Sunday, August 11, 2024

မငြိမ်းချမ်းတဲ့ ကမ္ဘာ

 ဟိုတရက်က ရန်ကုန်က လူတယောက်က မန္တလေးသားတွေ ရန်ကုန်ကို စစ်ရှောင်ရင် .... ဘယ်လို တောမကျနဲ့ ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ သရော်သွားတယ်။ စစ်ရှောင်ရတဲ့ ဒုက္ခဟာ သေပြီး ဝဋ်ကျွတ်သွားသူတွေထက်တောင် ဆိုးရွားနိုင်တဲ့ ဒုက္ခမို့ အဲဒီလို ရေးသူဟာ မလုပ်သင့်တာကို လုပ်တာပဲ။ လူတွေက သူ့ကို ဝေဖန်ကြတာ၊ အောက်တန်းကျတယ်လို့ စွပ်စွဲကြတာတွေက မှန်တယ်။ 

ဒါပေမယ့် အဲဒါတွေထက် ဆိုးရွားသူတွေလည်း ရှိတယ်။ ဟိုလူကမှ သရော်တာနော်။ အတည်ပေါက်ကြီး ဆိုးရွားသူတွေက ဒီမိုကရေစီလိုလားပါတယ်၊ တရားမျှတမှု လိုလားပါတယ်ဆိုတဲ့ အုပ်စုထဲမှာတင် အများကြီး။ ကမ္ဘာ့လူသား အများစုက ကိုယ့်အုပ်စုထိမှ ကွက်နာကြတာပါ။ တချို့ အစ္စလာမ်အဖွဲ့တွေ ကိုယ့်အုပ်စု ထိမှ နာကြ၊ အရေးလုပ်ကြတယ်။ အမေရိကန်ဆိုရင်လည်း သူများနိုင်ငံသားတွေ ဘယ်လောက်သေသေ သူတို့နိုင်ငံသား တယောက်ကို သွားမထိရင် ရပြီ။ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံရော ဘာထူးလို့လဲ။ ကိုယ့်မထိခင်ကတော့ တနိုင်ငံလုံး စစ်သွေးကြွကြတယ်။ ကချင်မှာ စစ်ဖြစ်တုန်းက (စစ်တပ်ဘက်က မဟုတ်တဲ့ အုပ်စုထဲမှာတောင်) အကုန်ဗုံးကြဲဖို့ ပြောတဲ့သူ တချို့ရှီတယ်။ ရိုဟင်ဂျာတွေ အသတ်ခံရတုန်းကျ နှုတ်ဆိတ်ရုံ၊ ကြားနေရုံလောက်မဟုတ်။ သတ်ခံရသူတွေကိုပါ မုန်းတီး၊ ဆဲဆို၊ ထပ်ပြီး သေစေချင်ကြတာ။ ကာတွန်းဆရာတွေ၊ ကဗျာဆရာတွေ၊ စာရေးဆရာတွေက အစ ခေါင်းဆောင်ဆိုသူတွေ အဆုံးပေါ့ .ရခိုင်မှာ စစ်ဖြစ်တော့လည်း ရခိုင်တွေကို မစာနာပဲ ဆဲကြသူတွေ ရှိတာပဲ။ ဒါပေမယ့်နေရာတကာ ဗမာကချည်း လိုက်ဆဲတာတော့ မဟုတ်။ ရခိုင်တွေ ဆိုရင်ကော အများစုက ရိုဟင်ဂျာကို စာနာကြလို့လား။ victim blaming ထက် ပြင်းထန်တဲ့ဟာမျိုးတွေ ပြောကြတာပဲ။ မုန်းတီးကြတာပဲ။ ဗမာတွေ ထက်တောင် ဆိုးသေးတယ်။ ဗမာတွေကိုလည်း မုန်းတာပဲ။ အဲလိုပြောလို့ မွတ်စလင်တွေကရော တခြားသူတွေကို လူထင်ကြလားဆိုတော့ အများစုက တခြားအုပ်စုဝင်တွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို မလေးစားတတ်သူတွေ များတယ်။ သူတို့တွေအားလုံးဟာ အတည်ပေါက်မို့ နှစ်နှစ်ကာကာ ခွဲခြားနေကြတာ၊ မုန်းတီးနေကြတာမို့ ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေး အပျော်အပြက်ခွဲခြားနေတာထက် ပိုဆိုးတယ်နော်။ 

