းတဲ့ ကလေးက ပတ်ဝန်းကျင်အပေါ် မေတ္တာမထားနိုင်တာ၊ ပိုဆိုးသွမ်းသွားတာ၊ ဒါမှမဟုတ် မပြောရဲ မဆိုရဲ လူတောမတိုးတော့တာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ခြေကပဲ ကောင်းလာနိုင်ခြေထက် ပိုများတာမို့ consequentialism အရ စဉ်းစားရင်တောင်မှ မရိုက်သင့်ပါ။ ကလေး ကောင်းလာနိုင်မနိုင် မသေချာပေမဲ့၊ ကိုယ်က အကြမ်းဖက်အပြုအမူဖြစ်တဲ့ ရိုက်ခြင်းကို လုပ်လိုက်တော့ ကိုယ်ဆိုးသွားတာ ကတော့ သေချာသွားပြီလေ။ ကလေးကောင်းလာသည်ဖြစ်စေ၊ မကောင်းလာသည် ဖြစ်စေ ကိုယ်ကတော့ဆိုးသွားပြီ။

ကဲ...ဒါဆိုရင် ပြန်တုံ့ပြန်လာနိုင်တာက... ရိုက်လိုက်ရင်၊ ဆူပူကြိမ်းမောင်း ဆုံးမလိုက်ရင် လိမ္မာလာနိုင်ခြေ၊ ကောင်းလာနိုင်မှာက အခြေအနေတွေအရ လုံးဝ သေချာနေတယ်၊ ဆက်လွှတ်ထားရင်တော့ ဆိုးသွားမှာ လုံးဝ သေချာနေတယ် ဆိုရင်ရော။ (ဒီနေရာမှာ ကြားဖြတ်ပြောရရင် ပညာကိုစိတ်ဝင်စားအောင် ဆရာ သို့မဟုတ် မိဘက ကြိုးစားသင့်တယ်၊ ကလေးက စိတ်မဝင်စားတာ ဆရာက သင်ပြမှှု ညံ့လို့၊ ဆွဲဆောင်မှှု ညံ့လို့ လို့ ပြောကြတာလည်း ရှိတယ်။ အဲဒါကတော့ အပြည့်အဝ မမှန်နိုင်ပါ။ ဆရာတွေကိုချည်း တစ်ဘက်သတ် အပြစ်တင်တာမျိုးလည်း ဖြစ်သင့်တယ်လို့ ကျွန်တော်မထင်။ တခါတခါ ဘယ်လိုမှ ချော့လို့ မရ၊ ဆရာက နည်းအမျိုးမျိုးနဲ့ စိတ်ဝင်စားအောင် စည်းရုံးလို့ မရတဲ့ ကလေးမျိုးလည်း ရှိနိုင်တယ်။ ဥပမာ အိမ်မှာ အရမ်းအလိုလိုက်ခံရတဲ့ ကလေးတွေ၊ ပညာကို တန်ဖိုးမထားတဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းက တချို့ကလေးတွေကို ဘယ်လိုမှ ချော့လို့မရ၊ စည်းရုံးဆွဲဆောင် သင်ပြပေးလို့ မရတာတွေ ရှိကောင်းရှိနိုင်တယ်။ ဒီတော့ တပည့် မလိမ္မာရုံနဲ့ ဆရာကိုချည်းလည်း အပြစ်တင်လို့တော့ မရပါ။ ဆရာတွေ၊ ဆရာမတွေ ထိုင်ငိုရလောက်တဲ့ တပည့်မျိုးတွေ ရှိတတ်တယ်။) အဲလို တပည့်မျိုးက ရိုက်ဆုံးမရင်တော့ ငြိမ်သွားလေ့ရှိတယ် ဆိုပါစို့။ အဲဒါဆိုရင်ရော ရိုက်ပြိး ဆုံးမ မလား၊ လူဆိုးအဖြစ် လွှတ်ထားလိုက်မလား သေချာနေတာကြီးကို ရွေးရမယ်ဆိုရင်တောင် ကျွန်တော်တို မရိုက်ဘူး၊ မငေါက်ဘူး။ နားလည်အောင် ရှင်းပြမယ်၊ သူ့အိမ်ကို အသိပေးမယ် ဆိုတာမျိုးလောက်ပဲ ရွေးမယ်။ လုံးဝ မရိုက်ဘူး၊ မငေါက်ဘူး။ ပညာကို ချစ်မြတ်နိုးဖို့ ကိစ္စမှာ ဆရာကချည်း တာဝန်ရှိတာမဟုတ်၊ တပည့်မှာလည်း တာဝန်ရှိတယ်။ ကိုယ်စွမ်းသလောက်လုပ်တာကို ချော့မော့ပြောတာကို အလေးမထားရင် ဒါ သူ့အပြစ်ပဲလေ။ ဇိကုပ်ပြီး နတ်ပြည်တင်ပေးတာမျိုး မလုပ်သင့်ဘူးလို့ ကျွန်တော်တော့ မြင်တယ်။

Kant ရဲ့ အယူအဆမှာလည်း စိတ်ဝင်စားစရာ တစ်ခုရှိတယ်။ သူ့အယူအဆက အကျိုးဆက်ကို မကြည့်ဘူးဆိုပေမဲ့ …. အကျိုးဆက်ကို ထည့်စဉ်းစားသယောင် ဖြစ်သွားတဲ့ နည်းနာတစ်ခုပေါ့။ Universalization လုပ်ကြည့်တဲ့နည်းပါ။ လုပ်သင့် မလုပ်သင့် မသေချာတဲ့အခါမှာ … ဒီလုပ်ရပ်ကို ကျင့်ဝတ်နီတိအဖြစ် ယူဆလိုက်ပြီး လောကရဲ့ ဥပဒေသ တစ်ခု ဖြစ်လာမယ်ဆိုရင် ဘယ်လိုနေမလဲ ဆိုတဲ့ စမ်းသပ်ချက်မျိုး။ ဒီမှာ ပြောစရာ ရှိတာက အဲဒီနည်းဟာ အကျိုးဆက်ကို ထည့်စဉ်းစားသလို ဖြစ်သွားပြီ။ ဥပမာ… ကလေးတွေဆိုးရင် ရိုက်သင့်တယ် ဆိုတာမျိုး ငါယူဆလိုက်ပြီး၊ အဲဒါဟာ လောကရဲ့ ဥပဒေသ တစ်ခု ဖြစ်လာရင် ဘယ်လိုနေမလဲ ဆိုပြီး test လုပ်တာမျိုးမို့ အကျိုးဆက်ကို ထည့်စဉ်းစားသလို ဖြစ်သွားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တစ်ခုကွာတာက Kant ရဲ့ နည်းက ကြိုပြီးမျှော်မှန်းစဉ်းစား တာပါ။ အဲဒီနောက်မှာတော့ rule ချမှတ်လိုက်ပြီး အဲဒီ rule ကိုပဲ အခြေခံတော့တာပါ။ rule အဖြစ်ခံယူအပြီးမှာတော့ လုပ်ဆောင်မှှုရဲ့ ရလဒ် အကောင်းအဆိုးအပေါ် မူတည်ပြီး မှန်တဲ့ကျင့်ဝတ်၊ မှားတဲ့ကျင့်ဝတ်လို့ နောက်ကြောင်းပြန် အဆုံးအဖြတ်ပေးလို့ မရတော့ပါဘူး။ စည်းမျဉ်းကို လိုက်နာရင် မှန်တဲ့ကျင့်ဝတ်၊ မလိုက်နာရင် မှားတဲ့ကျင့်ဝတ်ပါပဲ။ ကလေးတွေကို ရိုက်သင့် မရိုက်သင့် ကိစ္စမှာ Kant ရဲ့ Universalization ကို သုံးကြည့်ရင်တော့မရိုက်သင့်ဘူးလို့ပဲ အဖြေထွက်မှာပါ။ ကလေးတွေကို ရိုက်နေကြရင် အကြင်နာတရားမဲ့တဲ့ စိတ်အချဉ်ပေါက်နေတဲ့ မျိုးဆက်ပဲ ထွက်လာမှာပါ။

နောက်တစ်ခုက ခေတ်တွေက ပြောင်းလာပါပြီ။ မင်းတုန်းမင်းခေတ် မဟုတ်တော့ပါဘူး။ ငါးခြောက်ပြား ခိုးတဲ့ ကိစ္စနဲ့ ဥပမာပေးလို့ မရတော့ဘူး။ အမှား အမှန် စံနှှုန်းသတ်မှတ်မှှုတွေ မတူတော့ဘူး။ အခုခေတ်မှာ ရိုက်နှက်ဆုံးမသင့်တယ်လို့ မယူဆတော့ပါဘူး။ ခေတ်ရဲ့ သတ်မှတ်စံနှှုန်းကို မလိုက်နာဘဲ နေရင်တော့ ရတော့ ရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲလိုနေရင် အခက်အခဲ ကြုံရမှာပါ။ ကလေးတွေကို မရိုက်သင့်ဘူး ဆိုတာမှာ ဆရာတွေဘက်ကို တွေးပြီး ပြောခြင်းလည်း နည်းနည်း ပါပါတယ်။ ရိုက်နှက်ဆုံးမခြင်းတို့၊ ဆဲဆိုကြိမ်းမောင်းခြင်းတို့ဟာ မှားယွင်းတယ်လို့ ယူဆကြတဲ့ခေတ်မှာ၊ ကရုဏာ ဒေါသ အကဲပိုသွားလို့ပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ တစ်ကြိမ်လောက် သတိလက်လွတ် ရိုက်မိရင်ပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ ရိုက်တာတွေ၊ ဆဲဆိုကြိမ်းမောင်းတာတွေ Facebook ပေါ်ရောက်သွားပြီး ရက်စက်တဲ့ဆရာအဖြစ် ဝိုင်းဆွမ်းကြီးလောင်းခံရမှာမျိုးလည်း ဆရာ၊ဆရာမ တွေကို မဖြစ်စေချင်မို့ စေတနာတွေကို ဘရိတ်အုပ်ပါလို့၊ နတ်ပြည်ကို ဇွတ်အတင်း တင်ပေးစရာ မလိုဘူးလို့ပဲ အကြံပြုချင်ပါတယ်။

(ကောင်းကင်ကို) - ၂၀၁၉ အောက်တိုဘာ ၁ က ပို့စ်ကို မူရင်း date အတိုင်း blog မှာ ပြန်တင်တာပါ။ 

သင်္ချာမရှိရင် + ပညာသမားတွေရဲ့ သဘောထား

 (မှတ်ချက်။ ။လင်းသိုက်ညွန့်ကို ချေပတာတော့ မဟုတ်။ သင်္ချာကိစ္စမှာ သူ့ပြောဆိုချက်က ချေပလောက်ရအောင်တောင် ဘောင်မဝင်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ အရင်ကတည်းက ရေးဖို့စိတ်ကူးထားတဲ့ အကြောင်းအရာကို ပိုထင်ရှားစေမယ့် အခြေအနေဖြစ်လာနိုင်လို့ ရေးဖြစ်အောင် ရေးလိုက်တာပါ။)

သင်္ချာသာမရှိရင် သိပ္ပံဟာ ဘာဖြစ်သွားမလဲ။ trial and error နည်းနဲ့ပဲ ကြိုးပမ်းရတော့မယ်။ trial and error ဆိုတာက ဒီလို။ ဘလိုင်းကြီးနီးပါး ကြိုးစားကြည့်လိုက်၊ လိုချင်တဲ့ အဖြေ ရမရကြည့်။ မရသေးရင် နောက်တစ်ခါ ထပ်ကြိုးစားကြည့်။ မရမချင်း အကြိမ်ကြိမ်ကြိုးစားလိုက်၊ ပြန်လုပ်လိုက် လုပ်နေရတာ။ Tiral and error နည်းကို အသုံးမဝင်ဘူးလို့ ပြောချင်တာတော့ လုံးဝလုံးဝ မဟုတ်ဘူးနော်။ ကျန်တဲ့နည်းတွေနဲ့ အဆင်မပြေတဲ့ အခြေအနေမှာ အသုံးဝင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ “အဲဒါတစ်ခုတည်းနဲ့သာဆိုရင်” သိပ္ပံဟာ တအားနှေးကွေးသွားမယ်။

ဥပမာ မော်တော်ယာဉ်တွေ၊ လေယာဉ်တွေ၊ ဒုံးပျံတွေကိုသာ သင်္ချာမပါဘဲ trial and error နည်းနဲ့သာ အကြိမ်ကြိမ်စမ်းသပ်ရမယ်၊ လွှတ်တင်ရမယ်ဆိုရင် လူ့အသက်တွေတောင် အကြိမ်ကြိမ်စတေးရတော့မယ်။ (တကယ်ကတော့ သင်္ချာတွေ သီအိုရီတွေ လုံးဝ မပါဘဲလည်း အဲဒီ စက်ကိရိယာတွေ၊ နည်းပညာတွေ အဆင့်ဆင့် ဖြစ်ကို ဖြစ်လာနိုင်စရာမရှိ။)

Pythagoras သီအိုရမ်က အသေးအမွှားကိစ္စရပ်လေတွေက အစ (အသေးအမွှားလို့ ပြောလိုက်ရပေမဲ့ တကယ်ကတော့ အသေးအမွှားမဟုတ်။ သင်္ချာတွေထွင်ခဲ့လို့ လွယ်သွားလို့သာ အသေးအမွှားတွေ ဖြစ်ကုန်တာ)။ အသေးအမွှား ကိစ္စလေးတွေက အစ Relativity သီအိုရီအထိ Pythagoras သီအိုရမ်က အသုံးဝင်ပါတယ်။

နောက်တစ်ခု ဆိုးဝါးတာက ပညာရဲ့ သဘောကို နားမလည်ကြတာ။ ပညာရေးနဲ့ဆိုင်တဲ့ တက္ကသိုလ်မှာ၊ အထူးသဖြင့် နည်းပညာ တက္ကသိုလ်မှာ အပေါင်း၊အနုတ်၊ အမြောက်၊အစား လောက်ပဲ အသုံးဝင်တာလို့ သွားပြောတော့ ရုပ်ပျက်တာပေါ့။

တကယ်ကတော့ သင်္ချာဟာ နယ်ပယ်စုံမှာ အရေးပါမှှု ပိုများလာပါတယ်။ သင်္ချာမပါဘူးလို့ လူတွေ ယူဆကြတဲ့ ဇီဝဗေလို နယ်ပယ်မှာတောင် Mathematical Biology လို ပညာရပ်တွေ ပိုဖွံ့ဖြိုးလာပါပြီ။ သင်္ချာကို စသုံးတာက ၁၂ ရာစုလောက်ကတည်းက ဆိုပေမဲ့ အခုနောက်ပိုင်းမှာ အရှိန်အဟုန်နဲ့ ဖွံ့ဖြိုးလာတာပါ။

တစ်ခုရှိပါတယ်။ လက်တွေ့ဘဝမှာ အဆင့်မြင့် သင်္ချာကို လူတိုင်းက သုံးတတ်စရာ မလိုတဲ့ အခြေအနေမျိုးတော့ ရှိနေတာပေါ့။ ဒါဟာ သင်္ချာက အသုံးမဝင်ခြင်းကြောင့် မဟုတ်ဘဲ နောက်ကွယ်မှာ လူနည်းစု ပညာရှင်တွေက သင်္ချာကိုသုံးပြီး အစစအရာရာ လွယ်အောင် ဖန်တီးပေးထားကြလို့ပါ။ ဘယ်ဟာမှ သင်္ချာနဲ့ မလွတ်ပါဘူး။ သင်္ချာတို့၊ ပညာရပ်တို့ကို လက်တွေ့ဘဝမှာ သုံးစရာ မလိုတော့ဘူးဆိုပြီး ပညာဆိုတာကို အားမပေးရင်တော့ အဲလိုအစစ ဖန်တီးပေးမယ့် လူနည်းစု ပညာရှင်တွေလည်း ပေါ်ထွက်လာတော့မှာ မဟုတ်ဘူး။ လက်တွေ့လောကမှာလည်း အဲလိုတော့ ဖြစ်နေတယ်။ ဥပမာ သင်္ချာညံ့တာကို သင်္ချာမရတာကို တကူးတက ဂုဏ်ယူတာတွေ တွေ့ဖူးတယ်။ သင်္ချာညံ့ခြင်းသည်ပင် တခြားဘက်မှာ တော်သလို ပါ အဓိပ္ပါယ် ကောက်လိုက်ကြတာမျိုး တွေ့ဖူးတယ်။

သင်္ချာဟာ ကမ္ဘာသုံး ဘာသာစကား။ ဒီထက်ပိုပြီး ပြောရရင် စကြာဝဠာသုံး ဘာသာစကားလို့တောင် ပြောလို့ရတယ်။ ဂြိုဟ်သားဆိုတာသာရှိရင် သူတို့သင်္ချာနဲ့ ဒီကမ္ဘာရဲ့ သင်္ချာ သင်္ကေတတွေ၊ အခြေစနစ်တွေ ကွဲကောင်းကွဲနိုင်ပေမဲ့ သဘောတရားကတော့ အတူတူပဲ ဖြစ်နေမှာလို့ ဆိုကြတယ်။ ဒီတော့ အသိပညာတိုးတက်ရေးမှာ ဘာသာစကား (language) တွေ နည်းတူ သင်္ချာကလည်း အရေးပါပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်တွေ့မှာ လူတော်တော်များများရဲ့ လျစ်လျူရှှုခြင်းကို ခံထားရတယ်။

ပညာရပ် စာတမ်းတွေ၊ အထူးသဖြင့် အဆင့်မြင့် သင်္ချာတွေပါ ပါလာတဲ့ စာတမ်းတွေဆိုတာက ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူဖတ်တာ အနည်းဆုံး စာတွေပါ။ လူတွေ အပြစ်လည်း မဟုတ်။ ပညာရှင် အချင်းချင်းတောင် လိုင်းမတူရင်၊ သေချာလေ့လာထားသူ မဟုတ်ရင် ဖတ်ဖို့လည်း အဆင်မပြေကြဘူးကိုး။ ဘယ်သူမှ သိပ်မဖတ်တာတွေ၊ ဘယ်သူမှ ဂုဏ်သိပ်မပြုတာတွေ လုပ်ဖို့ ငွေအားဖြင့်လည်း ကုန်ကျသလို၊ တခြားလူမှှုရေး၊ စီးပွားရေးတွေကိုပါ လက်လွှတ်ပြီး နှစ်ပေါင်းများစွာ အားထုတ်ရတဲ့ ရလဒ်ကို မတန်ဘူးလို့ လူအများစုကတော့ ယူဆကြမှာပါ။ နောက်ပြီး အဲလိုအရာတွေအတွက် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေက (တခြားဟာတွေနဲ့ နှှိုင်းယှဉ်ရင် နည်းတယ်။ အခုနောက်ပိုင်းမှာတော့ ပြန်များလာပြီထင်တယ်။ ဘာပဲပြောပြော တိုက်ရိုက် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း လုပ်ငန်းတွေလောက်တော့ အလုပ်မပေါဘူးပေါ့။ Physics နဲ့ PhD ရပြီး call center မှာ လုပ်ရင်း စိတ်ဓာတ်ကျပြီး suicide လုပ်သွားသူ တစ်ယောက်အကြောင်း ဖတ်ဖူးတယ်။ လန်ဒန်မှာ။ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေမှာတော့ ပညာရှင်တွေအတွက် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းက ပိုနည်းပြီပေါ့။

နောက်ပြီးတော့ ဒီသုံးမျိုးကို ကွဲပြားနေဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ (၁) စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေ CEO တွေပါ။...ဇူကာဘတ်တို့ လိုပါ။ ဘီလျံနာ သူဌေးတွေပေါ့။ (၂) တီထွင်သူတွေပါ။ လုပ်ငန်းရှင်မဟုတ်ဘဲ တီထွင်သူ သက်သက်ဆိုရင် ဘီလျံနာ သူဌေးတွေလိုတော့ မချမ်းသာ ကြပါဘူး။ ငွေအတွက်မဟုတ်ဘဲ ဝါသနာကို အရင်းခံ လုပ်ကြသူတွေလည်းများမယ်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ဟာ ဘာပဲပြောပြော သူတို့ရဲ့ တီထွင်မှှုကို မှတ်ပုံတင်လို့  မူပိုင်ခွင့်ယူလို့ ရသေးတယ်။ (၃) အီကွေးရှင်းတွေ တွေ့ရှိသူတွေ၊ သီအိုရီတွေ တွေ့ရှိသူတွေကတော့ သူတို့ရဲ့ အီကွေးရှင်းတွေ၊ သီအိုရီတွေကို မှတ်ပုံတင်လို့ မရပါ။ Law of nature ကို သင်္ချာအီကွေးရှင်းကို မူပိုင်ခွင့်ယူလို့ မရပါ။ ဘယ်သူတွေ့ရှိတာဆိုပြီး နာမည်ခံလို့တော့ ရပေမဲ့ ငွေရေးကြေးရေး မူပိုင်ခွင့် ယူလို့ မရပါ။ နာမည်ကျန်ခဲ့တယ်ဆိုတာမှာလည်း တချို့ ပညာရှင်တွေကလွဲလို့ အများစုကိုက ရုပ်ရှင်မင်းသားတွေ လောက်တောင် လူသိကြတာ၊ ကျော်ကြားကြတာ မဟုတ်ပါ။ ကုလသမဂ္ဂတို့၊ အမေရိကန် အစိုးရတို့ကို ဒေါ်လာ သန်း တစ်ထောင်လောက်နဲ့ ရောင်းစားမယ်ဆိုတာမျိုးကတော့ ဟာသပါ။

ငွေကြေးမရပေမဲ့လည်း ဝမ်းမနည်းကြပါဘူး။ ပိုက်သာဂိုးရပ်စ်က အိုလံပစ်ပွဲနဲ့ တင်စားဖူးတယ်လို့ ဆိုတယ်။ တချို့တွေက အိုလံပစ်ပွဲတော်မှာ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားကြဖို့ လာကြတာ။ တချို့ကကျ ယှဉ်ပြိုင် အနိုင်လုဖို့ လာကြတာ။ သူတို့က ငွေကြေး သို့မဟုတ် ဂုဏ်သိက္ခာအတွက် လာကြတာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ နောက်တစ်မျိုး ရှိသေးတယ်။ ငွေကြေးတွေ ယှဉ်ပြိုင်မှှုတွေ မပါဘဲ သဘောသဘာဝကို လေ့လာမယ့် ပွဲကြည့်ပရိသတ် သက်သက်တွေ။ Spectator တွေပေါ့။ ပညာချစ်မြတ်နိုးသူတွေဟာ အဲဒီလို နောက်ဆုံးအမျိုးအစား ဖြစ်သင့်တယ်လို့ သူကဆိုတယ်။ (မှတ်ချက်။ အဲလိုချည်း ရာနှှုန်းပြည့် ဖြစ်နေမှာတော့ မဟုတ်။ ပညာမာန တို့ အားထုတ်မှှုကို အသိအမှတ်ပြု ခံလိုစိတ်တို့တော့ ရှိကြမှာပဲ။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီလို စိတ်တွေမကင်းကြပေမဲ့ အဲဒီဆန္ဒတွေထက် ပညာကိုတော့ ပိုပြီး ရှေ့တန်းတင်ကြတာမျိုးပေါ့။)

ပရိသတ်ဆိုတာတောင်မှ ဇိမ်ခံမယ့် ပွဲကြည့်ပရိသတ်မျိုးကို ဆိုလိုတာ မဟုတ်ဘူးနော်။ သဘာဝတရားကို ချစ်မြတ်နိုးတဲ့ လေ့လာသူ သက်သက်တွေပေါ့။ ဖြည့်ပြောရရင်တော့ ပညာရပ် သို့မဟုတ် လေ့လာမှှု၊ ဖန်တီးမှှု တစ်ခုခုကို ဈာန်ဝင်စားရုံ သက်သက် လုပ်နေတာမျိုး။ (နှှိုှု်င်းရသဘောအရဆိုရင်) အကျိုးစီးပွားမျှော်မှန်းမှှု မပါတာ/နည်းတာ မျိုးပေါ့။ သင်္ချာမှာ ဈာန်ဝင်စားတာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ ရူပဗေဒလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဂီတလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ တျခား အနုပညာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။

အဲ… သင်္ချာနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး တစ်ခုခုကို မျှော်ကိုးပြီး လုပ်တာဆိုရင်တော့ ယူကလစ်ရဲ့ စကားလို့ ဆိုကြတာကိုပဲ ပြန်ပြောရမယ်။ Geometry ကို လေ့လာတာ ဘာအကျိုးအမြတ်ရနိုင်မလဲ ဆိုတဲ့သဘောမျိုး တစ်ယောက်က သူ့ကို မေးလာတာ။ သူပြန်ဖြေတာက “လေ့လာမှှုကနေ ဒီကောင် အကျိုးအမြတ် လိုချင်နေတယ်။ သူ့ကို ပိုက်ဆံတစ်ပြား ပေးလိုက်စမ်းပါ” ဆိုတဲ့ သဘောမျိုး။

ဒီတော့ နောက်တခါ ပညာရေးကို တက်ကျမ်းလို သဘောမျိုး မဆီမဆိုင် ပြောလာရင် စင်ပေါ်တက်ပြီး အကြွေစေ့တွေ အမ်းလိုက်ကြရင် ကောင်းမလား။

ကောင်းကင်ကို 

Facebook က ပို့စ်ကို အဲဒီမှာ ရေးခဲ့တဲ့ ရက်အတိုင်း backdate နဲ့  ပြန်တင်တာပါ။ 

Confirmation Bias

 Confirmation Bias

(Facebook က ပို့စ်ကို မူရင်း date အတိုင်း blog မှာ ပြန်စုတာပါ)

Confirmation bias ဆိုတာ တကယ်သိမ်မွေ့တဲ့ သဘောဗျ။ လူတိုင်းမှာ အနည်းနဲ့အများ confirmation bias ရှိနေနိုင်တယ်။ ကျွန်တော့်ဆီမှာလည်း ရှိမှာပဲ။ 

သတင်းတွေနဲ့ ဥပမာ ပေးကြည့်မယ်။ တစ်နေရာမှာ မွတ်စလင် တစ်ယောက်က မုဒိမ်းကျင့်တယ်လို့ တစ်ယောက်ယောက်က သတင်း (သို့မဟုတ်) ကောလဟလ ဖြန့်လိုက်တယ် ဆိုပါတော့။ မွတ်စလင်မုန်းနေသူ တစ်ယောက်ဟာ အဲဒီ သတင်း (သို့မဟုတ်) ကောလဟလ မှန်တယ်၊မှားတယ် မသိနိုင်သေးခင်မှာပဲ အဲဒီဟာကို လုံးဝ ယုံကြည်ပစ်လိုက်ပြီ။ share တွေ လုပ်ပြီးပြီ။ သူ့စိတ်ထဲက ယုံကြည်နေတာနဲ့ တိုက်ဆိုင်ပြီဆိုရင် (အချက်အလက် မစုံသေးဘဲ) ပစ်ယုံလိုက်ကြတာ။ ဒီလိုပဲ နိုင်ငံတကာ သတင်းဌာနတွေကို မုန်းတီးနေမယ်၊ ကုလသမဂ္ဂတို့၊ ကြားနေ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေကို မုန်းတီးနေမယ်ဆိုရင်လည်း၊   အဲဒီအဖွဲ့တွေဟာ လာဘ်စားပြီး မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် မဟုတ်တာတွေချည်း ပြောနေတယ်လို့  တစ်ယောက်ယောက်က ကောလဟလ လွှင့်လိုက်ချိန်မှာ (အချက်အလက် မစုံလင်သေးလည်း) တန်းပြီး ယုံကြည်လိုက်ကြမှာပဲ။ 

မွတ်စလင်တွေဘက်ကို ယိမ်းနေတဲ့သူဆိုလည်း အဲလိုပဲဗျ။ ဥပမာ … အာဆာက အကြမ်းဖက်မှှု လုပ်တယ်လို့ သတင်းထွက်လာရင် ကိုယ်လက်ခံထားနဲ့ အချက်နဲ့ မကိုက်တော့ မယုံတော့တာမျိုး၊ စစ်တပ်က သက်သက်ပုံဖျက်တယ်လို့ (အချက်အလက် မစုံခင်) ယုံကြည်လိုက်တာမျိုးတွေဟာလည်း confirmation bias ပါပဲ။ 

ဆရာဝန်တွေမှာလည်း confirmation biase တွေ ရှိတတ်တယ်လို့ ဖတ်ဖူးတယ်။ အဲဒါဆိုရင်တော့ လူနာဟာ သေဖို့သာ ပြင်ပေတော့။ symptoms လေးတွေ နည်းနည်းဆင်နေတာနဲ့ သူတို့ စိတ်စွဲနေတဲ့ ရောဂါထင်ပြီး ဆေးတွေ လျှောက်ပေးလိုက်မိရော။ (ဥပမာ အချက်အလက်မစုံသေးခင်၊ biopsy result တွေ မရသေးခင်မှာပေါ့)။ Confirmation bias ဟာ Cognitive bias ထဲက အမျိုးအစားတစ်မျိုးပါ။

စိတ်ကျန်းမာရေး ချို့တဲ့သူ တစ်ယောက် မူမမှန် ဖြစ်နေတာကို ပယောဂ ဆရာဆီ သွားပြလို့ကတော့ ကြိမ်လုံးနဲ့ အဆော်ခံရမှာပဲ။ ဘာလာလာ မကောင်းဆိုးဝါး ဝင်ပူးနေတယ်ပဲ ပြောမှာ။ စိတ်ကျန်းမာရေး ချို့တဲ့ရင် Ko Ko Zaw တို့လို စိတ်ရောဂါ အထူးကု ဆရာဝန်တွေဆီ သွားပါ။ ဒါတောင်၊ စိတ်ရောဂါ ဆရာဝန်တွေဟာ လူတွေကို ဘယ်သူ့ဖြစ်ဖြစ် စိတ်ကျန်းမာရေး ချို့တဲ့နေတယ်လို့ ထင်တတ်ကြတယ် ဆိုတဲ့ ဟာသက ရှိသေး။ သူတို့လည်း သူတို့ အစွဲနဲ့ သူတို့ဆိုတော့ အလကားနေရင်း အရူး အထင်ခံနေရမယ်။ 😃 (စတာပါ။ အဲဒီဟာသက မမှန်ပါဘူူး။ သိပ္ပံသမားတွေမှာ စည်းစနစ် ရှိပါတယ်။ တခါတလေ သတိလက်လွတ် သွားတဲ့ အခါမျိုးမှာသာ confirmation bias ဖြစ်ပြီး ဆရာဝန်တွေဟာ လူနာတွေကို ဆေးတလွဲ ပေးမိကြတာ)