ဒါပေမယ့် မြန်မာတနိုင်ငံတည်း ဖြစ်နေတာတော့ မဟုတ်ဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံက နိုင်ငံလူဦးရေနဲ့ယှဉ်ရင် အစွန်းရောက်သူ ပိုများတာ၊ ပညာတတ်ဆိုသူတွေ၊ activist ဆိုသူတွေ ထဲမှာကို အမြင်ကျယ်သူ ပိုရှားတာတော့ ရှိတာပေါ့။ နိုင်ငံအစိုးရတွေ၊ တချို့အဖွဲ့အစည်းတွေကတော့ တူတူပဲ။ 

ခုတလော ကမ္ဘာကြီးမှာ အမြင်ကျဉ်းမြောင်းမှုတွေ၊ မစာနာမှုတွေ၊ သွေးဆာမှုတွေ အရမ်းဖြစ်နေတယ်။ ထိုင်းမှာ .... ပါတီတခု ပိတ်ပင်ခံရတယ်။ UK မှာ မဘသတွေဟာ သတင်းမှားကို အခြေပြုပြီး UK မဘသတွေရဲ့ anti-immigrant ဆန္ဒပြပွဲတွေ ပေါ်လာတယ်။ မြန်မာက ဦးဝီရသူနဲ့တောင် ခပ်ဆင်ဆင်။ ဆော်ဒီအာရေးဘီးယားဟာ ယီမင်မှာ စစ်ဝင်ဆင်နွဲပြီး ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်အောင် လုပ်တယ်။ အမေရိကန်ဟာ ဆော်ဒီက သူ့မဟာမိတ်ဖြစ်တဲ့အတွက် ဘာမှမပြောဘူး။ သူကိုယ်တိုင်လည်း အစ္စရေးရဲ့ လက်လွန်ခြေလွန် ဗုံးကြဲမှုကို မပြောတဲ့ အပြင် အားပေးတယ်။ ဒီနေ့ဆို စာသင်ကျောင်းတကျောင်းကို ဗုံးကြဲလိုက်တယ်။ အဲဒီအောက်မှာ ဗမာပြည်က လူတွေရဲ့ ဗမာစာနဲ့ မန့်ထားတဲ့ ကောင်းတယ်တို့၊ အဲလိုလုပ်ပေးမှ ဆိုတဲ့ မန့်တွေ တွေ့ရတယ်။ တကယ်က နေတန်ယာဟုက မင်းအောင်လှိုင်ထက်ဆိုးတယ်။ ဆေးရုံတွေ၊ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေ၊ ကျောင်းတွေကိုက အစ ဗုံးကြဲတာ။ Facebook မှာ ကုလသမဂ္ဂက အလှူခံတဲ့ ကြော်ငြာတချို့တက်လာတယ်။ ဆေးရုံတွေကို ဗုံးကြဲခြင်းဟာ ဗုံးအကြဲခံရလို့ သေသွားသူချည်း မဟုတ်ဘူး။ အလှူခံထားတဲ့ ကြော်ငြာမှာဆိုရင် ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးတွေက မီးမဖွားနိုင်လို့၊ ဆေးကုသမှု မရလို့ သွယ်ဝိုက်သေဆုံးသူတွေပါ အများကြီးပဲ။ အဲဒါကို ကိုယ့်ဆီက လူတွေက ကိုယ်တိုင်တောင် မအလပေးတဲ့ အဖြစ်ဆိုးမျိုး ခံစားနေရပေမယ့် ..... ဝင်ပြီး ဝမ်းသာကြသေးတာ။ (ဝင်ဝမ်းသာသူတွေက မအလ ဘက်တော်သားတွေချည်း မဟုတ်ဘူး) ဆိုတာ အကြိမ်ကြိမ် လေ့လာပြီးပြီ။ 

ဒါပေမယ့် တခြားနိုင်ငံတွေမှာလည်း အတူတူပဲ။ တခြားနိုင်ငံအစိုး၇တွေမှာလည်း အတူတူပဲ။ ကွာတာ တခုက ကိုယ်တို့ရပ်ဝန်းမှာကျ ကိုယ့်လူမျိုး၊ ကိုယ့်အုပ်စု၊ ကိုယ့်နိုင်ငံ ဆိုတာကို ကျော်ကြည့်နိုင်သူဟာ ပညာတတ်ဆိုသူတွေ၊ activist ဆိုသူတွေထဲမှာပါ ရှားတာ။