တကယ်ပြောချင်တာက အခုမှ လာပြီ။ Confirmation bias ကြောင့် ကရုဏာသက်စရာ ဖြစ်ရတဲ့ သူငယ်ချင်း တစ်ယောက်အကြောင်း။ ကျွန်တော် သူ့အကြောင်း တစ်ခါ ရေးဖူးတယ်။ ယန်းပေါဆတ် နာမည်နဲ့ ခပ်ဆင်ဆင် ရမ်းပေါမြတ်လို့ ကျွန်တော် ချစ်စနိုး နာမည်ပေးထားတဲ့ သူငယ်ချင်း အကြောင်း။ သူ့ confirmation bias က ကျ ဒီလို။ ကောင်မလေးတွေက ခင်မင်လို့၊ အတန်းဖော်မို့၊ တစ်ကျောင်းတည်းကမို့ ပြုံးပြရင်၊ နှှုတ်ဆက်ရင်၊ နည်းနည်း စလိုက်နောက်လိုက် လုပ်ရင် သူ့ကို ကြိုက်တယ်ထင်သွားရော။ အချက်အလက်တွေကို သူလိုချင်သလို ဘာသာပြန်ပစ်လိုက်တာလေ။ သူ့ကို ကြွေနေပြီ ဆိုပြီး ဘာသာပြန်ပစ်လိုက်တာ။ Civil က queen ကပဲ သူ့ကို ကြိုက်နေသလိုလို၊ သန္ဓာလှှိုင်နဲ့ တူတဲ့ ကလားမ လေးကပဲ သူ့ ကြိုက်နေသလိုလိုတွေနဲ့ illusion တွေ ဖြစ်လာပြီး တလွဲတွေ တုံ့ပြန်ရော။ ဒီတော့ ကျောင်းမှာ ဖွန်ကြောင်ကြီး အဖြစ် နာမည်ကြီးသွားတာပေါ့။ ဘယ်ကောင်မလေးမှ နှှုတ်မဆက်ရဲတော့တဲ့ အဖြစ်။ ပိုဆိုးတာက ဆယ်တန်းအရွယ် တပည့်မလေးတွေကို သူ အင်္ဂလိပ်စာ သင်ပေးရတဲ့အခါမှာ အဲဒီတပည့်မလေးတွေက သူ့ကို ကြိုက်တယ်လို့ သူက illusion ဖြစ်လာပုံရတယ်။ အဲဒီမှာတော့ သူက ကျင့်ဝတ်ကို ထိန်းရှာပါတယ်။ ဆရာကောင်း ပီသတယ်။ အစွန်းအထင်း ဘာမှ မရှိ။ ကွယ်ရာမှာတော့ နှလုံးသားကို ထိန်းချုပ်ပြီး တစ်ဘက်သတ် အသည်းတွေကွဲပြီး ဝီစကီတွေ ခြောက်လလောက် သောက်ရသတဲ့။ တပည့်မလေးကို အပြင်မှာ အဝေးကနေ လှမ်းတွေ့တဲ့အခါ အသည်းကွဲစိတ်နဲ့ အသားတွေတောင် တစ်ဆတ်ဆတ် တုန်သတဲ့။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ဒုက္ခပေးမယ့် confirmation bias ပါလား။ 

ဒီတော့ confirmation bias က လူတိုင်း မကင်းနိုင်ဘူူး ဆိုပေမဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဒုက္ခပေးတဲ့ အဆင့်ထိ မဖြစ်ပါစေနဲ့လို့။ 😃

(ကောင်းကင်ကို)

ဗုဒ္ဓနုဿတိ

Miracle ဆိုတာ ကောင်းကင်ပေါ် ဈာန်ပျံနိုင်မှ မဟုတ်။ ကိုယ်ခန္ဓာကို မုန်ညင်းစေ့လောက် သေးပြနိုင်မှ မဟုတ်။ Miracle ဆိုတာက သာမန်လူတွေ မချစ်နိုင်တာကို ချစ်နိုင်တာမျိုး၊ သာမန်လူတွေ ခွင့်မလွှတ်နိုင်တာကို ခွင့်လွှတ်နိုင်တာမျိုးကလည်း Miracle ပဲ။ ချစ်ခြင်းတွေ၊ ခွင့်လွှတ်ခြင်းတွေမှာ လောကကို တောက်ပစေနိုင်တဲ့ အတိုင်းအဆမဲ့ အလင်းရောင်ခြည်တွေ ရှိနေတယ်လေ။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော် ကဗျာလေး တစ်ပိုဒ်ရေးဖြစ်ခဲ့တယ်။ 

Miracle ဆိုတာ 

တန်ခိုးတော်ဈာန် အစွမ်းအစနဲ့ 

မိုးပေါ်ပျံသန်းပြမှ မဟုတ်။ 

လုပ်ကြံလာသူကိုတောင်... 

ဗုဒ္ဓက အတားအဆီးမဲ့ အစွမ်းမြူ မနောအားနဲ့ 

သားသမီးနဲ့ တန်းတူ သဘောထားပြီး ချစ်နိုင်တာမျိုး။ 

 (ကောင်းကင်ကို) - ၂၀၁၈ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၆ 

 Facebook ပေါ်က post ကို back date နဲ့ blog ပေါ် ပြန်တင်တာပါ။

နှစ်သစ်ဆုတောင်း

အမှားပို လက်နဲ့

ဘုရားကို ဝှက်ခဲ့သူတွေ

အများကို ရှက်ကာ

တရားကို မျက်နှာမူပါစေ။

 (ကောင်းကင်ကို)

ရခိုင်အရေး သတင်းပြန်ကြားရေး

 ရခိုင်အရေးမှာ မီဒီယာကဏ္ဍ အလှည့်အပြောင်းတစ်ခုက ကိုယ့်အိမ်ကိုယ် မီးရှို့တယ်ဆိုတဲ့ ပုံတွေကို လုပ်ကြံဖန်တီးလိုက်တာ။ အဲဒါက သတင်းအတု တင်တာထက် ဆိုးတယ်။ ဘာလို့တုန်းဆိုတော့ မတော်တဆ အမှားတင်မိတာ မဟုတ်ဘဲ ... ရုပ်ရှင်ရိုက်သလို လုပ်ကြံ ဖန်တီးတာမို့။ ပြီးတော့ သာမန်လူတွေ၊ သာမန်လော်ဘီတွေက တင်တာမဟုတ်ဘဲ တာဝန်ရှိတဲ့ အရာရှိက တင်တာဆိုတော့ credibility က လုံးလုံးကျသွားရော။ နှစ်ဘက်လုံးက သာမန်လူတွေ၊ သာမန်လော်ဘီတွေမှာတော့ လူပေါင်းစုံမို့ အဲဒါမျိုးလုပ်တာတွေက အများကြီးရှိမှာ။ ဒါပေမဲ့ အစိုးရ ထိပ်တန်း အရာရှိက အဲဒါကိုတင်ပြီးမှ ရူးချင်ယောင်ဆောင်ပြီး ဖြုတ်ချသွားတယ်။ အရေးယူမယ် ပြောပေမဲ့ ခုထိ ဘာမှလည်း နောက်ဆက်တွဲမကြားရဘူး။ အဲဒီလုပ်ရပ်ကြောင့် တကယ်အမှန်အကန် သတင်းတွေပါ မြောင်းထဲရောက်သွားနိုင်တယ်။ ကျွန်တော်ဆိုလည်း မယုံတော့ဘူး။ အဲလောက်ထိ လုပ်ကြံဖန်တီးတဲ့သူတွေဟာ တခြားဟာတွေလည်း လစ်ရင် လစ်သလို လုပ်ကြံဖန်တီးပြီး  အမြတ်ထုတ်မှာပဲ။ ကိုယ့်အိမ်ကိုယ် မီးရှို့တယ်ဆိုပြီး လုပ်ကြံဖန်တီး ဓာတ်ပုံရိုက်တာကို အဲဒီလိုဒေသမှာ ဇာတ်ညွန်းရေး ခိုင်းစေနိုင်မယ့်အဖွဲ့၊ ပြီးရင်  အဲဒီပုံတွေကို ခပ်တည်တည်နဲ့ တင်မယ့်အဖွဲ့ဟာ ဘယ်အဖွဲ့ဖြစ်မလဲဆိုတာ ရှည်ရှည်ဝေးဝေး စဉ်းစား စရာတောင် မလိုဘူး။ အဲလောက်အထိ လုပ်တယ်ဆိုတော့ တခြားဟာတွေလည်း လုပ်မှာပဲ။ ပြီတော့ လံကြုပ်တွေကို သာမန်လော်ဘီတွေက ဇာတ်လမ်းဆင်တာနဲ့ နိုင်ငံတော်လိုဟာက ဇာတ်လမ်းဆင်တာလည်း အပြစ်ချင်း မတူဘူးနော်။ နိုင်ငံတကာဟာ၊ အစိုးရတွေ လုပ်တာကို ပိုအပြစ်တင်မှာပဲ။

တချို့က ကိုယ့်နိုင်ငံက အာဏာပိုင်တွေရဲ့ သတင်းပြန်ကြားရေးက အားနည်းတယ်လို့ ထင်နေကြတာ။ အတယ်၊ တုံးတယ်လို့ ရိုးရိုးသားသား ထင်နေကြတာ။ ကျွန်တော်တော့ အဲလို မထင်။ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့  အချိန်မှာ ပေးဝင်လိုက်ရင် ပြီးရော ဆိုပြီး လူတွေက ထင်နေကြတာ။ အားမလို အားမရ ဖြစ်နေကြတာ။ ပေးဝင်လိုက်ရင် ခုနကလို အိမ်မီးရှို့တဲ့ လံကြုပ်လိုဟာတွေ၊ တခြားလူတွေ မသိနိုင်တဲ့ဟာတွေကို ဘယ်လုပ်လို့ ရတော့မလဲ။ ပေးမဝင်တဲ့အတွက် အဝေဖန်တော့ ခံရမယ်။ ဒါပေမဲ့ ကိုယ်လုပ်ချင်တာ လုပ်လို့ရတယ်လေ။ ဘယ်သူမှ မရှိတော့ လိုသလို ကစားလို့ ရတယ်။ စိတ်ကြိုက် ဇာတ်ညွှန်းရေးလို့ ရတယ်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် အာဏာပိုင် ရှှုထောင့်နေရာက ဝင်ပြီးတွေးကြည့်။ ပေးဝင်မယ်ဆိုတဲ့အချိန်ဟာ စိတ်တိုင်းကျစီမံပြီးတဲ့အချိန်ကျမှ ပေးဝင်လို့ ဖြစ်မှာ။ ပေးမဝင်လို့ ခံရတဲ့ဖိအားနဲ့၊ မဟုတ်တာလုပ်တာတွေ အကုန်ပေါ်ကုန်လို့ ခံရမယ့် ဖိအားက တူမှ မတူတာ။ ဒီတော့ ကိုယ်နိုင်ငံကာ အာဏာပိုင်တွေဟာ "အ" တာမဟုတ်ဘဲ လူလည်တွေပါ။ အာဏာပိုင်တွေကို "အ" တယ်လို့ ရိုးရိုးသားသား အားမလိုအားမရ ဖြစ်နေတဲ့သူတွေက  "အ" နေတာ။

(ကောင်းကင်ကို)

2017 တုန်းက ရေးသားခဲ့တဲ့ Facebook post ကို blog မှာ အဲဒီအရင် date အတိုင်း ပြန်တင်တာပါ။

စိတ်အကြောင်း စမ်းသပ်ချက် (experiment) နဲ့ ဒေါ်စု

Psychology Experiment လို့ပဲ ကြီးကြီးကျယ်ကျယ် ခေါင်းစဉ် တပ်လိုက်ပါရစေ။ ဟဲဟဲ။ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး လေးစားမှှု၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ကိုးကွယ်မှှုဟာ ဘယ်အတိုင်းအတာ အထိ တာသွားသလဲ။ ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက် ပြောခဲ့တဲ့ quotation ကို ပြောသူ နာမည်ဖျောက်လိုက်ရင် ဘယ်လို ဖြစ်သွားမလဲ။ စကားတစ်ခွန်းရဲ့ အမှန်တရားဟာ ပြောသူအပေါ် မူတည်နေလားဆိုတာ သိဖို့ စိတ်စမ်းသပ်ချက် တစ်ခု လုပ်ခဲ့တယ်ပဲ ဆိုပါစို့။ ဟီး။

ကျွန်တော့်မှာ တက္ကသိုလ်ကတည်းက ပြောမနာ ဆိုမနာ သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်ရှိတယ်။ သူ့နာမည်က Ko Aung တဲ့။ သဘောကောင်းလှတဲ့လူဆိုတော့ သူ့ကိုပဲ အစမ်းသပ်ခံ ကြွက်ဖြူုလေး အဖြစ် အသုံးချရတာပေါ့။ ခိခိ။ 

သူက ဒေါ်စုကို အင်မတန် လေးစားချစ်ခင်တဲ့သူ။ ဖြစ်သင့်ပါတယ်။ ထားပါတော့။ ဒေါ်စု ပြောခဲ့တဲ့ quotation တစ်ခု ရှိတယ်။ “Sometimes I think that a parody of democracy could be more dangerous than a blatant dictatorship, because that gives people an opportunity to avoid doing anything about it.” တဲ့။ အကြမ်းဖျဉ်း စာချောအောင် ဘာသာပြန်ရရင်တော့...  “ဒီမိုကရေစီကို သရော်တဲ့ ပုံစံ (ဒီမိုကရေစီ အတု) ဟာ ဗြောင်ကျကျ အာဏာရှင် စနစ်ထက်တောင် ပို အန္တရာယ် ကြီးသေးတယ်လို့ ကျွန်မထင်တယ်။ ဘာလို့လည်းဆိုတော့ (အဲဒီအဖြစ်ကနေကနေ လွန်မြောက်ဖို့အတွက်) လူတွေ တစ်ခုခုလုပ်မယ့် အရေးကို ဝေးကွာစေလို့ပဲ” ဆိုတဲ့ သဘောပေါ့။

အဲဒါ စိတ်စမ်းသပ်ချက် လုပ်ချင်တော့ ပြောသူနာမည်ကို ဖျောက်လိုက်ပြီး ဒီစကားရပ်ကို မင်းဘယ်လိုမြင်လဲ။ အဲဒါ အရင်က ပြည်ပမှာနေခဲ့တဲ့လူတစ်ယောက် ပြောခဲ့တာဆိုတဲ့ သဘောမျိုးနဲ့ သူ့ကို မေးလိုက်တဲ့။ သူ့ အဖြေက အဲဒီစကားကို nonsense တဲ့။ ကျွန်တော် ထိုင်းမှာ နေရတော့ မဲစာရင်း မပါတော့ မဲမပေးနိုင်ခဲ့တာကိုလည်း သိတော့ သူက ဆက်ပြောတာပေါ့။ မဲမပေးခဲ့တဲ့သူဟာ အစိုးရကို အခုမှ ဝင် မဝေဖန်သင့်ဘူး ဘာညာပေါ့။ တခြား quotaiion တစ်ခုကိုပဲ ချစ်ရတဲ့ သူငယ်ချင်းကြီးက ကိုးကားပြောသွားတာ။ သူက quotation တွေ ကြိုက်တဲ့သူမို့ သူ့ကို တမင် စမ်းသပ်လိုက်ကတာလည်း ပါတယ်။ ဟီး။ တကယ်တော့ မဲမပေးခဲ့တဲ့သူက မဝေဖန်ရဘူးဆိုတာကလည်း သဘာဝ မကျပါဘူး။ မဲပေးခဲ့ခဲ့ မပေးခဲ့ခဲ့ လူတိုင်းဟာ ဥပဒေတွေကို လိုက်နာနေရပြီး၊ impact တွေကလည်း မဲမပေးခဲ့သူအပါအဝင် လူတိုင်းအပေါ် သက်ရောက်တယ်လေ။ အဲဒိလောဂျစ်ကြီးက သဘာဝ မကျပါဘူး။

အဲဒါနဲ့ nonsense လို့ သူေြပြာပြီးတော့မှ အဲဒီစကားက ဒေါ်စု ပြောခဲ့တာဆိုတော့ ကျွန်တော့်ကို ဆဲပါလေရော။ မင်းက quotaion တွေကို ဖြတ်ညှပ်ကပ်တဲ့။ မဆိုင်ဘူးလေ။ သူလည်း quotation တွေဆို တင်နေကျ။ သူ့စိတ်ကို စမ်းသပ်ချင်လို့သာ ပြောသူနာမည်ကို တမင် အာရုံလွှဲလိုက်တာ။ အဲဒီမှာ ပြောသူရဲ့ အရှိန်အဝါ မပါတော့ အဲဒိစကားကို nonsense လို့ ပြောပါလေရော။ ကျွန်တော့်ကိုလည်း မီဒီယာသောက်ကျင့်ဆိုပြီး စွပ်စွဲတာပေါ့။ exile ညှော်နံ့မိနေပြီလို့လည်း စွပ်စွဲသေးတယ်။ ဘာဆိုင်လို့လဲ။ သိချင်လို့ စမ်းသပ်ကြည့်တာလေးကို။ ဟီး။ ကျွန်တော်ကလည်း အားကျမခံ ပြန်ပြောတာပေါ့။ မင်းက ငါ့ရဲ့ အစမ်းသပ်ခံ ကြွက်ဖြူလေးလို့။ ဟီး။ မင်းမို့ ဒေါ်စုစကားကို nonsense လို့ ပြောရက်တယ်ကွာ ဆိုပြီးလည်း ပြန်ရိလိုက်သေးတယ်။ ဟီး

စကားတစ်ခွန်းရဲ့ အမှန်အမှားဆိုတာ ပြောသူရဲ့ နာမည်အပေါ်မှာပါ မူတည်နေတာ သိလိုက်ရတယ်။ စကားအပေါ် တန်ဖိုးထားမှှု မထားမှှုဆိုတာ ပြောသူအပေါ်မှာ မူတည်နေရော။ ဒါကြောင့် တခါတလေ ဒေါ်နယ်ထရမ့်တို့၊ ကလင်တန်တို့ ပြောလိုက်တဲ့ စကားတွေဟာ ပုံမလာပေမဲ့၊ တခါတခါဆို ပြောတဲ့ အဓိပ္ပါယ်ချင်း အတူတူ သူတို့လိုလူတွေ ပြောမှ လူတွေက အရေးလုပ်ကြတာလေ။ 

ထားပါ။ အခုဟာ ရေးလိုက်လို့ ဒေါ်စုကိုပဲ အသားလွတ်လိုက်တိုက်ခိုက်တယ်လို့တော့ မထင်ပါနဲ့။ ဟိုးအရင် Gtalk ခေတ်၊ blog ခေတ်ကတည်းက ဒေါ်စုကို ချစ်လို့ ကဗျာတွေ သုံးလေးပုဒ် ရေးခဲ့ဖူးတယ်။ အလိုလို နေရင်းကို ချစ်စရာကောင်းတဲ့ အမေတစ်ယောက်လို၊ အန်တီကြီး တစ်ယောက်လို ခံစားခဲ့တာ။ အခုလည်း သိပ်မကြိုက်တော့ပေမဲ့ အတိုင်းအတာ တစ်ခုထိ ချစ်နေတုန်းပါပဲ။ မကြိုက်တော့တာကတော့ ၂၀၁၂ ကတည်းက။ ထားပါ။ မကြိုက်တဲ့အကြောင်း မပြောချင်တော့ဘူး။

အတိုင်းအတာ တစ်ခုအထိ အန်တီတစ်ယောက်လို ချစ်နေတုန်းပဲ။ ဒါကြောင့် အခု နိုင်ငံခြာမှာ ဆန္ဒပြကြရင် ဒေါ်စုပုံကို မီးရှို့တာ ဘာညာလုပ်ကြရင် စိတ်မကောင်းဖြစ်မိပြိး ဒေါသထွက်လာတာ အမှန်ပဲ။ ထားပါ။ ဒါက ကိုယ့်စိတ်ခံစားချက်။

အခုမှ အမေစု ဆိုပြီး အရမ်းချစ်ပြနေတဲ့ အထဲက တချို့ဆို အဲဒီတုန်းက ဒေါ်စုပုံတွေ၊ ဒေါ်စုအကြောင်းတွေ ရေးလို့ ဆိုပြီး block ခဲ့တဲ့သူတွေပါတယ်။ အဲဒီတုန်းက ကျွန်တော် နဘေတွေနဲ့ ရေးခဲ့တဲ့ ကဗျာတစ်ပိုဒ်က

အမေ့ခြံနံပါတ် ငါးဆယ့်လေးဟာ

မျှော်လင့်ခြင်းရဲ့ ပြယုဂ် အားတက်ဆေးပေါ့ 

အမေ့အမြင်ပုံစံကို အငှားဆောင်ပြီး သားတို့အများအတွက်တွေးမယ် 

အမေ့ရင်ခုန်သံကို ကြားယောင်ပြီး သားတို့အားဆက်မွေးမယ်။

ကိုယ်ရေးခဲ့တာနဲ့ အခု အဆဲမခံရအောင် ကာဗာလုပ်တာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ခံစားချက် ပြောင်းသွားတာကို ပြောပြတာ။

၂၀၁၂ က စပြီး ခံစားချက် ပြောင်းသွားတယ်။ ဒါပေမဲ့ အကောင်းဆုံးလုပ်နိုင်ပါစေဆိုတဲ့ ဆန္ဒတော့ ရှိနေတုန်းပဲ။ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ခံစားလိုက်ရတာကတော့ လက်ပံတောင်းတောင် ကိစ္စကနေ စတယ်။ လူတွေရဲ့ အုပ်စုစိတ်ဓာတ်ကိုလည်း စိတ်ပျက်မိတယ်။ အဲဒီလူတွေကို မထောက်ခံရင်တောင် မဆဲသင့်ဘူး မဟုတ်လား။ အသိမ်းခံရတဲ့ မြေတွေဟာ ကိုယ့်မြေတွေဆိုရင်၊ ပြီးတော့ အဲဒီပရောဂျက်ရဲ့ အဓိက အကျိုးခံစားုရမယ့် နိုင်ငံဟာ တရုတ်နိုင်ငံ ဖြစ်နေကြောင်း သိရင်.. မြေအသိမ်းခံခဲ့ရသူ အဖွားကြီးတွေဘက်က မရပ်တည်ပေးနိုင်ရင်တောင်မှ ကိုယ်ချင်းစာတရားကိုငဲ့သင့်တယ်။ မဆဲသင့်ဘူးလို့ ထင်တယ်။ မြေ၊ယာပဲ တစ်သက်လုံး လုပ်ကိုင်စားခဲ့တဲ့သူတွေဟာ လျော်ကြေး ဘယ်လောက်ရရ အဲဒါပဲ ဆက်လုပ်ချင်မှာပဲ။ အခု ကျွန်တော် ပြောတဲ့ သူငယ်ချင်းမှာလည်း တစ်နေ့ အေးအေးချမ်းချမ်း ယာပြန်လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ အိပ်မက်ရှိကြောင်း သူပြောတယ်။ အဲ… အသိမ်းခံရတဲ့ မြေဟာ ကိုယ့်မြေ ဖြစ်နေပြီဆိုရင် ? ပျက်စီးသွားတဲ့ ဘဝ စိတ်ကူးယဉ်မှှုလေးတွေကို ဘာနဲ့ ပြန်လျော်ပေးကြမှာလဲ။

အချုပ်ပြောရရင် မဲမပေးခဲ့ဘူးဆိုတာလည်း ဒေါ်စုပြောခဲ့တဲ့ quotation အတိုင်းပဲ။ ဒီမိုကရေစီ အတုမှာ ဘာမှ မလုပ်ကြတော့ဘဲ မျောသွားတာဟာ ပိုဆိုးတယ်လို့ ထင်လို့။

(Facebook က ပို့စ်ကို မူရင်းရေးခဲ့တဲ့ backdate နဲ့ blog ကို ပြန်ရွှေ့တာပါ။)

အန်တီစုရဲ့ ပျော့ကွက်တစ်ခု

 လွတ်လပ်မှှုတို့၊ လူသားဝါဒီတို့ ရှှုထောင့်က ကြည့်မယ်ဆိုရင် ဒေါ်စုကိုက ဟိုးအရင်ကတည်းက ထောက်ပြစရာ တစ်ခုရှိတယ်။ နိုင်ငံရေး ရှှုထောင့်ကနေ ဆိုရင်တော့ သူမှန်ပါတယ်။ အရင်ကလည်း ရေးဖူးတယ်။

သူ့ကို နိုင်ငံခြားသားနဲ့ ယူတဲ့ ကိစ္စကို စစ်အာဏာရှင်တွေက အောက်လုံးနဲ့ တိုက်ခိုက်တဲ့အခါ၊ ဘိုကတော်စုကြည်တို့၊ ကုလားဖြူမယားစုကြည်တို့ဆိုတဲ့ စကားလုံးတွေကို ရင့်ရင့်သီးသီး သုံးပြီး အရင်တုန်းက စစ်အာဏာရှင်တွေက တိုက်ခိုက်၊ မေးခွန်းထုတ်တုန်းက သူပြန်ဖြေခဲ့တာက နိုင်ငံခြားမှာနေရင် နိုင်ငံခြားသားနဲ့ ရမှာပေါ့။ မြန်မာမှာနေရင် မြန်မာနဲ့ ရမှာပေါ့ ဆိုတဲ့အဖြေမျိုးပဲ ပေးသွားတယ်။  တကယ်က လူအချင်းအတူတူပဲ၊ အိမ်ထောင်ရေးက ကျွန်မကိုယ်ရေးကိုယ်တာကိစ္စ၊ နိုင်ငံခြားသားလည်း လူပဲ ဆိုပြီး ဖြေသင့်တာမျိုး။ နိုင်ငံခြားသားနဲ့ ယူခဲ့တာက မှားခဲ့သလို၊ အဲလိုမှားအောင် စစ်အစိုးရက ပြည်ပကို ပို့ထားလို့ နိုင်ငံခြားမှာနေရလို့ နိုင်ငံခြားသားနဲ့ပဲ ရခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ သဘောမျိုး ဖြစ်သွားရော။

နိုင်ငံခြားသားနဲ့ ယူလိုက်တဲ့သူတွေဟာ ကံဆိုးမိုးမှောင်စွာနဲ့ နိုင်ငံခြားရောက်ပီး ရွှေမြန်မာတွေကို  မရဘဲ နိုင်ငံခြားသားကို ယူလိုက်ရသလိုလို။ 

အဲဒီတုန်းက အာဏာရှင်တွေက အောက်လုံးသုံးပြီး သူ့ကို တိုက်ခိုက်တာ ဆိုးဝါးလွန်းပေမဲ့ အဲဒီတုန်းက ဒေါ်စုတုံ့ပြန်ပုံကို ဟိုးအရင်ကတည်းက ဘဝင်မကျခဲ့ဘူး။ 

နိုင်ငံရေးအရကြည့်မယ်ဆိုရင်တော့ ဒေါ်စု အဲလို ဖြေခဲ့တာ မှန်ပါတယ်။ နို့မို့ဆိုရင်တော့ အဲဒီအချက်နဲ့ပဲ နိုင်ငံရေးမှာ  တစ်ပန်းရှုံးနေတာကိုး။

(Facebook က ပို့စ်ကို Facebook က ဒိတ်အတိုင်း backdate နဲ့ ပြန်တင်တာပါ။ 

ကိုမျိုးမဟာလက်နက်

 (ကိုမျိုး မဟာလက်နက်)

ကိုမျိုး မဟာလက်နက် ဆိုလု့ိ 18+ မထင်ကြနဲ့ဦး။ ငါးတန်းလား၊ ခြောက်တန်းမှာလား မသိ။ အ-ထ-က (၅) တာမွေမှာ..သမိုင်းဆရာက ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ် ဖြစ်ရခြင်း အကြောင်းကို သင်တော့ .... ကို = (ကို)လိုနီ နယ်မြေများ အပြိုင်အဆိုင်ရှာဖွေခြင်း။ မျိုး = အ(မျိုး)သားရေး စိတ်ဓာတ်များ အလွန်ပြင်းထန်လာခြင်း။ မဟာ = (မဟာ)မိတ်စစ်အုပ်စုများ အပြိုင်အဆိုင်ဖွဲ့စည်းခြင်း။ လက်နက် = စစ်(လက်နက်)ပစ္စည်းများ အပြိုင်အဆိုင် တပ်ဆင်ခြင်းကို အလွယ်မှတ်ခိုင်းတာ။ mnemonic နည်းပေါ့။ 

ပြောချင်တာက အဲလို နည်းနဲ့ မှတ်ခဲ့ရုံမက ကိုယ်ဟာ.... ခပ်ငယ်ငယ်လေးရှိသေးပေမဲ့...အဲလို ကလေးအရွယ်ကတည်းက မျိုးချစ်စိတ်ဆိုတာ ကမ္ဘာစစ်ကိုတောင် ဖြစ်စေပါလား၊ ဒါနဲ့များ ကမ္ဘာ့သမိုင်းမှာကျ အဲလိုသင်ပြီး မြန်မာ့သမိုင်းလို ဟာမျိုးမှာကျ ဘာလို့ မျိုးချစ်စိတ်က (အမြဲတမ်း ခြွင်းချက်မရှိ) ကောင်းသလို သဘောတရားတွေ သင်ရတာလဲဆိုပြီး လေးလေးနက်နက်ကို အဲဒီတုန်းက တွေးဖူးတာ။ မျိုးချစ်စိတ်ရဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးကို တချို့လူကြီးတွေ အခုထိ အဲလို မတွေးနိုင်တာ အံ့သြစရာ။

ပြောရရင်တော့ ကိုယ်ဟာ ငယ်ငယ်ကတည်းက အတွေးအခေါ်ကောင်းခဲ့တဲ့သူလေးပါလား။ 😃 ဆရာအောင်သင်း သူ့ကိုယ်သူ အရွှန်းဖောက် ပြောဖူးသလို ပြောရရင်တော့ ... ငယ်ငယ်တုန်းက ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် အခု ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်က ပြန်ကြည်ညိုစရာ။ ခိခိ 😃

(ကောင်းကင်ကို)

Facebook က ပို့စ်တချို့ blog ကို ရွှေ့တဲ့အနေနဲ့ Facebook ပို့စ်ကို backdate နဲ့ ပြန်တင်တာပါ။

ဘာသာရေး နဲ့ ဘိန်း

 ဘာသာရေးနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး “အဆိုးဘက်မှာ စွဲလမ်းမှှု”ဟာ ဘိန်းစွဲတာထက် ဆိုးပါတယ်။ ဘိန်းက စွဲတဲ့လူနဲ့ သူ့ပတ်ဝန်းကျင် ကွက်ကွက်လေးလောက်ပဲ ဆိုးကျိုးပေးနိုင်တာ။ ဘာသာရေး အစွဲအလမ်းကြောင့်ကျ တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ အပြစ်မဲ့သူတွေ အများကြီး သေနေရ၊ ဒုက္ခရောက်နေရ၊ အဖိနှိပ်ခံနေရတယ်။

ဘိန်းစွဲခဲ့သူတွေထဲမှာ ကျွန်တော်တို့ လေးစားနေရတဲ့ ကမ္ဘာကျော် အဆိုတော်တွေ ရှိတယ်။ မြန်မာ့ဂီတလောကမှာ သမိုင်းမှတ်တိုင်တွေ စိုက်ထူသွားခဲ့တဲ့ အဆိုတော်တွေ ရှိတယ်။ (အဲဒီ အဆိုတော်တွေရဲ့ နာမည်တွေကိုတော့ ကျွန်တော် မပြောချင်ဘူး) ဘာသာရေး အလွန်အကျွံ စွဲသူတွေကြောင့်တော့ လူတွေ သေရတာပဲ ရှိတယ်။