ကမ္ဘာမှာကကျ ပါလက်စတိုင်းကို ထောက်ခံတဲ့ ဂျူးတွေ (သာမန် ဂျူးတွေထဲမှာပါ အများကြီးပဲ။) ပညာရှင်ဆိုလည်း ဥပမာ Noam Chomsky ဆို ဂျူးအနွယ်ဝင်ပဲ။ ဒါပေမယ့် ပါလက်စတိုင်းတွေကို ထောက်ခံတယ်။ စာအုပ်တွေတောင် ရေးသေးတယ်။ Julian Assange ဆိုလည်း .... ဒီက activist တွေနဲ့ ယှဉ်ကြည့်တောင် ဒီကလူတွေဟာ ကိုယ့်နိုင်ငံမှာ အဆင်မပြေလို့ အနောက်နိုင်ငံကို ရွှေ့ကြရတာ။ သူကျ ဟိုအနောက်နိုင်ငံတွေမှာ နိုင်ငံသားဖြစ်ပြီးသား၊ အလိုက်သင့်လေး နေသွားရင်တောင် သူ့အရည်အချင်းနဲ့ အခွင့်ထူးခံနိုင်ငံသား ဖြစ်နိုင်ပါလျက်နဲ့ သူ နေစရာ ဘုံပျောက်တဲ့အထိ စတေး၊ ဒုက္ခရောက်တဲ့အထိ စတေးပြီး နိုင်ငံကြီးတွေရဲ့ အစိုးရတွေ မတရားလုပ်တာကို ဖွင့်ချတာ။ ဒါပေမယ့် ဒီမိုကရေစီ လေးစားပါတယ်ဆိုတဲ့ နိုင်ငံကြီးတွေက သူတို့လည်း ထိရော Assange ကို လည်း မညှာဘူး။ ကိုယ်တွေ၊ ကိုယ်တွေဆီက ခေါင်းဆောင်တွေ အနောက်နိုင်ငံသွားဖို့ ကြိုးစားနေရချိန်မှာ (သွားတာကို အပြစ်တင်တာ မဟုတ်ဘူး) Assange ရဲ့ ဂုဏ် ပေါ်လွင်အောင် ယှဉ်ပြတာ။ သူက ဟိုမှာနေခွင့်ရပါလျက် ဒုက္ခခံပြီး ချတာ။ သူ့အဖေဆိုလည်း ပါလက်စတိုင်းကို ထောက်ခံတယ်။ နေတန်ယာဟု အစိုးရက မင်းအောင်လှိုင်ထက် ဆိုးတယ်ဆိုလို့ Hamas ကို ထောက်ခံခိုင်းတာတော့ မဟုတ်ဘူး။ အစ္စရေးအစိုးရကို ဝေဖန်ခြင်းက Hamas ကို ထောက်ခံခြင်းနဲ့ ဘာမှမဆိုင်။ အပြစ်မဲ့သူတွေကို တိုက်ခိုက်တဲ့၊ အီရန်လို အာဏာရှင်တွေရဲ့ ဩဇာကိုနာခံတဲ့ Hamas ကိုလည်း ထောက်ခံစရာအကြောင်းမရှိပါဘူး။

နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ်၊ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေး အတွေးအခေါ် တကယ်မြင့်လာပြီဆိုရင် မြင့်လာသူတွေဟာ ကိုယ့်အုပ်စု၊ ကိုယ့်လူမျိုး၊ ကိုယ့်ဘာသာ၊ ကိုယ့်နိုင်ငံကို ကျော်လွန်ပြီး အမြင်ကျယ်ကြတာပဲ။ အိုင်းစတိုင်းလဲ အဲလိုပဲ။ Barnie Sanders တို့၊ Noam Chomsky တို့ စတီဖင်ဟောကင်းတို့လဲ အဲလိုပဲ။ (သူတို့ဆီမှာလည်း ပညာတတ်ထဲမှာ တရားမျှတမှုဘက်က မရပ်သူတွေလည်း အများကြီးတော့ ရှိပါတယ်။) မြန်မာမှာက အရင်ကဆိုရင်တော့ ပညာတတ်ထဲမှာတောင် တရားမျှတမှုဘက်က ရပ်သူ တော်တော်ရှားတယ်။ အခုတော့ တရားမျှတမှုကို မြတ်နိုးတဲ့ လူငယ်တွေ တော်တော်များလာပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လူအများစုကတော့ မြန်မာမှာလည်း လိုတမျိုး မလိုတမျိုးပါ။ ကိုယ်ခံရတဲ့အခါမျိုးမှ အဓမ္မထင်ကြတာ။ ဥပမာ ၂၀၁၇ တုန်းက ကမ္ဘာက ဝင်စွက်မလိုလိုတုန်းက ကိုယ့်ပြည်တွင်းရေး ဝင်မစွက်နဲ့တဲ့။ ကာတွန်းဆရာတွေက အစ UN ကို မုတ်ဆိတ်မွှေးတွေ တပ်ပေးတဲ့ ကာတွန်းတွေ ဆွဲလိုဆွဲ။ အခုကျလည်း UN က ဝင်မပါလို့တဲ့။ မတရးတာကို ကမ္ဘာကြီးက ရပ်ကြည့်နေသယောင်သာ ကြီးကြီးကျယ်ကျယ် ပြောကြတာ။ ကိုယ်တွေတုန်းက ရပ်ကြည့်ယုံတောင် မဟုတ်။ မတရားတဲ့ဘက်ကိုတောင် အားပေးခဲ့ကြသေးတာ။ 