ဘာသာရေးကို အရမ်းယုံကြည်စွဲလမ်းပြီး ကောင်းတာလုပ်တဲ့သူတွေလည်း ရှိပါတယ်လို့ ပြောလာရင် အဲဒါက တကယ်တော့ အဲဒီလူဟာ ဘာသာရေးကွက်ကွက်လေးတစ်ခုတည်းကို စွဲလမ်းမနေဘဲ မေတ္တာဝါဒကို ကျင့်သုံးလို့ ဖြစ်လိမ့်မယ်။ အဲလိုလူမျိုးဟာ ဘာသာရေးကို စွဲလမ်းတာ မဟုတ်ဘဲ ဓမ္မကို နှစ်ခြိုက်တာလို့ ပြောရမလား။

ဘာသာတစ်ခုတည်းကို အလွန်အကျွံ ကွက်ပြီး စွဲလမ်းနေရင်တော့ အဲဒီဘာသာရေးသမားဟာ သူ့ဘာသာနဲ့ ကိုယ့်ဘာသာ အပြိုင်အဆိုင် ခွပ်နေမယ့် အဆင့်ကနေ ဘယ်လိုလုပ် တက်လာမှာလဲ။

ဘာသာရေးကြောင့် တိုက်ရိုက်မဟုတ်ပေမဲ့… ဘာသာရေးခေါင်ဆောင်တွေကြောင့် World Trade Center လည်း ပြိုခဲ့ပြီ။ အစ္စလာမ်မစ် ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်တချို့ဟာ ကမ္ဘာမှာ ရွံစရာအကောင်းဆုံး လူတွေကို ဖြစ်လို့။

ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်တွေကြောင့် “ခွေးကို အားရပါးရ ပေါင်းစမ်း” ဆိုတဲ့ စကားတွေလည်း ပေါ်လာပြီ။ အဲလို ဘုန်းကြီးကို ရဟန်းတစ်ပါးမို့၊ သင်္ကန်းကြီး ဝတ်ထားလို့ မဝေဖန်သင့်ဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆက ခေတ်ပညာတတ်ဆိုတဲ့… စက်မှှုတက္ကသိုလ်က ကျောင်းနေဘက် တချို့မှာတောင် ရှိသေးတယ်။ ကြည့်စမ်း။ ဘာသာရေး အစွဲအလမ်း၊ ဘာသာရေးမှှိုင်းက လူတွေကို ဘယ်လောက်တောင် ကန်းစေသလဲဆိုတာ။

ကောင်းကင်ကို

friend list မှာ လူလျော့သွားလို လျော့သွားငြား ပြန်တင်ကြည့်တာ။ ဟိုးအရင်တုန်းက ရေးခဲ့တဲ့ဟာ။ Facebook က ပို့စ်ကို အဲဒီရက်အတိုင်း backdate နဲ့ ပြန်တင်တာပါ။

OCD (သို့မဟုတ်) စိတ်စွဲလွန်ဝေဒနာ

သူ့ကိုကျွန်တော် စတွေ့တုန်းက

ကျွန်တော့်ခေါင်းထဲမှာ အရာရာအားလုံး ငြိမ်းချမ်းတိတ်ဆိတ်သွားခဲ့တယ်။

အာသာဆန္ဒ အကြောဆွဲမှှုအားလုံး၊

ခေါင်းထဲမှာ တရစပ် ထင်နေတဲ့ ပုံရိပ်တွေအားလုံး

ပျောက်သွားခဲ့တယ်။

ခင်ဗျားမှာ စိတ်စွဲလွန်ဝေဒနာ ရှိပြီဆိုရင်၊ ငြိမ်သက်တဲ့ အခိုက်အတံ့ဆိုတာမျိုး ခင်ဗျား ဘယ်တော့မှ ရမှာမဟုတ်ဘူး။

အိပ်ရာထဲမှာတောင် ကျွန်တော်တွေးနေတတ်တယ်။

ငါ တံခါးတွေ သော့ခတ်ခဲ့ရဲ့လား။ ခတ်ခဲ့တယ်။

ငါ လက်ဆေးခဲ့ရဲ့လား။ ဆေးခဲ့တယ်။

ငါ တံခါးတွေ သော့ခတ်ခဲ့ရဲ့လား။ ခတ်ခဲ့တယ်။

ငါလက်ဆေးခဲ့ရဲ့လား။ ဆေးခဲ့တယ်။

ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော် သူ့ကို စတွေ့ခဲ့တုန်းက၊ ကျွန်တော် တွေးနိုင်ခဲ့တဲ့ တစ်ခုတည်းသော အရာက

သူ့နှှုတ်ခမ်း အကွေးအညွတ်လေးပဲ။

ဒါမှမဟုတ် သူ့ပါးပေါ်ကျနေတဲ့ မျက်တောင်လေး

သူ့ပါးပေါ် ကျနေတဲ့ မျက်တောင်လေး

သူ့ပါးပေါ် ကျနေတဲ့ မျက်တောင်လေး။

ရင်ခုန်သံဖွင့်ဟ သူ့ကိုစကားစရတော့မယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်သိခဲ့တယ်။

သူနဲ့ကျွန်တော် တစ်နေရာမှာ ချိန်းတွေ့ကြဖို့ စက္ကန့်သုံးဆယ်အတွင်းမှာ ခြောက်ကြိမ်တောင် ကျွန်တော် ကမ်းလှမ်းမိတယ်။

သုံးကြိမ်မြောက်မှာ သဘောတူလက်ခံကြောင်း သူပြောလိုက်ပေမဲ့ ကျွန်တော်က စိတ်မချသေးတော့ ဆက်ပြီး ကမ်းလှမ်းနေမိတော့တာပေါ့။

ပထမအကြိမ် ချိန်းတွေ့ခဲ့ကြတုန်းက သူနဲ့ကျွန်တော် စကားပြောခဲ့ရတဲ့ အချိန်ထက်တောင်၊ အစားအသောက်ကို တကယ်စားခဲ့တဲ့ အချိန်ထက်တောင်၊ အစားအသောက်အရောင်အပေါ် ကျွန်တော်ဇီဇာကြောင်နေခဲ့တဲ့ အချိန်က ပိုများခဲ့တယ်။

ဒါပေမဲ့ အဲဒါကို သူသဘောကျသွားပါလေရော။

သူ့ကို ကျွန်တော် နှှုတ်ဆက်အနမ်း ၁၆ ကြိမ် ပေးရတာ၊ တကယ်လို့ အဲဒီနေ့ဟာ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ဖြစ်ခဲ့မယ်ဆိုရင် နှှုတ်ဆက်အနမ်း ၂၄ ကြိမ် ပေးရတာကိုလည်း သူ သိပ်သဘောကျခဲ့တယ်။

အိမ်ပြန်ဖို့ လမ်းလျှောက်ကြတဲ့အခါ ပလက်ဖောင်းအက်ကွဲရာတွေကြောင့် ကျွန်တော် တုံ့နှေးစိတ္တဇဖြစ်၊ အတူတူလမ်းလျှောက်ချိန်ကို တစ်သက်တာလောက်ယူပစ်ခဲ့ရတာကိုလည်း သူသိပ်သဘောကျခဲ့တယ်။

အိမ်တစ်လုံးမှာ ကျွန်တော်တို့ အတူတူပြောင်းနေကြတဲ့အခါ လုံခြုံလိုက်တာလို့ သူကပြောတယ်။ ကျွန်တေ်ာက တံခါးကို ၁၈ကြိမ်တိတိ သော့ခတ်လေ့ရှိတော့ ဘယ်သူမှ ဝင်မခိုးနိုင်တော့ဘူးပေါ့။

သူစကားပြောတဲ့အခါ သူ့နှှုတ်ခမ်းတွေကို ကျွန်တော် အမြဲတမ်းကြည့်တယ်။

သူစကားပြောတဲ့အခါတိုင်း ကြည့်တယ်။

သူစကားပြောတဲ့အခါတိုင်း ကြည့်တယ်။

သူစကားပြောတဲ့အခါတိုင်း ကြည့်တယ်။

သူစကားပြောတဲ့အခါတိုင်း ကြည့်တယ်။

ကျွန်တော့်ကိုချစ်တဲ့အကြောင်း သူဖွင့်ဟ စာလုံးပေါင်းတဲ့အခါ၊ သူ့နှှုတ်ခမ်းလွှာအစွန်နှစ်ဘက်ဟာ အပေါ်ကို ကွေးကွေးလေးတက်သွားတယ်။

ညဆိုရင် မီးတွေအားလုံးကို ကျွန်တော် ပိတ်လိုက်တာ၊ ပြန်ဖွင့်လိုက်တာ၊ ပြန်ပိတ်လိုက်တာ၊ ပြန်ဖွင့်လိုက်တာ၊ ပြန်ပိတ်လိုက်တာ၊ ဖွင့်လိုက်၊ ပိတ်လိုက်၊ ဖွင့်လိုက်၊ ပိတ်လိုက်၊ ဖွင့်လိုက်၊ ပိတ်လိုက်၊ ဖွင့်လိုက်၊ ပိတ်လိုက်၊ ဖွင့်လိုက်၊ ပိတ်လိုက်၊ ဖွင့်လိုက်၊ ပိတ်လိုက်၊ ဖွင့်လိုက်၊ ပိတ်လိုက်၊ ဖွင့်လိုက်၊ ပိတ်လိုက်၊ ဖွင့်လိုက်၊ ပိတ်လိုက် လုပ်နေတာတွေကို သူက အိပ်ရာထက်မှာလှဲပြီး ကြည့်နေခဲ့တာပေါ့။

သူဟာ မျက်လုံးလေးမှိတ်ထားပြီး၊ နေ့အလင်းရောင် နဲ့ ညအမှောင်တွေ သူ့ရှေ့မှာ တစ်ဖျပ်ဖျပ် ဖြတ်သန်းပြေးလွှားနေသလိုမျိုး စိတ်ကူးယဉ်လို့ ရခဲ့တာပေါ့။

ဒီလိုနေလာရင်းနဲ့ တချို့နံနက်ခင်းတွေမှာ၊ သူအလုပ်မသွားခင် နှှုတ်ဆက်အနမ်းတွေ ကျွန်တော်စခြွေတဲ့အခါ သူအလုပ်နောက်ကျလိမ့်မယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းပြချက်နဲ့ သူခပ်သွက်သွက် ထွက်သွားတတ်လာပြီ။

ပလက်ဖောင်းအက်ကွဲရာတွေနား ကျွန်တော်စိတ္တဇပွားပြီး ရပ်နေမိတဲ့အခါ သူတစ်ယောက်တည်း ဆက်လျှောက်သွားတတ်လာပြီ။

ကျွန်တော့်ကိုချစ်တဲ့အကြောင်း သူ လေးတိလေးကန်စာလုံးပေါင်းတဲ့အခါ သူ့ပါးစပ်ဟာ တင်းတင်းတောင့်တောင့်၊ မျဉ်းဖြောင့်တစ်ကြောင်းလို ဖြစ်လာပြီ။

ကျွန်တော့်ကို အချိန်တွေ အလွန်အကျွံပေးနေရကြောင်း သူပြောလာပြီ။

ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်ကစပြီး သူ့အမေအိမ်မှာ သူ ပြောင်းအိပ်ပြီ။

သူ့ကို ကျွန်တော် အရူးအမူးစွဲလမ်းနေတာကို သူ ခွင့်မပြုခဲ့သင့်တဲ့အကြောင်း ကျွန်တော့်နားထဲကို သူ သံရည်ပူလောင်းပြီ။ ဇာတ်လမ်းကြီး တစ်ခုလုံးဟာ အမှားအယွင်းတစ်ခုတဲ့။ ဒါပေမဲ့ သူနဲ့ ပွေ့ဖက်ပြီးတိုင်း ကျွန်တော် လက်ဆေးစရာမှမလိုတာ၊ ဘယ်လိုလုပ်ပြီး အမှားအယွင်းတစ်ခု ဖြစ်နိုင်မှာလဲ။ အချစ်ဆိုတာ အမှားအယွင်းတစ်ခု မဟုတ်ဘူး။ သူကျတော့ အဝေးကို ထွက်ပြေးနိုင်ပြီး ကျွန်တော်ကျတော့ ထွက်မပြေးနိုင်ဘူးဆိုတဲ့ စုတ်သပ်ရင်ကွဲအမြင်က ကျွန်တော့်ကို သေလုမတတ် နာကျင်စေတယ်။

သူ့အကြောင်းပဲ အမြဲတွေးနေမိလို့ နောက်တစ်ယောက်ရှာဖို့ ကျွန်တော် အပြင်မထွက်နိုင်ဘူး။ ကျွန်တော် အပြင်မထွက်နိုင်ဘူး။

အရာရာကို ကျွန်တော် အလွန်အကျွံ စွဲလမ်းမိပါတယ်။ ကျွန်တော့် အရေပြားတလျှောက် ရောဂါပိုးတွေ အလစ်ဝင်ရောက်လာတာကို ကျွန်တော်မြင်ရတယ်။

ကားတွေ တစ်စီးပြီးတစ်စီး၊ ဆက်တိုက်…ဆက်တိုက်…ဆက်တိုက်…ကျွန်တေ်ာ့ကို ဝင်တိုက်တာကို ကျွန်တော်မြင်ရတယ်။

ကျွန်တော်တွယ်ငြိခဲ့သမျှအရာရာမှာ သူသာ ပထမဆုံး အလှအပပါ။

စတီယာရင်ကို သူစတိုင်ကျကျ ကိုင်လိုက်ပုံကို မြင်ယောင်တွေးတောရင်း နံနက်တိုင်းမှာ နိုးချင်တယ်။

မီးခံသေတ္တာဖွင့်သလို စတိုင်နဲ့ ရေပန်းခလုတ်ကို သူလှည့်ပုံ

ဖယောင်းတိုင်တွေကို သူမှှုတ်ငြှိမ်းပုံ

ဖယောင်းတိုင်တွေကို မှှုတ်ငြှိမ်း

ဖယောင်းတိုင်တွေကို မှှုတ်ငြှိမ်း

ဖယောင်းတိုင်တွေကို မှှုတ်ငြှိမ်း

ဖယောင်းတိုင်တွေကို မှှုတ်ငြှိမ်း

မှှုတ်ငြှိမ်း

အခု သူ့ကို တခြားဘယ်သူက နမ်းနေမလဲဆိုတာကို ကျွန်တော်တွေးနေမိတယ်။

ကျွန်တော် အသက်တောင် ရှူလို့မရတော့ဘူးဗျာ။ ဘာကြောင့်လည်းဆိုတော့ အဲဒီလူက သူ့ကို တစ်ချက်ပဲနမ်းတယ်။ အဲဒီအနမ်းဟာ ပြီးပြည့်စုံမှှု ရှိမရှိလည်း အဲဒီလူ ဂရုမစိုက်ဘူး။

ကျွန်တော်သူ့ကို အရမ်း ပြန်လိုချင်တယ်။

တံခါးကို ကျွန်တော် မပိတ်ဘဲ ထားလိုက်ပြီ။

မီးကို ကျွန်တော် မပိတ်ဘဲ ထားလိုက်ပြီ။

By နီးလ်ဟီးလ်ဘွန်းန် (Neil Hilborn)

ဘာသာပြန်သူ - ကောင်းကင်ကို

ကဗျာဆရာ နီးလ်ဟီးလ်ဘွန်းန် ရဲ့ “OCD” ဆိုတဲ့ slam poem (စကားပြော ကဗျာ) ပါ။ Slam poem တွေဟာ ပရိသတ်ဆီကို စကားပြောပုံစံနဲ့ တိုက်ရိုက်မက်ဆေ့ ပေးလေ့ရှိပါတယ်။ Slam poem တွေကို ကော်ဖီဆိုင်တွေ၊ စာအုပ်ဆိုင်တွေမှာလည်း ရွတ်ဆိုတင်ဆက်လေ့ ရှိပါတယ်။ ပထမဆုံး poetry slam ကဗျာရွတ်ဆို တင်ဆက်မှှု ပြိုင်ပွဲကို အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ နယူးယောက်မြို့မှာ ၁၉၈၈ ခုနှစ် သြဂုတ်လက ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၉၀ မှာတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ ပထမဆုံး National Poetry Slam ပြိုင်ပွဲကို စတင်ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာ poetry slam ဟာ အလွန်ရေပန်းစားလာတာမို့ ကဗျာဆရာတွေဟာ အချိန်ပြည့် အလုပ်အကိုင်အဖြစ် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းမှာ လှည့်လည်ပြီး ကဗျာရွတ်ဆိုတင်ဆက်နိုင်လာကြပါတယ်။ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာတင်မကဘဲ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေကို လှည့်လည်ပြီး ကဗျာရွတ်ဆိုတင်ဆက်မှှုတွေ ပြုလုပ်လာကြပါတယ်။

နီးလ်ဟီးလ်ဘွန်းန်ရဲ့ ကဗျာဟာ “OCD” စိတ်ရောဂါဝေဒနာ အကြောင်းကို အချစ်အလွမ်း ကြေကွဲမှှုခံစားချက်ကြမ်းကြမ်းနဲ့ ရောစပ်ဖွဲ့ဆိုထားတဲ့ ကဗျာဖြစ်ပါတယ်။ အသက် ၁၈ နှစ်ကနေ ၅၄ နှစ်အတွင်း စုစုပေါင်းလူဦးရေရဲ့ ၂ ရာခိုင်နှှုန်းကျော်ဟာ OCD ဝေဒနာရှင်တွေလို့ OCD ဝေဒနာအကြောင်း ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တစ်ခုက ဆိုပါတယ်။ စိတ်စွဲလွန်ဝေဒနာရှင်တွေရဲ့လက္ခဏာ တချို့ကတော့ လက်ခဏခဏ ဆေးရမှ နေသာထိုင်သာရှိတာ၊ တချို့အရောင်တွေကို ကြောက်ရွံ့တာ၊ တစ်ခုခုလုပ်ရင် ဘယ်နှစ်ကြိမ်ဆိုပြီး အကြိမ်အရေအတွက် အတိအကျ လုပ်ရမှ စိတ်အေးသွားတာ စတဲ့ အလွန်အကျွံ စွဲလမ်းမှှု မျိုးစုံပါပဲ။

စိတ်စွဲလွန်ဝေဒနာ ပေါ်လွင်အောင် တချို့စာကြောင်းတွေကို ကဗျာဆရာက ထပ်ကာထပ်ကာ ထပ်ကာထပ်ကာ ထပ်ကာထပ်ကာ ထပ်ကာထပ်ကာ ထပ်ကာထပ်ကာ ကျော့ထားပါတယ်။ ကဗျာတတိယပိုဒ်မှာပါတဲ့ “သူ့ပါးပေါ်ကျနေတဲ့ မျက်တောင်လေး” ဆိုတာကလည်း အဓိပ္ပါယ်အများကြီး ရှိပါတယ်။ ကြယ်ကြွေတဲ့အခါ ဆုတောင်းရင် ဆုတောင်းပြည့်တယ်လို့ အယူရှိကြသလိုမျိုးပဲ ပါးပေါ်မှာ မျက်တောင်လေးတွေ့ခိုက် ဆုတောင်းရင် ဆုတောင်းပြည့်တယ်လို့ တချို့က ယူဆကြသတဲ့။ ကောင်မလေးကို စတွေ့တဲ့အခိုက်အတန့်မှာ “သူ့ပါးပေါ်ကျနေတဲ့ မျက်တောင်လေး” ဆိုတာကို ကဗျာထဲမှာ အကြိမ်ကြိမ်ကျော့ထားတော့ ကဗျာဆရာဟာ နိမိတ်ပုံလှလှနဲ့ အကြိမ်ကြိမ် ဆုတောင်းချင်တာ ဖြစ်လိမ့်မယ်ထင်တယ်။

နီးလ်ဟီးလ်ဘွန်းန်ရဲ့ “OCD” ကဗျာဟာ YouTube မှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအထိ စာရင်းအရ ကြည့်ရှှုသူပေါင်း ၁၂သန်းကျော် ရှိပြီး စံချိန်သစ်တစ်ခု တင်ထားပါတယ်။

နင္မလုပ္ခဲ့တာေတြ

မွတ္မိေသးလား?

နင္အျမတ္တႏုိးထားတဲ့ကား၊ ငါ မရမကငွားခဲ့တဲ့ရက္က

ငါ့လက္ခ်က္နဲ႔ နင့္ကားေလး ပိန္ခ်ိဳင့္ရုပ္ပ်က္

နင္ ငါ့ကုိသတ္ခ်င္စိတ္ေပါက္ ေဒါသထြက္လိမ့္မယ္လို႔ ငါထင္ခဲ့ေပမဲ့

နင္ဟာ ေဒါသမထြက္ခဲ့။

မွတ္မိေသးလား?

ကပြဲကုိ အဝတ္အစားသတ္သတ္မွတ္မွတ္နဲ႔ လာရမယ့္အေၾကာင္း

နင့္ကိုမွာဖုိ႔အေရး ေခါင္းထဲေမ့ေပ်ာက္

နင္ ကုိ႔ရိုးကားရား ဂ်င္းေဘာင္းဘီနဲ႔ ေရာက္ခ်လာခဲ့

နင္ ငါ့ကုိ နာက်င္စိတ္ကြက္သြားလိမ့္မယ္လို႔ ငါထင္ခဲ့ေပမဲ့

နင္ဟာ စိတ္မကြက္ခဲ့။

မွတ္မိေသးလား?

တျခားေကာင္ေလးေတြကုိ ငါညဳတုတုျပဳစား

နင္သဝန္တုိေအာင္ မ်က္ႏွာမ်ားျပတုန္းက

နင္ငါ့ကို ထားသြားေတာ့မယ္လို႔ ငါထင္ခဲ့ေပမဲ့

နင္ဟာ ထားမသြားခဲ့။

နင္ဟာငါ့ကို သည္းခံျမတ္ႏုိး၊ ငါ့ေပ်ာ္ရႊင္မွႈေတြကို အုပ္မုိးေစာင့္ေရွာက္၊ နင္ျဖည့္ဆည္းေပးခဲ့တာေတြ မေရႏုိင္ေလာက္ေအာင္ အမ်ားၾကီးပဲေနာ္။

နင္ ဗီယက္နမ္က ျပန္လာရင္ စီကာပတ္ကံုးေျပာျပဖို႔

စကားလံုးေလးေတြျပင္ဆင္ ငါအမ်ားၾကီးစိတ္ကူးယဥ္ခဲ့ေပမဲ့

နင္ဟာ ျပန္မလာႏုိင္ခဲ့။

By မဲရီးလ္ဂလပ္စ္ (Merrill Glass)

ဘာသာျပန္သူ - ေကာင္းကင္ကုိ

ကဗ်ာ စျပီး တင္တဲ့ရက္ (၂၀၁၇ စက္တင္ဘာ ၁)၊ ဘာသာျပန္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္ (၂၀၁၇ ဇန္နဝါရီ)

ဒန္နိစေကာ့ထ္ရဲ႕ “Discovering Poetry” စာအုပ္ထဲမွာ မဲရီးလ္ဂလပ္စ္ ကေလာင္နာမည္နဲ႔ ေဖာ္ျပထားတဲ့ “But You Didn’t” ဆိုတဲ့ ကဗ်ာေလးပါ။ “Basic Skills in NEAB GCSE English” စာအုပ္မွာလည္း မဲရီးလ္ဂလပ္စ္ ကေလာင္အမည္နဲ႔ ဒီကဗ်ာေလး ပါခဲ့ပါတယ္။ ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲကေန ျပန္ေရာက္မလာေတာ့တဲ့ ခ်စ္သူအေၾကာင္းကို ေရးဖြဲ႕ထားတဲ့ ကဗ်ာပါ။ အြန္လိုင္းမွာ လူၾကိဳက္မ်ားတဲ့ ကဗ်ာေလးတစ္ပုဒ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ဘာသာျပန္ထားတာကုိလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ အြန္လိုင္းမွာေတာ့ ေလးပုိဒ္ပါတဲ့ ဗားရွင္းနဲ႔ ေျခာက္ပိုဒ္ပါတဲ့ ဗားရွင္း ႏွစ္မ်ိဳးကြဲေနပါတယ္။ အဲဒီဗားရွင္းႏွစ္မ်ိဳးဟာ ေနာက္ဆံုးအပုိဒ္မွာလည္း နည္းနည္း ကြဲျပားေနပါတယ္။ မဲရီးလ္ဂလပ္စ္ဟာ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ ကြင္းစလန္းဇာတိ ကဗ်ာဆရာမ တစ္ေယာက္လို႔ တခ်ိဳ႕က ဆိုၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း “But You Didn’t” ကဗ်ာကို အေမရိကန္ စစ္သားတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဇနီးသည္က ေရးဖြဲ႕ခဲ့တာလို႔ ဆုိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း အမည္မသိေက်ာင္းသူတစ္ဦးက ေရးဖြဲ႕ခဲ့တာလို႔ ဆိုၾကျပန္ပါတယ္။ ကဗ်ာရွင္နဲ႔ပတ္သတ္ျပီး ပေဟဠိျဖစ္ေနတာကလည္း အေတြးပြားေစပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မဲရီးလ္ဂလပ္စ္ လို႔ပဲဲ သံုးလိုက္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ဘာသာျပန္ထားတာကေတာ့ “Discovering Poetry” စာအုပ္ထဲက ေလးပုိဒ္ဗားရွင္းကုိ ဘာသာျပန္ထားတာပါ။ အဂၤလိပ္လိုမွာ အုိေကေနေပမဲ့ ဗမာလို တိုက္ရုိက္ဘာသာျပန္လိုက္ရင္ ကဗ်ာပံုစံရသ ေလ်ာသြားတယ္ထင္လိုိ႔ နည္းနည္းေလး ကြန္႔ညြန္႔ထားပါတယ္။

ပြည်ပအားကိုး ပုဆိန်ရိုး

 စစ်အစိုးရ သုံးခဲ့တဲ့ လေလှှိုင်းပေါ်က လူသတ်သမား၊ ပြည်ပအားကိုး ပုဆိန်ရိုးဆိုတဲ့ အောက်လုံးတွေ တစ်ပတ် ပြန်လည်လာပေါ့။ အဲဒီအောက်လုံးတွေ မြင်ရင် ပြည်ပမီဒီယာမှာ လုပ်နေတဲ့ သူငယ်ချင်းတွေကို မြင်ပြီး ပြုံးမိတယ်။ သူတို့ မိဘတွေက မေးရင် “မေမေရေ… ကျွန်တော်တော့ လေလှှိုင်းပေါ်က လူသတ်သမား လုပ်နေတယ်” တို့၊ “မေမေရေ...ကျွန်မတော့ ပြည်ပအားကိုး ပုဆိန်ရိုး” လုပ်နေတယ်လို့ပဲ ပြန်ဖြေရတော့မလိုလို။ ဟီး။ ပြည်ပမီဒီယာတွေမှာ လုပ်တဲ့လူ တချို့ကို သိပါတယ်။ ကိုယ်သိသလောက်တော့ အားလုံးဟာ နိုင်ငံကို ချစ်တဲ့စိတ် အထိုက်အလျောက်ရှိကြတဲ့သူ၊ ကိုယ့်နိုင်ငံအတွက် အထိုက်အလျောက် ဂုဏ်ယူချင်ကြတဲ့သူတွေပါ။ ကိုယ့်နိုင်ငံ ဂုဏ်ရှိမယ့် ဟာမျိုးပဲ ရေးချင်ကြတာ။ ကိုယ့်နိုင်ငံ ကိုယ့်လူမျိုးထဲက ထူးချွန်တဲ့သူတွေ၊ ကောင်းတဲ့သတင်းတွေ ပေါ်လာရင်လည်း သတင်းလုပ်ကြရတာ အမော။ ဒါပေမဲ့ သတင်းသမားဆိုတော့ အဆိုးတွေ ပါလာရင်လည်း အဆိုးကို ရေးကြရတာပါပဲ။ ဘာမှ နိုင်ငံကို သစ္စာဖောက်နေကြတာ မဟုတ်ဘူး။ ကျင့်ဝတ်ရှိတဲ့ မီဒီယာတွေဟာ ဝတ္ထုရေးသလို ရေးချင်တိုင်း လျှောက်ရေးလို့ မရပါဘူး။

ရခိုင်ကိစ္စမှာ တခါတလေ ပြည်ပမီဒီယာတွေရဲ့ တချို့သတင်းတွေ မပြည့်စုံတာ ရှိနိုင်တယ်။ တကယ်လို့ မပြည့်စုံခဲ့ဘူးဆိုရင် အာဏာပိုင်တွေက နယ်မြေထဲ သတင်းလိုက်ခွင့်ကို တားဆီး ကန့်သတ်ထားလို့ပါ။ နောက် လူတွေလက်မခံလိုတဲ့ အမှန်တွေကိုလည်း ရှောင်လွှဲလို့ ရမှာမဟုတ်ဘးူ။ ဆရာကြီး ဒေါက်တာသန်းထွန်း ပြောခဲ့သလို ပရော်ဖက်ရှင်နယ်စိတ် ရှိရပါတယ်။ သမိုင်းကို မျိုးချစ်စိတ်နဲ့ ဝင်စွက်တော့ ရှေးခေတ်မြန်မာနိုင်ငံဟာ နဂိုရှိခဲ့တဲ့ အကျယ်အဝန်းထက် အများကြီး ပိုကျယ်ပြီး သမိုင်းမမှန်တော့တာမျိုးပေါ့။ သတင်းလောကမှာလည်း မျိုးချစ်စိတ်တွေ ဝင်စွက်နေရင် ရေရှည်မှာ အကျိုးယုတ်ပြီး ဘယ်သူကမှ ယုံတော့မှာ မဟုတ်ပါဘူ။ ဒီတော့ ခါးသီးတဲ့အမှန်တရားကိုလည်း ရေးရမှာပါပဲ။ တစ်ကမ္ဘာလုံးက ရှိသမျှ မီဒီယာတွေ၊ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ တခြားအဖွဲ့အစည်းတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံကိုပဲ ကွက်ပြီးတော့ အငြိုးထားနေတာ မဟုတ်ပါဘူး။ တောက်လျှောက် သူ့ဟာသူ ရပ်တည်လာခဲ့တဲ့

 ကမ္ဘာ့ မီဒီယာကြီးတွေဟာ ဒီရခိုင်အရေးကျမှ ငွေယူတယ်ဆိုတာလည်း ယုတ္တိမရှိသလို ခုချိန်ထိ ခိုင်လုံတဲ့ အထောက်အထား ဘာမှ မရှိသေးတဲ့ အောက်လုံးတွေပါပဲ။ လူတွေဟာ ကိုယ်ယုံချင်တာကိုပဲ အမှန်တရားအဖြစ် ကြိုလက်ခံထားပြီး အဲဒါနဲ့ ကိုက်တာကို အမှန်၊ မကိုက်တာ မှန်သမျှ သစ္စာဖောက်တွေလို့ ဦးနှောက်ထဲမှာ ကြိုဆုံးဖြတ်ထားကြလို့သာ အဲလိုထင်နေကြတာပါ။