ရေရှည်မှာက ကမ္ဘာကြီးမှာ သတ်ရဲသေရဲ သူတွေထက် Noam Chomsky တို့လို၊ Julian Assange တို့လို လူတွေပဲ ပိုလိုအပ်လာမှာပါ။  

လက်ရှိကမ္ဘာမှာက ကြပ်တည်းလာခြင်းတွေနဲ့ အတူတူ မဘသတွေ တကြော့ပြန် အားကောင်းလာတယ်။ ကမ္ဘာကြီးဟာ အပေါ်ယံ ယဉ်ကျေးသယောင်၇ှိပေမယ့် တောတွင်းဥပဒေသ အတိုင်း သွားနေတုန်းပါ။ အထူးသဖြင့် အာဏာပါဝါကို ဆုပ်ကိုင်ထားတဲ့ အစိုးရတွေ၊ စစ်တပ်တွေ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ တောတွင်းဥပဒေသကို ဆုပ်ကိုင်ထားတုန်းပါ။ 

အဲဒါကို လူတယောက်တည်းနဲ့ ကယ်တင်နိုင်မှာ မဟုတ်။ ဝန်နဲ့အား မျှတမှာလည်း မဟုတ်။ တချို့ကိစ္စတွေမှာဆို ဒီလိုပဲ ရပ်ကြည့်နေလိုက်ရတာပဲ။ ကိုယ့်စိတ်ငြိမ်းချမ်းရေးကိုတောင် မနည်းကြိုးစားနေရတာလေ။ ကိုယ့်စိတ်မှ ငြိမ်းချမ်းအောင် မလုပ်နိုင်ရင်လည်း ပြင်ပလောကကြီး ငြိမ်းချမ်းအောင် စေတနာရှိလာဖို့တောင် ဝေလာဝေး။ ဒီတော့ ကိုယ့်စိတ်ငြိမ်းချမ်းအောင် သူများကို မထိခိုက်စေဘဲ နည်းမှန်လမ်းမှန် ကြိုးစားခြင်းက အပြစ်မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် .... အကျိုးရလဒ် ချက်ခြင်းထွက်သည်ဖြစ်စေ၊ မထွက်သည်ဖြစ်စေ၊ လူတိုင်း လုပ်နိုင်တာကတော့ ..... အုပ်စုတွေ identity တွေကို ကျော်လွန်ဖို့၊ တအားရက်စက်တဲ့ဘက်မှာ မပါမိစေဖို့နဲ့ အားမပေးမိစေဖို့၊ ကျန်တာတွေကိုတော့ ကိုယ်နိုင်သလောက်ကူညီ၊ ကိုယ်ကူဖို့ မတတ်နိုင်တာတွေကိုတော့ လွှတ်ချထားလိုက်ရမှာပဲလေ။ 

အမုန်းသံသရာကြီးထဲ၊ လောကကိုဖျက်ဆီးနေတဲ့အထဲ ကိုယ်ကိုယ်တိုင် မပါရင်ကို ဟုတ်နေပြီ။ အသိပညာရောမြင့်တဲ့အပြင် ခံနိုင်ရည်ရော စွန့်လွှတ်နိုင်စွမ်းရှိသူတွေကတော့ ဘဝအပျက်ခံပြီး သူများကို ကူကြတာတွေတော့ ရှိတာပေါ့။ 

ဒါပေမယ့် ဘယ်သူတွေ ဘယ်လိုကူကူ ကမ္ဘာကြီးမှာ ပြီးတော့ မြန်မာမှာ တောတွင်းဥပဒေသကတော့ အားကောင်းနေဦးမှာပဲ။ လူအားလုံးနီးပါး ငြိမ်းချမ်းရေး လိုလားလာကြမယ့် ခေတ်အထိပေါ့။