နောက်တစ်ခုက အာဏာပိုင်တွေ ထုတ်ပြန်တဲ့ဟာမှာတောင် လွဲတာလေးတွေကို အကိုတစ်ယောက် ထောက်ပြထားတာ တွေ့တယ်။ သူ့ကို ကိုယ့်ကြောင့် လူမုန်းတာမျိုး ဖြစ်မှာစိုးလို့ သူ့နာမည်တော့ မထည့်တော့ဘူး။ သူထောက်ပြထားတာက ဘီစကစ် ကိစ္စကို ဆွဲယူပြီး UN ကို အကြမ်းဖက်အားပေးလို့ စွပ်စွဲတာရယ်၊ ပထမတစ်ရက်မှာ ဒိုင်းနက်တိုင်းရင်းသား အယောက်နှစ်ဆယ် သေတယ်ပြောပြီး၊ နောက်ရက် သတင်းမှာကျတော့မှ အကုန်လွတ်မြောက်လာတယ်လို့ State Counsellor Page က ရေးခဲ့တာကို ထောက်ပြထားတာပါ။ propaganda ဆန်နေတယ်တဲ့။ သူတို့လည်း လူတွေ သတိထားစေချင်တဲ့ စေတနာအမှားကြောင့်၊ လက်တွေ့အခက်အခဲတွေကြောင့် ခုလို လွဲသွားတာလို့ပဲ ကျွန်တော်ကတော့ ယူဆလိုက်ပါတယ်။ မတော်တဆ နေမှာပါ။ နောက်ရက်ကျ လွတ်လာကြောင်း အမှန်ပြန်ရေးတယ်ဆိုတော့လည်း မဆိုးပါဘူး။ 

ဒါပေမဲ့ မှားတာတွေကို မြန်မာတွေက တွစ်တာတွေမှာ လျှောက်ပြီး ရှဲနေတော့၊ နိုင်ငံတကာဌာနတွေကို ပတ်ဆဲနေတော့ သက်သက်မဲ့ ကိုယ့်နိုင်ငံကိုယ် အရှက်ခွဲသလို ဖြစ်သွားတယ်။ မရှဲရ မနေနိုင်ကြရင် update ဖြစ်တာတွေနဲ့ တကယ်သေချာတာတွေကိုပဲ ရှဲကြရင်ကောင်းမယ်။  

တကယ့် အမှန်သတင်းတွေပါ အမှားတွေကြောင့် တန်ဖိုးလျော့သွားနိုင်တာမို့ … သတင်းတစ်ခု တက်လာပြီဆိုရင် … အထူးသဖြင့် သွေးဆူမယ့် သတင်းမျိုးဆိုရင် အချိန်ကိုနည်းနည်း စောင့်ကြည့်ပါ။ သတိရှိတာက တစ်ပိုင်း၊ သွေးမဆူတာက တစ်ပိုင်းပါ။ လူတွေ သွေးဆူလို့လည်း ဘာကိုမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ ပြဿနာ ပိုကြီးလာစေနိုင်တာပဲ ရှိတယ်။ အမုန်းတရား ပိုကြီးလာတာပဲ ရှိမယ်။ အွန်လိုင်းက လူတွေဟာ လွတ်ရာကင်းရာမှာ နေကြတာမို့ သတိရှိနေရင်းနဲ့လည်း သွေးမဆူဘဲ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ် စဉ်းစားလို့ရပါတယ်။

ကျင့်ဝတ်ရှိတဲ့ သတင်းဌာနတွေရဲ့ 

သတင်းတွေဟာ အကုန်လုံး အမှားမဟုတ်သလို၊ အခက်အခဲတွေကြောင် ရာနှှုန်းပြည့်တော့ မှန်ချင်မှ မှန်ပါလိမ့်မယ်။ သတင်းတွေ မပြည့်စုံကြတာကတော့ သတင်းယူဖို့ အခက်အခဲတွေကြောင့်လည်း ပါပါတယ်။

အမုန်းပိုကြီးလာရင် ဘာဖြစ်မလဲ။ ကိုဖီအာနန်ရဲ့ အစီရင်ခံစာလိုမျိုးကို စဉ်းစား အကောင်အထည်ဖော်ရမယ့် အခါမျိုးမှာ အမုန်းကြီးသူတွေရဲ့ ဖိအားကြောင့် အစိုးရကိုလည်း အကျပ်ရိုက်စေမှာပါ။ တစ်နိုင်ငံလုံး အမုန်းကြီးနေကြရင် တကယ်ညှိရမယ့် အချိန်မျိုးမျာ အစိုးရအနေနဲ့ လုပ်ရကိုင်ရ တအားခက်တော့မှာပါ။ အဲဒါကိုလည်း သတိပြုကြရင် ကောင်းမှာပါ။

သွေးဆူဒေါသထွက်ခြင်း၊ ကလေးဆိုးကြီးတွေလို နိုင်ငံတကာကို လိုက်ရန်ရှာနေခြင်းမျိုးထက်၊ စဉ်းစားချင့်ချိန်တတ်တဲ့ ဦးနှောက်တွေ ရှိကြမယ်ဆိုရင် ဘက်တိုင်း အကျိုးရှိကြမှာပါ။

(Facebook Post ကို မူလရေးခဲ့တဲ့ back date နဲ့ blog မှာ ပြန် save တာ။ 

Emotion နဲ႔ ေမာင္းႏွင္ေနတဲ့ေလာက

ဆရာ ဂ်က္(ကြမ္းျခံကုန္း)လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရုပ္ရွင္ကိစၥမွာ မေတာ္တဆ အေျပာမွားသြားေတာ့ ခံရျပီ။ ဒီကိစၥမွာ ေဝဖန္သူေတြ မွန္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း အရင္တုန္းကေတာ့ ကုိယ္ေလးစားတဲ့သူေတြ အေျပာမွားရင္ ေဒါသထြက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ (အခုေနာက္ပိုင္းမွာ) အေျပာမွား အဆုိမွားက လူတိုင္း ျဖစ္တတ္တယ္လို႔ပဲ ေတြးလိုက္တယ္။ တစ္ခါ အေျပာမွားတာ၊ တစ္ေနရာမွာ ရပ္တည္ခ်က္မွားတာမ်ိဳးေၾကာင့္ အကုန္မေကာင္းဘူးလို႔ မဆိုႏုိင္ဘူး မဟုတ္လား။

ဦးဝီရသူကုိ ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က သံဃာ့ အာဇာနည္လုိမ်ိဳး ေရးခဲ့တာမ်ိဳးကေတာ့ ပိုရုပ္ပ်က္တာေပါ့ေလ။ ဒါေပမဲ့ အဲဒါမ်ိဳးကိုေတာင္ (အခုေတာ့) အဲဒီကိစၥက သက္သက္၊၊ တျခားကိစၥက သက္သက္လုိ႔ပဲ ခံယူလိုက္ေတာ့တယ္။ ႏုိ႔မို႔ဆုိ ဖတ္စရာ ကုိယ့္ကမၻာ ပုိက်ဥ္းသြားမယ္လို႔ပဲထင္တယ္။ ႏုိင္ငံတကာမွာလည္း Ezra Pound လို နာဇီ ကဗ်ာဆရာ ရွိခဲ့တာပဲ။

ဒါေပမဲ့ အဲဒါေတြကို အျမင္ကတ္လို႔ မဖတ္ေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ ျပတ္သားသူေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္ကိုလည္း ေလးစားနားလည္ပါတယ္။ ကုိယ့္စိတ္နဲ႔ ကိုယ္ပဲေလ။

ဒီ တစ္ႏွစ္ေလာက္အတြင္းမွာ ကုိယ့္စိတ္ေတြ ေပ်ာ့သြားတာကိုေတာ့ သတိထားမိတယ္။ လစ္ဘရယ္ဆန္လာတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ကုိယ္အပါအဝင္ လူေတြ အကုန္လံုးဟာ ကုိယ့္အစြဲနဲ႔ကိုယ္ ဘက္လိုက္ေနၾကတာပဲလို႔ ျမင္လာတာ။

ဥပမာ ေဒၚစုကုိ မတရားဆဲတဲ့သူတစ္ေယာက္ဟာ ခုိင္ထူး အဆဲခံရရင္ မခံႏုိင္တာရွိမယ္။ ဘုရားေတြကိုေတာင္ troll ႏုိင္တဲ့သူဟာ ကုိယ္ၾကိဳက္တဲ့စာေရးဆရာကို အေဝဖန္ခံရေတာ့က် ဆတ္ဆတ္ထိ မခံတာ ရွိမယ္။ ဗုဒၶကို troll ခ်င္ troll .... မူရာကာမီကုိ မထိနဲ႔၊ ဆရာ တာရာမင္းေဝကုိ မထိနဲ႔ ဆုိတာမ်ိဳးေပါ့။

ကိုယ္မုန္းတဲ့လူ လုပ္တဲ့လုပ္ရပ္ကိုပဲ ကုိယ္ခ်စ္တဲ့လူလုပ္ရင္ သေဘာက်ခ်င္ က်ေနတတ္ေရာ။ သဘာဝလည္း က်ပါတယ္။ ေလာကၾကီးကို တကယ္ေမာင္းႏွင္ေနတာဟာ ေလာဂ်စ္ေတြ မဟုတ္ဘဲ အီးမိုးရွင္းေတြနဲ႔ ေမာင္းႏွင္ရတာကုိး။

ေကာင္းကင္ကုိ (Facebook မွာ ၾသဂုတ္ ၂၀ တုန္းက တင္ခဲ့တဲ့ ပို႔စ္ပါ)

နန္းရစြန္

ျပသနာဟာ
စႏုိက္ပါတစ္ေယာက္ရဲ႕ စ်ာန္သမာဓိနဲ႔
ခ်က္ေကာင္းကုိ ကြက္တိ ခ်ိန္လိုက္တယ္။

ထပ္ေလွ်ာ့ေပးလိုက္ပါတဲ့
ငါ့မွာ...ခ်စရာလက္နက္ဆုိလုိ႔
သက္ျပင္းပဲ ရွိေတာ့တဲ့ သူပုန္ပါ။

Part-time မိတ္ေဆြေတြရဲ႕ အတင္း
အလီရဲ႕ လက္သီးထက္ေတာင္ ျပင္းသလား။

ဒီလိုနဲ႔
တစ္ကုိယ္ေတာ္ ထစ္ခ်ဳန္းေနတဲ့ စိတ္
ေကာင္းကင္ကုိင္းဖ်ားမွာ နန္းရစြန္လို ခ်ိတ္လို႔။

ေကာင္းကင္ကုိ (၁၈ ၾသဂုတ္ - ၂၀၁၇)

မဘသရဲ႕ ေက်းဇူး

တကယ္တာ့ လက္ရွိ မဘသ အဖြဲ႕ၾကီးက လူေတြအေပၚ ေက်းဇူးၾကီးပါတယ္။

ဘယ္လို ေက်းဇူးေတြတုန္း ဆုိတာ အရင္ကဆို လူေတြက ဆဒၵန္ဆင္မင္းဇာတ္ ကုိပဲ ေခါင္းထဲစြဲျပီး သကၤန္းဝတ္ထားတာနဲ႔ ကန္ေတာ့ရမယ္လုိ႔ စြဲေနၾကတယ္။ သကၤန္းဆိုင္ေတာင္ ကန္ေတာ့ရမယ့္ ပံုမ်ိဳးေပါ့။ သာမန္လူေတြမေျပာနဲ႔၊ စာေရးဆရာ တစ္ေယာက္ေတာင္ အရင္တုန္းက သူ… တက္ဘုန္းၾကီး ဝတၳဳကုိ မဖတ္ရဲဘူးလုိ႔ ေရးဖူးတယ္။ အဲဒီဝတၳဳကုိ မဖတ္ရဲတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြ အမ်ားၾကီးပဲ။ အရင္ကတည္းက မဟုတ္တဲ့ ဘုန္းၾကီးေတြရွိေပမဲ့ ခုလုိ လယ္ျပင္မွာ ဆင္သြားသလို မထင္ရွားေသးဘူး။ ဒီေတာ့ လူေတြဟာ သကၤန္းအေပၚ ပုိစြဲလမ္းခဲ့ၾကတယ္။ တကယ္တမ္းက အဝတ္ကိုေက်ာ္ၾကည့္ျပီး သီလစင္ၾကယ္သူကုိပဲ အရုိအေသေပး ရွိခုိးၾကရမွာပါ။ အဝတ္စကုိ ရွိခုိးရမွာ မဟုတ္ဘူးေလ။ အခုလည္း အဲလိုလူေတြ ရွိေသးေပမဲ့ အရင္ထက္စာရင္ေတာ့ အေရအတြက္ အမ်ားၾကီးနည္းလာတယ္လို႔ ထင္တယ္။ အစြဲအလမ္းနည္းတဲ့သူေတြ သိသိသာသာ ပိုမ်ားလာတယ္။

အရင္ကဆုိ ဘာသာမဲ့လို႔ ေျပာလိုက္ရင္ လူုေတြ နားမလည္ၾကဘူး။ ကြန္ျမဴနစ္လို႔ စြပ္စြဲၾကတယ္။ ဘာသာမဲ့တုိင္း ကြန္ျမဴနစ္ မဟုတ္သလုိ ကြန္ျမဴနစ္တုိင္းလည္း ဘာသာမမဲ့ၾကပါဘူး။ ဘာသာမဲ့လို႔ ေျပာလုိက္ရင္ပဲ ကုိယ့္အေဖပဲ ကုိယ္သတ္ေတာ့မလိုလုိ ထင္ၾကတယ္။ အခုက် ဘာသာေရးေတြမွာ ဆိုးက်ိဳးရွိလာတာကို ေခတ္ေၾကာင့္ ျမင္လာၾကေတာ့ တခ်ိဳ႕က နားလည္လာၾကတယ္။ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ထဲက အစြန္းေရာက္ေတြေၾကာင့္ စိတ္နာရာက အစျပဳျပီး ဘာသာမဲ့သလို ျဖစ္လာတဲ့သူေတြ မ်ားလာတယ္။ ဟုိး ၂၀၀၇ ေလာက္အထိတုန္းကဆို ဘာသာမဲ့တာကုိ လူေတြကုိ ထုတ္ေျပာဖုိ႔ အင္မတန္ခက္တာ။ ဆိုရွယ္မီဒီယာ မက်ယ္ျပန္႔ေသးေတာ့ ဘာသာမဲ့ေတြ မစုမိတာလည္း ပါမယ္။ အခုက် ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ဆိုးေတြ ျမင္ေနရေတာ့ ဘာသာမဲ့တာကေတာင္ ဂုဏ္ရွိသလိုလို ျဖစ္လာတယ္။

ဆရာ သိန္းေဖျမင့္ရဲ႕ တက္ဘုန္းၾကီး ဝတၳဳက လူေတြရဲ႕ အစြဲကုိ ခၽြတ္ေပးလို႔ ေက်းဇူးၾကီးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သိပ္မထိေရာက္ခဲ့ဘူး။ ဒီေတာ့ မဘသ က ဆရာသိန္းေဖျမင့္ထက္ေတာင္ ပုိေက်းဇူးၾကီးတာေပါ့။ ေက်းဇူးရွင္ေတြကို မျပစ္မွားၾကနဲ႔ေနာ္။ :D

ေကာင္းကင္ကို

ဆူဆိုက္

မေနာစည္းရုိး ယိမ္းထုိးပူေလာင္
တေစၦေဖာ္ကုိေတာင္ ေမွ်ာ္ရတဲ့ည
ဘဝအနာေတြအေၾကာင္း ရင္ခြဲေျပာဖုိ႔
နားရြက္ငွားမယ့္သူ ရခ်င္လို႔။

ျပန္႔ကားလွဲအိပ္ေနတဲ့ ေျမျပင္ကုိ
ရင္ဖြင့္ၾကိဳဆိုမယ့္ တစ္ဦးတည္းေသာသူ အသြင္
ေသာကဆို႔နင္နင္ နဲ႔ ၾကည့္ရတယ္။

ပစၥဳပၸန္ေတြ Auschwitz ဆန္လာတဲ့အခါ
အဖန္ငါးရာငါးကမၻာဟာ
လက္ရွိဝဋ္ တစ္လုတ္စာေလာက္ မၾကာေတာ့ဘူး။

လမ္းေပ်ာက္ လြတ္ေျမာက္လိုစိတ္က ယဲ့ယဲ့ ရွင္သန္လုိစိတ္ကုိ
ေလးလံေပါ့ပါးစြာ အလဲထုိးလိုက္တဲ့အခုိက္
ေနာက္ဆံုးပုဆိန္ခ်က္ဆန္ဆန္...တရားခံျဖစ္သြားတဲ့ ညခါးခါး
စစ္ရွံဳး ဆာမူရိုင္းရဲ႕ ဓားလို
ေမွာင္မည္းေတာက္ပလို႔။

ေကာင္းကင္ကုိ (ဇူလိုင္ ၁၈ - ၂၀၁၇)

လက္ရွိ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေန

ကုိယ္ထင္တာေတြ မွန္လာတဲ့အတြက္လည္း စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရတယ္။

အဲဒီတုန္းက ႏိုဝင္ဘာ၈ကုိ ကုိယ္က ရင္သိပ္မခုန္လို႔ဆုိျပီး ကုိယ့္ကုိ ဆဲခဲ့ၾကတဲ့သူေတြ အခု အစိုးရကို တအားဆဲေနတာေတြ႕ေတာ့လည္း စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရတာပဲ။

ကုိယ္အဆိုးျမင္ခဲ့တယ္ဆုိတာကလည္း ဘာမွလုပ္ပိုင္ခြင့္ သိပ္မရွိတဲ့ေနရာမွာ ကုိယ္ေလးစားခဲ့ရသူေတြ ဝင္နာမည္ခံရျပီး နာမည္ပ်က္သြားမွာ စုိးတာလည္းပါတယ္။ ဘာမွ ထူးမလာမယ့္အတူတူ သူရဲေကာင္းေတြ ဆံုးရွံဳးလိုက္ရမွာကုိး။ ျပီးေတာ့ သူတုိ႔အရွိန္အဝါေၾကာင့္... အတုကုိ အစစ္လို႔ လူေတြ ထင္သြားၾကမွာကုိ စုိးရိမ္တာလည္း ပါတယ္။

စိတ္မေကာင္းအျဖစ္ဆံုးကေတာ့ ... လက္ရွိေခါင္းေဆာင္ကုိ ေဝဖန္တဲ့ေနရာမွာ... ခံစားခ်က္ေတြ လြန္ကဲျပီး မိတ္ေဆြတခ်ိဳ႕ဟာ စစ္ေလာ္ဘီေတြလို ေအာက္လံုးသံုးတဲ့ အဆင့္မ်ိဳးအထိ ထိုးက်သြားတာကုိပဲ။ အက်ိဳးအေၾကာင္းနဲ႔ မဟုတ္ဘဲ လူထုနဲ႔မဆုိင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိစၥေတြပါ ပါလာၾကတယ္။ တခါဆို စစ္ေလာ္ဘီတစ္ေယာက္ရဲ႕ ပို႔စ္ကုိ ရွယ္တာေတာင္ ေတြ႕မိေသးတယ္။ အရင္လူေတြက ပိုေကာင္းသလိုေတာင္
အသံထြက္လာၾကတယ္။ အရင္စစ္အစိုးရက လူေတြအမ်ားၾကီး သတ္ခဲ့တာကို
တခ်ိဳ႕က ေမ့သြာၾကတယ္။ အဓိက အရင္းအျမစ္ကုိ၊ အဓိက အခ်ဳပ္ကိုေတာ့ မ်က္ေျခမျပတ္ဖုိ႔ လိုတာပဲ။

လက္ရွိကုိ အားမရေပမဲ့ ၊ ေဝဖန္သင့္ေပမဲ့ ... အရင္ စစ္အစိုးရကုိ ပိုေကာင္းသေယာင္ ေျပာတာမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ အဓိက ျပႆနာေပးသြားတာက သူတို႔ပဲေလ။ အခု ဒုကၡေရာက္ေနတာေတြမွာလည္း သူတို႔ ဆက္ဒုကၡေပးေနတာေတြ ပါတယ္။

ေလာ္ဘီခ်င္း ယွဥ္ရင္ေတာင္ အန္အယ္ဒီေလာ္ဘီထဲမွာ ... တုိင္းရင္းသားေတြကို စာနာတဲ့သူေတြ၊ လူမ်ိဳးဘာသာ မခြဲျခားတဲ့သူေတြ ပါေသးတယ္။ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ မွ်တတဲ့သူ ဆယ္ေယာက္မွာ ငါးေယာက္ေလာက္ပဲ ပါတယ္ထား။ ဟုိဘက္မွာက ေလာ္ဘီ ဆယ္ေယာက္မွာ ကုိးေယာက္ေလာက္က ေသြးထုိးေနတဲ့သူေတြ။ နာဇီေတြ။

အမ်ိဳးသမီးဝါဒီအတု သည္းသည္းလွႈပ္ေတြနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္

ပန္ဆယ္လိုရဲ႕ ဗီြဒီယိုကုိ ၾကည့္ရင္းနဲ႔ gender discrimination ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကုိ ေတြ႕ေတာ့႔ ဒီေန႔ ေတြးမိတာ တစ္ခုရွိတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ႏွိမ္ခ်မွႈေတြ ရွိတယ္ဆုိတာကေတာ့ တကယ္ဟုတ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အခုေျပာခ်င္တာက တျခားအေၾကာင္းပါ။ ကၽြန္ေတာ္သိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးးတစ္ေယာက္(ပန္ဆယ္လို မဟုတ္) ဟာ သူ႔ကုိ ေယာက်ာ္းေလးတခ်ိဳ႕က ရုိင္းရုိင္းစုိင္းစုိင္းဆဲေတာ့ ... သူ ျပန္တံု႔ျပန္ပံုက ရွင္တုိ႔ႏွမေတြ၊ ရွင္တုိ႔အေမေတြ ဘာညာဆုိျပီး ပက္ပက္စက္စက္ ျပန္ဆဲေရာ။ သူကုိယ္တိုင္ေတာင္မွ ဆဲတဲ့ငနဲေတြကို တိုက္ရုိက္ျပန္မဆဲဘဲ မဆိုင္တဲ့ အမေတြ၊ အေမေတြကို ဆဲေနမွေတာ့ အဲဒီ gender discrimination ဆိုတာၾကီးက ဘယ္လုိလုပ္ ေပ်ာက္ေတာ့မလဲ။

ေနာက္တစ္ခု မၾကိဳက္တာကက်.... sensitive ျဖစ္လြန္းတာေတြကုိ။ ကုိယ့္မွာ ခြဲျခားႏွိမ္ခ်ခ်င္စိတ္ မရွိေပမဲ့.... ... လူ႔သဘာဝအရ ဆန္႔က်င္ဘက္လိင္ေတြကို လွတဲ့အေၾကာင္း၊ လန္းတဲ့အေၾကာင္း၊ ကိတ္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာမိရင္ဘဲ ... မိန္းမေတြကုိ ေယာက်ာ္းေတြက ပါးစပ္ အရသာခံဖုိ႔ေလာက္ပဲ ေတြးတယ္လို႔ ေလွနံဓားထစ္ စြပ္စြဲၾကတာမ်ိဳး။ တကယ္က မိန္းမေတြလည္း ေယာက်ာ္းေတြကို အခ်င္းခ်င္း ေျပာၾကပါတယ္။ အမယ္…မိန္းမေတြလည္း ဘရာဇီးက ဘူတာရံုေစာင့္ ကုိက အစ ပါးစပ္အရသာခံျပီး ေျပာၾကတာပဲ။ ဒါကက် လူ႔သဘာဝေလ။ တမင္ ခြဲျခားႏွိမ့္ခ်တာနဲ႔ မဆုိင္ဘူးထင္တယ္။

ေနာက္တခါ ကိုယ့္အေလးစားဆံုး ပုဂၢိဳလ္ေတြ ေျပာတဲ့အခါမ်ိဳးမွာလည္း ၾကံဳရတယ္။ သံုးေယာက္ေလာက္ပဲ ေျပာခုိင္းတာကုိး။ ဒီေတာ့ ကုိယ္ေလးစားတဲ့ အမ်ားၾကီးထဲကေန စိတ္ထဲ ေပၚလာတဲ့ သံုးေယာက္ေလာက္ကို ရုတ္တရက္ ေျပာလိုက္တာေပါ့။ ဒါဝင္၊ အိုင္းစတိုင္း၊ ကားလ္မာ့က္စ္လုိ႔။ တကယ္ေတာ့ နာမည္ေတြသာ ရုတ္တရက္ ေပၚလာခဲ့မယ္ဆုိရင္ မဒမ္က်ဴရီတုိ႔၊ ဂ်ဳန္းေအာ့ဖ္အာ့ တို႔၊ Hypatia တို႔ နာမည္ေတြထဲက တခုခုကုိလည္း ထည့္မိမွာပါ။ ယံုၾကည္ခ်က္အတြက္ အရွင္လတ္လတ္ မီးရွိဳ႕ခံရဲတဲ့ ေဂ်ာ္ဒါးႏုိးဘရူႏုိတန္းတူ Hypatia ကုိ တန္ဖိုးထားတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီခ်ာတိတ္မ ေမးလာတာက သံုးေယာက္တည္းေလ။ ကုိယ့္အၾကိဳက္ဆံုးကုိ မိနစ္ပိုင္းအတြင္း ေျပာရတဲ့ ေနရာမွာ … ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ ကုိယ္လိမ္ျပီး gender balance လုပ္သင့္သလား။ gender balance မလုပ္မိခဲ့ရင္ မဟာဖုိဝါဒီ ျဖစ္သြားေရာလား။ အၾကိဳက္ဆံုး သံုးေယာက္ကုိ ေမးလာတဲ့ ခ်ာတိတ္မ က မက္ဆီတုိ႔ ဆြာရက္ဇ္တို႔ ကုိ အသည္းစြဲၾကိဳက္တဲ့ ဘာစီလိုနာ ပရိသတ္။ အဲဒါနဲ႔ သူ႔ကုိ မီယာဟမ္းတို႔ ၊ ဟုပ္ဆယ္လို တုိ႔ ကုိ သိလားလို႔ ေမးလိုက္ေတာ့ အဲဒီ ကမၻာေက်ာ္ အမ်ိဳးသမီး ေဘာလံုးသမားေတြကုိ သူ မသိဘူး။ ဒါနဲ႔ …ေမာ္နီကာဆဲလက္စ္ ကိုေရာ သိလားလို႔ ေမးလိုက္တယ္။ ဓားနဲ႔ ထုိးခံခဲ့ရပါလ်က္ ေနာက္ပုိင္း သရဖူျပန္ေဆာင္းႏုိင္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေလ။ အဲဒါလည္း အဲဒီ ကေလးမ မသိပါဘူး။

ဟီး။ ညမအိပ္ဘဲ ရွည္ရွည္ေဝးေဝး ေလွ်ာက္ေရးေနတာ။ :D တကယ္ေျပာခ်င္တာက ကုိယ္တုိင္ကစျပီး မခြဲျခားပါနဲ႔။ ေနရာတကာ သည္းသည္းမလွႈပ္ဘဲ
လူု႔သဘာဝကုိလည္း ထည့္တြက္ပါဦးလုိ႔။ ျပီးေတာ့ ကုိယ့္တာကုိယ္ အရင္လုံေအာင္လုပ္ပါ။ သူမ်ားကုိခ်ည္း အရမ္းမစြပ္စြဲၾကပါနဲ႔လို႔။

အျဖဴေတြကို အထင္မၾကီးဘူး ဆုိေပမဲ့

အျဖဴေတြကို အထင္မၾကီဘူး၊ အျဖဴေတြကုိ ဘယ္လုိေျပာပစ္လို႔ သူတုိ႔ ဘယ္လိုမ်က္လံုးျပဴးသြားတာ ဆုိတာကုိ ခဏခဏ ေျပာတတ္တဲ့ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ရွိတယ္။ မႏၱေလးစက္မွႈတကၠသိုလ္ Civil Engineering ေမဂ်ာက သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ေပါ့။ သူ႔ကို ယန္းေပါဆတ္ နဲ႔ ခပ္ဆင္ဆင္ ရမ္းေပါျမတ္ လို႔ ကၽြန္ေတာ္က ၾကိတ္ျပီး နာမည္ေျပာင္ ေပးထားတယ္။သူက အျဖဴေတြကုိ အထင္မၾကီးဘူးဆိုေပမဲ့ တခါလာလည္း အျဖဴေတြနဲ႔ ဘယ္လိုအရက္ေသာက္တာ၊ တခါလာလည္း အျဖဴေတြကုိ ဘယ္လုိေျပာပစ္တာ ဆုိတာေတြပဲ ထပ္ေနေတာ့ နားေထာင္တဲ့ သူေတြေတာင္ အလြတ္ရလာေရာ။ အျဖဴေတြနဲ႔ အရက္အတူေသာက္တဲ့ ေလးငါး ခါေလာက္အေၾကာင္းကုိ အခါေလးငါးဆယ္ေလာက္ ေျပာေနေရာ။ အျဖဴေတြကုိ အထင္သာ မၾကီးတာ၊ သူ႔ပါးစပ္ဖ်ားကေန အျဖဴဆုိတာကုိ တသသနဲ႔ မခ်ေတာ့ဘူုးေလ။

အဲဒါနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး ကၽြန္ေတာ္ တစ္ေယာက္တည္း အူတက္ေအာင္ ရယ္လိုက္ရတာ တစ္ခါရွိတယ္။ ဘန္ေကာက္မွာ ေက်ာင္းလာတက္တဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြထဲမွာ ကရင္တို႔၊ ကယားတို႔လို တိုင္းရင္းသား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အဂၤလိပ္နာမည္ေတြနဲ႔။ John တို႔၊ David တုိ႔၊ Felix တို႔။ ကၽြန္ေတာ့္ အခန္းေဖာ္ ကယားတိုင္းရင္းသား တစ္ေယာက္ ရဲ႕ နာမည္က Benny Paul တဲ့။ အဲဒီတုန္းက ဂ်ီေတာ့ ေခတ္။ ဂ်ီေတာ့မွာ ခုနက Civil ေမဂ်ာက သူငယ္ခ်င္းနဲ႔ လွမ္းခ်တ္ရင္းနဲ႔ … ငါ Benny Paul နဲ႔ ဘီယာ သြားေသာက္ျပီး ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးအေၾကာင္း ေလကန္လုိက္ဦးမယ္လုိ႔ သူ႔ကို တမင္တကာ ေျပာပစ္လိုက္တယ္။ သူက တကယ္ကုိ အံ့ၾသသြားတဲ့ ပံုစံနဲ႔ “ဟာ… အျဖဴနဲ႔ ေသာက္မလို႔ေပါ့” တဲ့။ ဂ်ီေတာ့ကေန ကၽြန္ေတာ္ အျမန္ sign out လုပ္ျပီး တစ္ေယာက္တည္း အူတက္ေအာင္ ရယ္ေနလိုက္ရတယ္။ ဟီး။ တကယ္ဆို အျဖဴနဲ႔ ဘီယာေသာက္တာ စာဖြဲ႕စရာမွ မဟုတ္တဲ့ဟာ။

ေကာင္းကင္ကုိ (ဇြန္ ၃ - ၂၀၁၇) Facebook မွာ အရင္တင္ခဲ့တဲ့ဟာပါ။